door: Jelle Zondag | 25 juni 2020

Patiënten die een verhoogd gezondheidsrisico lopen omdat zij te zwaar zijn, kunnen sinds 2019 een doorverwijzing krijgen voor leefstijlbegeleiding. Een leefstijlcoach, diëtist, fysiotherapeut en/of oefentherapeut helpt hen dan bij de aanpak van overgewicht via een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI). E-coaching biedt leefstijlbegeleiders extra mogelijkheden, maar zij zetten dit nog weinig in. Dat constateren onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en Hogeschool InHolland, die in april startten met het project Inzet van Technologie voor Leefstijlcoaches (iTLC). Doel van het project is om een methodiek en onderwijsmodule te ontwikkelen die leefstijlcoaches moeten helpen bij het integreren van e-coaching in hun dagelijkse werk. Joan Dallinga is de drijvende kracht van het project.

De onderzoekers van het iTLC-project komen met een aantal mogelijke verklaringen voor het feit dat e-coaching bij leefstijlbegeleiding op het moment nog weinig wordt toegepast: leefstijlcoaches en cliënten kunnen over onvoldoende (digitale) kennis en vaardigheden beschikken, leefstijlcoaches kunnen vrezen om vervangen te worden door e-coaching en e-coaching kan onvoldoende aansluiten op de behoefte van cliënten.

E-coaching als aanvulling
Volgens Joan Dallinga zijn een deel van deze mogelijke zorgen en bezwaren binnen het vakgebied ongegrond. Zij benadrukt dat e-coaching geen alternatief is voor face-to-face-begeleiding of voor de expertise van leefstijlcoaches. “E-coaching is een aanvulling op de begeleiding van professionals, geen vervanging. De rol van de expert blijft erg belangrijk, die interpreteert gegevens en levert maatwerk. Cliënten geven ook aan dat zij behoefte hebben aan persoonlijk contact. De inzet van technologie moet worden afgestemd op het individu. Per situatie moet worden gekeken wat wel kan en wat niet. Een blended vorm van offline en online is dan het ideaal.”

De onderzoeker geeft enkele voorbeelden van de mogelijkheden die digitale middelen kunnen bieden. “Cliënten kunnen beweegdata en voedingsdata verzamelen en hun coach daar toegang toe geven. Die kunnen hun begeleiding daar vervolgens op aanpassen. E-coaching biedt ook extra mogelijkheden voor het geven van feedback, niet alleen face-to-face, maar ook daarbuiten. Coaches kunnen cliënten dan ook op afstand stimuleren en ondersteunen bij hun gedragsverandering. Uiteindelijk moet dat hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid vergroten.”

Groot aantal samenwerkingspartners
Het iTLC-project is opgezet door de lectoraten Kracht van Sport (HvA en Hogeschool InHolland) en Oefentherapie-Dagelijks Bewegen! (HvA) in samenwerking met een groot aantal partners uit de wetenschap en praktijk. Onderzoekers van de Haagse Hogeschool, de Beroepsvereniging Leefstijlcoaches Nederland, Nederlandse Vereniging voor Diëtisten, Visiom, Huis voor Beweging, Team Sportservice en Kenniscentrum Sport en Bewegen brengen expertise in over leefstijlbegeleiding en het werken met GLI’s. De bedrijven Fitmo en LIJFSTIJL Coaches hebben ervaring met e-coaching en het ontwikkelen van online platforms. Cliënten zijn vertegenwoordigd via belangenbehartiger Cliëntenbelang Amsterdam. Joan Dallinga: “Verschillende professionals die werken met Gecombineerde Leefstijlinterventies en/of e-coaching zijn aan boord van het project.” Het project wordt gefinancierd door SIA, het Nationaal Regieorgaan voor praktijkgericht onderzoek.

In de eerste, huidige fase van onderzoek verzamelen de onderzoekers informatie over de gedragsveranderingstechnieken die momenteel in praktijk worden toegepast. Vervolgens willen zij via interviews inzicht krijgen in de ervaringen van professionals en cliënten bij het gebruik van e-coaching. Door de coronacrisis zijn deze enigszins in een stroomversnelling geraakt. Dallinga: “Er gebeurt nu noodgedwongen meer online. Van praktijkpartners horen we bijvoorbeeld dat er veel gebruik wordt gemaakt van beeldbellen. Professionals en cliënten hebben hierdoor meer ervaring met digitale mogelijkheden dan verwacht. Dat nemen we mee in ons onderzoek.”

Stappenplan voor integratie e-coaching 
De ervaringsverhalen dienen als input voor de belangrijkste fase van het onderzoek: het ontwikkelen van een methodiek en onderwijsmodule, die leefstijlcoaches moeten helpen om e-coaching in hun dagelijkse werk te integreren. Voor deze belangrijkste stap worden co-creatiesessies gehouden waarin professionals, cliënten en wetenschappers samenwerken. Dallinga noemt enkele elementen waaruit de methodiek en onderwijsmodule kan bestaan. “Ervaringsverhalen van professionals kunnen worden opgenomen en er is ruimte voor best practices. Ook kunnen we een stappenplan ontwikkelen voor de integratie van e-coaching in de behandelpraktijk.”

De laatste fase van het onderzoek bestaat uit een evaluatie, waaruit moet blijken of professionals en cliënten middels de ontwikkelde methodiek en onderwijsmodule daadwerkelijk geholpen worden met de inzet van e-coaching. Zo ver is het echter nog niet. Dallinga hoopt de eerste resultaten in het voorjaar van 2021 te publiceren. De eerste ontwerpen moeten over circa anderhalf jaar in praktijk worden gebracht. 

Voor meer informatie: Inzet van technologie voor leefstijlcoaches (ITLC)