door: Jelle Zondag | 23 april 2020

De coronacrisis heeft de afgelopen weken veel creativiteit losgemaakt. Gymleraren, fitnessinstructeurs, beweegprofessionals, bekende Nederlanders en anderen kwamen met filmpjes, instructiemateriaal en andere digitale aansporingen om kinderen thuis in beweging te krijgen en houden. Initiatieven die met elkaar gemeen hebben dat ze zijn ontwikkeld door volwassenen. Als aanvulling hierop lanceerden de TU Delft en De Haagse Hogeschool het lespakket ‘Ontwerp een gymspel voor thuis’ dat kinderen stimuleert om eigen beweegconcepten te ontwikkelen. Sanne de Vries (Lector Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving bij De Haagse Hogeschool) is een van de initiatiefnemers.

‘Ontwerp een gymspel voor thuis’ is een uitvloeisel van ‘Gymmen in de toekomst’, een lessenserie van het door NRO gefinancierde onderwijsproject 'Your Turn - aan de slag als echte ontwerpers’ van de TU Delft en De Haagse Hogeschool. Het doel van de lessenserie is om leerlingen onder begeleiding van hun leerkracht concepten te laten ontwikkelen zodat zij met plezier goed leren bewegen. Een van de vragen die de onderzoekers hadden is of kinderen betere of andere spelontwerpers zijn dan volwassen beweegprofessionals. 

De TU Delft staat op het punt om de eindresultaten van het project te presenteren. Sanne de Vries: “Het blijkt dat kinderen niet beter of minder goed in staat zijn om spelconcepten te ontwerpen dan volwassenen, maar wel dat hun ideeën beter aansluiten bij hun eigen belevingswereld. Zij weten precies wat zij leuk vinden, wat ‘in’ is en wat hip. Wel zijn hun concepten niet altijd even effectief of veilig, waardoor er volwassen professionals nodig zijn om daarover mee te denken. Het zou mooi zijn als beweegprofessionals en kinderen in de toekomst vaker gezamenlijk nieuwe beweegconcepten bedenken.” 

Zelf ideeën bedenken
Toen de coronacrisis uitbrak, kwam De Vries vrijwel meteen op het idee om ‘Gymmen in de toekomst’ om te vormen tot ‘Ontwerp een gymspel voor thuis’, een lespakket dat geschikt is voor thuisonderwijs. “Ik kreeg van mijn eigen sportclubjes veel digitaal beweegaanbod binnen en merkte dat mijn eigen kinderen dat ook leuk vonden. Zij deden graag mee achter het scherm, maar vonden de oefeningen al snel saai. Toen bedacht ik om de lessenserie om te vormen naar een digitaal project en kinderen te stimuleren om zelf met ideeën te komen. En de TU Delft was ook meteen enthousiast.” 

De Vries en haar collega’s moesten een aantal aanpassingen doorvoeren om de oorspronkelijke lesopzet geschikt te maken voor thuisonderwijs. Leerlingen gaan bij ‘Ontwerp een gymspel voor thuis’ alleen of met z’n tweeën aan de slag in plaats van met groepjes, krijgen meer tutorial-filmpjes te zien in plaats van uitleg van leerkrachten, en moeten zelfstandiger aan de slag dan in het normale klaslokaal. Dat laatste is ook de reden dat ‘Ontwerp een gymspel voor thuis’ specifiek gericht is op 9 tot 13-jarigen. De Vries: “Wij hebben gekozen voor deze leeftijd omdat zij al goed zelfstandig kunnen ontwerpen. Het bewegen zelf is voor alle basisschoolleerlingen van groot belang.”

De Vries benadrukt daarbij dat het doel van het project niet alleen is om kinderen meer te laten bewegen. “Het lespakket heeft meerdere doelen. Kinderen kunnen vaak al fantastisch zelf spelen. Het gaat daarom niet alleen om hen voldoende en gevarieerd te laten bewegen, maar ook om het ontwikkelen van creatieve, communicatieve en empathische vaardigheden. Dat zijn 21e eeuwse vaardigheden. De meerwaarde van de lesmethode is dat het van leerlingen ook betere ontwerpers maakt.” 

Verdere verspreiding
De Vries heeft vanuit het sport- en beweegdomein al diverse positieve reacties gekregen op het initiatief, onder meer van de KVLO, Kenniscentrum Sport en Bewegen en de Gymnastiekunie. Bovendien hebben meerdere basisscholen de lesmethode inmiddels opgenomen in hun thuisonderwijsprogramma’s, die ze per dag of week naar hun leerlingen sturen. Enthousiaste ouders, leerkrachten en beweegprofessionals moeten zorgen voor verdere verspreiding van het project. 

De ontwerpspelen die kinderen ontwikkelen zullen worden gedeeld via het digitale kanaal van het Wetenschapsknooppunt TU Delft. Via dit platform kunnen kinderen elkaar inspireren, maar ook gymleraren, beweegprofessionals en andere volwassen ontwerpers van beweegactiviteiten. Het doel van ‘Ontwerp een gymspel voor thuis’ beperkt zich namelijk niet tot het opvoeden en onderwijzen van kinderen in tijden van corona. De Vries: “Veel beweeginitiatieven voor kinderen ontstaan vanuit het perspectief van volwassenen. Ik wil kinderen een grotere stem geven.”

Voor meer informatie: Ontwerp je eigen gymspel