door: Frank Molema | 25 juni 2020
Op 1 september a.s. lanceert Sport Data Valley een online platform voor onderzoekers, coaches en sporters. Ze wil hiermee de verbinding leggen tussen onderzoek en praktijk, voor de top- en breedtesport. “Er wordt veel gemeten, nu is het tijd hier meer mee te doen”, zegt Auke Damstra, directeur van Sport Data Valley.
Stel, je bent een ambitieuze coach en je wilt graag voorkomen dat jouw sporters overbelast raken. Dan kan je op de deur kloppen van Sport Data Valley voor hulp, zegt Auke Damstra van het platform voor analyse en onderzoek van sportdata. “Jij en de sporters kunnen een account aanmaken, informatie delen die voortkomt uit sensoren en via een dashboard in de gaten houden hoe het zit met de fitheid”, vertelt hij.
Veel data, weinig mee gedaan
De coach creëert zo een netwerk van sporters en kan bijvoorbeeld een vergelijkende analyse doen. Ook sporters zelf kunnen meer inzicht uit hun eigen data halen. Damstra: "Natuurlijk bestaan al veel apps of platforms die gegevens bijhouden, maar deze zijn over het algemeen vooral gericht op meten en dagelijkse feedback. Hierbij ontbreekt de wetenschappelijke insteek op analyse en onderzoek. “Er wordt dagelijks een gigantische hoeveelheid data verzameld – zo zitten alleen op je telefoon al tig sensoren die bijhouden hoeveel je beweegt – maar er wordt nog weinig echt onderzoek met deze data gedaan.”
“We zitten midden in een sportdatarevolutie met steeds meer gebruik van data science en kunstmatige intelligence"
Op dit moment kunnen sporters, coaches en onderzoekers zich al aanmelden bij een bèta versie van het Sport Data Valley platform. Met het online platform kun je ook een analyse doen van gegevens over een langere periode en van meerdere bronnen. Dataprivacy staat daarbij voorop. Damstra: “We zitten midden in een sportdatarevolutie met steeds meer gebruik van data science en kunstmatige intelligence (AI). Met het platform willen we data onderzoek veilig én makkelijk maken en tegelijk inzichten voor coaches en sporters tastbaar, toegankelijk en gepersonaliseerd maken.”
Datalabs met datastewards
Sport Data Valley bestaat al langer, maar dan vooral in de vorm van datalabs met datastewards, waarmee al tientallen projecten zijn ondersteund. Deze labs staan in Heerenveen, Amsterdam, Scheveningen, Eindhoven, Enschede en Leiden. Bij de datastewards kan je advies inwinnen over hoe je het beste kan omgaan met data en dataprivacy en hoe je er meer uithaalt. Ook geeft Sport Data Valley onderwijs en trainingen, de laatste tijd vooral online via webinars.
Omdat Sport Data Valley heel Nederland wil verbinden, wordt nu een online platform opgericht. Damstra: “De fysieke labs hebben het heel druk en we willen graag verder opschalen. Via het online platform kunnen mensen die elkaar niet kennen toch verbinding met elkaar leggen, zonder dat er een persoon van ons tussen zit. Zo wordt het bereik groter.”
Subsidie van ZonMw
Het platform is een creatie van Sportinnovator en wordt mede mogelijk gemaakt door een subsidie van 2,3 miljoen euro van ZonMw, dat gezondheidsonderzoek en zorginnovatie stimuleert. Het geld is bedoeld voor de periode 2018-2021. Damstra vindt het belangrijk om erbij te melden dat Sport Data Valley haar onafhankelijkheid, neutraliteit en wetenschappelijke integriteit blijft behouden. “Privacy van data is ons belangrijkste uitgangspunt. We zijn non-profit en zullen nooit persoonlijke gegevens verkopen.”
“We zijn er voor de sport, om bewegend Nederland verder te brengen en partijen met elkaar te verbinden"
Een voorwaarde van de subsidie is dat het platform ook na 2021 doorgaat met wat ze doet, mogelijk met een mix van subsidie en inkomsten van partners. In 2024 wil Sport Data Valley alle olympische sporten ondersteunen.
Consortium van kennispartijen
Sport Data Valley is een consortium van kennispartijen die het platform ontwikkelen: Universiteit Leiden, TU Delft, AISS (Amsterdam Institute of Sport Sciences) en de Universiteit Twente. Ook zijn nog tientallen andere organisaties verbonden, zoals Kenniscentrum Sport en Bewegen, NOC*NSF en verschillende universiteiten, hogescholen en bedrijven.
