door: Frank Molema | 11 juni 2020

‘Failure is not the end, it’s the start of your comeback.’ Met deze slogan moedigt F!Tfabriek in Bergen op Zoom langdurig werkloze jongeren aan bij hun terugkeer in de maatschappij. Door middel van sport en bewegen moeten zij uiteindelijk stappen zetten op de participatieladder. Drie fases, met onder meer een stimulans door fitcoins, staan centraal. 

Waarom lukt het bepaalde kwetsbare groeperingen niet om in beweging te komen? Door welke factoren worden zij precies tegengehouden? En hoe kunnen zij toch aangespoord worden om te bewegen? Het zijn typisch van die vragen die Niels Quispel, coördinator van de buurtsportcoaches en JOGG-regisseur bij de F!TFabriek in Bergen op Zoom, bezighouden. “Deze groep is interessanter dan mensen die al genoeg sporten”, zegt hij. 

Studieproject
Quispel constateert in zijn dagelijkse werk dat er voor werklozen in Bergen op Zoom geen programma of activering bestaat op het gebied van sport. Omdat hij ook een masteropleiding sport en beweeginnovatie aan de HAN volgt, ziet hij kans er een studieproject van te maken. “De opleiding wil graag dat jij een bepaald probleem jezelf eigen maakt, bijvoorbeeld een probleem bij een bepaalde doelgroep.”

Bergen op Zoom scoort landelijk slecht op het gebied van jeugdwerkloosheid. Het gaat om jongeren tussen de 18 en 30 jaar zonder baan en omdat ze het geld, de kennis en/of de motivatie niet hebben, komen zij nauwelijks in beweging, terwijl sport juist een stimulerende werking kan hebben. Bovendien, zo ervaart Quispel, hebben jongeren andere dingen (lees: problemen) aan hun hoofd dan sport. 

Hulp bij terugkeer in de maatschappij
In het kader van zijn studie bedacht Quispel voor de F!TFabriek, de uitvoerder van het gemeentelijke sportbeleid, een plan van aanpak om de jongeren van de bank te krijgen: The Comeback Kids. Hiermee krijgen zij hulp bij hun terugkeer in de maatschappij. “Het doel is niet om een marathon te lopen, maar juist om even je hoofd leeg te maken na een tegenslag, bijvoorbeeld als je werkloos raakt”, zegt hij. “Juist voor hen kan sport een geweldig instrument zijn om er weer bij te horen.”

De aanpak van The Comeback Kids bestaat, na overleg met de doelgroep, uit drie fases. In de eerste fase maken de jongeren kennis met het sport- en het beweegaanbod in hun regio. Quispel: “Veel werklozen weten niet wat er allemaal te doen is in de gemeente. Wij brengen ze in contact met verenigingen die het aanbod opzetten, zodat ze een aantal weken kosteloos kunnen meedoen.” 

Sponsorsporten
In fase twee introduceert The Comeback Kids ‘sponsorsporten’. Door te sporten kan je punten scoren, zogeheten fitcoins, die je kan inwisselen voor kleding, eten en andere basisbehoeften. De stappen worden in de app van ItsMyLife bijgehouden. “Het mes snijdt aan twee kanten. Zo zetten we een stimulans achter bewegen en we geven ondernemers de kans hun omzet te verhogen. We willen hiermee in september te beginnen. Via een stimuleringssubsidie zouden we een kickstart kunnen krijgen, maar uiteindelijk moet het zelfvoorzienend worden.” 

Quispel ziet, mede doordat door de coronacrisis vermoedelijk meer behoefte komt aan lokaal voedsel, veel kansen voor dit model. Ook ondernemers zouden hiermee kunnen werken, door bijvoorbeeld korting te geven op gezonde voeding in bedrijfskantines. “De economie gaat terug naar lokaal; we moeten onze eigen stad voorzien van gezond voedsel. Dit model met de fitcoins gaat verder dan alleen bewegen en punten scoren. Het grote doel is om een gezonde omgeving in een gezonde stad te creëren.” 

Rolmodel
In de derde en laatste fase is het voor jongeren die daarvoor geschikt zijn mogelijk om een opleiding tot sportleider te volgen. De trainers verzorgen zelf activiteiten en zijn daarmee een rolmodel voor de groep. Volgens Quispel helpt dat in het proces en is het daarnaast belangrijk dat men sport met gelijkgestemden, zodat de onderlinge samenhang sterker wordt. De opleiding wordt verzorgd door de Nederlandse Sport Alliantie. Het resultaat is een mbo-diploma. Quispel noemt een bewijs van competentie ‘enorm belangrijk om terug te keren in de maatschappij’. 

Bij de invulling van de aanpak heeft de F!TFabriek samengewerkt met stichting Life Goals, dat op landelijk niveau sportprogramma’s biedt voor bepaalde doelgroepen. Het programma van Life Goals was iets te breed, vond men in Bergen in Zoom, dus werd samen gezocht naar iets specifieks voor de doelgroep. 

Opschalen naar andere gemeenten
Voordat de aanpak van The Comeback Kids ook wordt aangeboden aan andere gemeenten, moet eerst alles in Bergen op Zoom op rolletjes verlopen. Momenteel zijn Quispel en zijn collega’s bezig met de eerste fase. Ze waren goed bezig, zegt hij, maar door de coronacrisis kwam er een kink in de kabel. “We zaten op ongeveer vijftig mensen die meededen. We willen weten of we de doelgroep goed genoeg bereiken? Houden we ze gemotiveerd? De bedoeling is om in Bergen op Zoom het programma zo goed mogelijk neer te zetten. Hopelijk kunnen we dan medio 2021 resultaten laten zien en opschalen naar andere gemeenten.” 

Voor meer informatie: The comeback kids