door: Jelle Zondag | 11 juni 2020
Onder ouderen bestaan grote verschillen in lichamelijke en mentale gesteldheid en voedingstoestand. Dat maakt het voor professionals lastig om zorg op maat te leveren. Om het fysiek functioneren en de zelfredzaamheid van kwetsbare ouderen te verbeteren, onderzoekt de Hogeschool van Amsterdam (HvA) in het TEAMS-project welke trainingsbelasting bij kwetsbare ouderen het meest effectief is voor hun fysiek functioneren en wat de impact is van voeding op de trainingsbelasting. Promovendus Mohammed Benali is de onderzoeker.
De aanleiding voor het TEAMS-project is de verwachting van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat in 2040 25% van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder zal zijn. Het aantal 80-jarigen zal in de aankomende twintig jaar verdubbelen, waardoor thema’s als kwetsbaarheid, zelfredzaamheid, ondervoeding en ouderenzorg (nog) belangrijker zullen worden. Mohammed Benali: “Het is belangrijk dat wetenschappers nu al op deze ontwikkelingen anticiperen. We moeten nu al actie ondernemen en zorgen voor mogelijke maatregelen en niet pas over twintig jaar, als het te laat is.” Om de zelfredzaamheid van ouderen te verhogen, namen HvA-lector Voeding en Beweging Peter Weijs en senior-onderzoeker Michael Tieland het initiatief tot het TEAMS-project. TEAMS staat voor Training en Eiwit Aanbeveling op Maat voor kwetsbare Senioren. Het project bestaat uit drie sub-projecten, waarin de meest effectieve trainingsbelasting, de invloed van voeding op de trainingsbelasting en de invloed van persoonskarakteristieken, zoals ziekten, lichaamssamenstelling, spierkracht en welbevinden, op de trainingsbelasting van ouderen worden onderzocht. Het project wordt gefinancierd door SIA, het Nationaal Regieorgaan voor praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek.
"We onderzoeken ook de meerwaarde van voeding op hun trainingsmogelijkheden"
Concreet onderzoeken de HvA-onderzoekers de invloed van training en voeding op de spierkracht en het fysiek functioneren van ouderen. Benali legt uit wat het belang daarvan is. “Spierkracht zegt iets over hoe mobiel iemand is, over hoe zelfstandig iemand kan functioneren. Denk daarbij aan activiteiten als traplopen, opstaan uit je stoel en in en uit de auto stappen. Wij onderzoeken welke trainingsbelasting het meest effectief is voor het uitvoeren van zulke taken. Bovendien is 40% van de thuiswonende ouderen ondervoed. Dat heeft invloed op hun belastbaarheid. Daarom onderzoeken we ook de meerwaarde van voeding op hun trainingsmogelijkheden. Als voeding de belastbaarheid positief beïnvloedt, dan hebben we een belangrijke boodschap voor de fysiotherapeut en diëtist. Namelijk dat ze nauw moeten samenwerken om betere zorg te leveren!”
Samenwerking
In het TEAMS-project werkt de HvA samen met een groot aantal wetenschappelijke en maatschappelijke partners, waaronder de Vrije Universiteit, het Amsterdam UMC, het Koninklijk Nederlandse Genootschap voor Fysiotherapie, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, zorginstellingen en voedingsproducenten. Benali: “Deze samenwerking is noodzakelijk om goed wetenschappelijk onderzoek uit te voeren en in de praktijk in te zetten. Ook het onderwijs is aangehaakt: studenten en docenten van de HvA werken mee aan dit onderzoek en inzichten worden geïmplementeerd in de curricula van verschillende opleidingen.”
"Als we genoeg data hebben verzameld, kunnen we modellen ontwikkelen die leiden tot individuele trainingsprogramma’s"
Op basis van de uitkomsten van hun onderzoek hopen Benali en zijn collega’s tot individuele en op maat gemaakte beweeg- en voedingsrichtlijnen te komen. Benali: “De beweegrichtlijn voor ouderen is nu erg algemeen geformuleerd, terwijl ouderen een zeer diverse populatie vormen. In ons onderzoek gaan wij na welke invloed diverse variabelen - zoals medische achtergrond, mobiliteit, voeding, slaap en levensinstelling - hebben op hun fysieke belasting. Als we genoeg data hebben verzameld, kunnen we modellen ontwikkelen die leiden tot individuele trainingsprogramma’s gebaseerd op hulpvraag en persoonskenmerken.”
Zorg op maat
De onderzoeker kijkt hoopvol naar de toekomst: “Dit klinkt als toekomstmuziek, maar zulke individuele trainingsprogramma’s komen met dit onderzoek heel dichtbij. De professional - zoals bijvoorbeeld een fysiotherapeut - kan dan meer zorg op maat leveren, wat iemands kracht, kwaliteit van leven en zelfredzaamheid significant beïnvloedt.”
Voor meer informatie: TEAMS - Training en Eiwit Aanbeveling op Maat voor kwetsbare Senioren