“Je kunt als bedrijf aansluiten door een project met ons te doen”, vertelt Damstra. “We zijn er voor de sport, om bewegend Nederland verder te brengen en partijen met elkaar te verbinden. Zo werken we samen met Fitchannel, een groeiend bedrijf door het vele thuissporten van de afgelopen maanden. Zij verzamelen via enquêtes data bij mensen die thuissporten, bijvoorbeeld door te vragen naar de intensiteit van een les. Samen met hen hebben we vervolgens gekeken hoe we dat kunnen standaardiseren en structureren.”
Informatie delen
Damstra spreekt over ‘kenniseilanden’ die met elkaar verbonden moeten worden om Nederland zo op een hoger niveau te brengen. Hoewel er volgens hem al mooi onderzoek wordt gedaan op al die eilandjes, moet er meer informatie gedeeld worden. “Een project zonder een vorm van publicatie is zonde”, zegt hij.
"Met het platform ondersteunen we onderzoek en stellen we de opgedane analyses en methodes hiervan zoveel mogelijk beschikbaar"
Sport Data Valley heeft inmiddels al een aantal projecten lopen, bijvoorbeeld bij de Nevobo, Thialf, Fitchannel en Sailing Innovation Center (zie kadertekst hieronder). “Delen is vermenigvuldigen. Al deze organisaties combineren data van verschillende bronnen en de analyse daarvan leidt tot geweldige nieuwe inzichten. Met het platform ondersteunen we dit onderzoek en stellen we de opgedane analyses en methodes hiervan zoveel mogelijk beschikbaar zodat uiteindelijk heel Nederland hier iets aan heeft.”
Projecten Sport Data Valley
Monitoring sprongbelasting volleyballers
Sprongbelasting is een belangrijke bron van blessures in het volleybal en daarom wordt de spronghoogte van de professionele Nederlandse volleyballers tijdens training en wedstrijden gemeten met behulp van een accelerometer (de VERT). In samenwerking met de Nevobo, is er door Sport Data Valley en de Universiteit Leiden een dashboard ontwikkeld om snel en eenvoudig de sprongbelasting van het gehele team (per wedstrijd/training) of van een individuele atleet (over het gehele seizoen) te bestuderen. Daarbovenop is een machine learning-analyse uitgevoerd om voor elke volleyballer een persoonlijk en op maat gemaakt advies te kunnen geven over de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van blessures.
De schaatscoach in control
Interne en externe belasting spelen een centrale rol in de trainingsmonitoring van talentvolle schaatsers (o.a. van de Thialf Academy en het Gewest Fryslan). In samenwerking met het innovatielab Thialf, heeft de data steward van Sport Data Valley datastromen geautomatiseerd voor het binnenhalen van gegevens over hartslag, snelheid, wedstrijdprestatie, rating of perceived exertion, welzijn, blessures, en weersomstandigheden om de embedded scientists en coaches te faciliteren. Tevens is er een dashboard ontwikkeld waarin de gegevens van verschillende databronnen gevisualiseerd en geanalyseerd kunnen worden. Dit dashboard stond aan de basis van een grote RAAK subsidie-aanvraag 'coach in control' met o.a. Hanzehogeschool, RUG, innovatielab Thialf en Sport Data Center.
Meten trainingsbelasting thuissporters
Mate van vermoeidheid na afloop van een training is een belangrijke maat voor het in kaart brengen van de trainingsbelasting. Ook al wordt deze maat in de (top)sport gebruikt als de gouden standaard, is het gebruik in de breedtesport minder. In samenwerking met Fitchannel heeft Sport Data Valley de bestaande rating of perceived exertion (RPE)-schaal vertaald naar een face-scaled RPE-schaal (met smileys), die zij hebben geïntegreerd in hun platform waarmee zij tienduizenden recreatieve thuissporters in Nederland bedienen. Met de COVID-19 pandemie is de vraag hiernaar alleen maar toegenomen.
De uitdaging is nu om inzichten uit data terug te koppelen aan coaches en atleten
Sailing Innovation
In het zeilen wordt tijdens een training veel verschillende data verzameld. Met sensoren wordt bijvoorbeeld de beweging van de boot in kaart gebracht, en verschillende modellen bepalen de water en windstromingen. De uitdaging is nu om inzichten uit deze data terug te koppelen aan coaches en atleten. In samenwerking met Sport Data Valley werkt Sailing Innovation Centre (SIC) aan deze uitdaging. De eerste stappen zijn gezet waardoor coaches nu, door middel van het online Sport Data Valley platform, heel snel visueel inzicht krijgen in de bewegingen van de boot gedurende een training.
Voor meer informatie: Sport Data Valley