door: Leo Aquina | 26 maart 2020

Een groot deel van Nederland zit thuis en de hashtag #flattenthecurve is trending. Quarantaine werkt goed om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, maar het brengt ook een risico met zich mee. "Als mensen thuis alleen nog maar op de bank gaan zitten, wordt hun weerbaarheid er niet sterker op," vertelt sportarts en wetenschappelijk onderzoeker Robert Rozenberg. "Hoe beter je conditie, hoe beter je immuunsysteem." Als lid van de werkgroep Exercise is Medicine van Sportgeneeskunde Nederland geeft hij antwoord op vragen over sport en bewegen in tijden van coronaquarantaine.

Robert Rozenberg benadrukt dat sport en bewegen altijd goed is om weerstand tegen ziektes op te bouwen. Of het ook specifiek helpt in de strijd tegen het coronavirus, weet hij niet zeker maar zo zegt Rozenberg: "Het is in ieder geval niet goed om nog minder te bewegen. Als je kijkt naar andere luchtweginfecties en zelfs naar andere ziektes in het algemeen, dan blijkt de VO2-max een goede voorspeller van de weerstand en het herstelvermogen. Het zou mij dus niets verbazen als dat ook geldt voor COVID-19."

Rustiger aan
Fitte mensen zijn beter gewapend tegen het virus, maar wat moeten die mensen doen om fit te blijven als zij voor het grootste gedeelte van de tijd aan huis gekluisterd zijn? En hoe zit het met mensen die niet sporten en bewegen? Rozenberg: "Zolang mensen zich aan de gegeven richtlijnen houden van anderhalve meter afstand, kunnen zij ook in deze tijd gewoon buiten trainen. Je kunt hardlopen of fietsen, maar ook binnenshuis zijn er legio mogelijkheden om te bewegen." Toch is het voor fanatiek sporters wel raadzaam iets rustiger aan te doen: "Het advies is om geen extreme inspanningen te doen, omdat je na de training kortstondig vatbaarder bent voor een infectie. Extreme inspanningen zijn inspanningen op wedstrijdsnelheid of inspanningen die meer dan drie uur duren, kortom, inspanningen waar je twee dagen of meer van moet herstellen."

Ook mensen die niet gewend zijn veel te sporten en te bewegen, raadt Rozenberg aan om niet op de bank te blijven zitten: "Alle beschikbare informatie wijst erop dat bewegen beter is dan stilzitten. Bewegen houdt je fit. Er zijn aanwijzingen dat fitte personen minder snel ziek worden en dat de ziekte minder ernstig is wanneer je wél ziek wordt, maar ook hier geldt: doe geen extreme inspanningen waarvan je twee dagen of meer moet bijkomen."

Nekregel
Angst om door te trainen terwijl je het virus al onder de leden hebt, is volgens Rozenberg niet nodig. "We weten van alle luchtweginfecties dat het beter is om te blijven bewegen, ook als je het al onder de leden hebt. Daarbij moet je rekening houden met de zogenaamde nek-regel: Heb je koorts of klachten beneden de nek, zoals spierpijn en slap, niet-fit gevoel: train dan niet. Heb je alleen klachten boven de nek, zoals een verstopte neus, keelpijn of hoesten: dan kun je trainen. Het advies is ook hier om alleen matige inspanningen te doen."

De werkgroep Exercise is Medicine speelt met haar adviezen direct in op de coronacrisis, maar ook los daarvan propageren Rozenberg en zijn collega's sport en bewegen als middel in de strijd voor een gezondere bevolking. "Als alle Nederlanders zich zouden houden aan de beweegnorm, kunnen de zorgkosten fors omlaag", aldus de sportarts. 

Maatschappelijke winst
Ondanks de grote gezondheidswinst en de grote winst als het gaat om de maatschappelijke zorgkosten, wordt bewegen als preventieve of curatieve therapie op dit moment nog nauwelijks vergoed door zorgverzekeraars. "Dat komt voor een groot deel omdat er weinig aan te verdienen is," legt Rozenberg uit. Als voorbeeld geeft hij diabetes type 2. "Dat is eigenlijk niet echt een ziekte, het is metabole overbelasting en de oplossing is simpel: minder eten en meer bewegen. In de praktijk zegt de dokter: 'u heeft suikerziekte, hier is uw medicatie'. Er gaan miljarden om in de farmaceutische industrie. Op het moment dat zij een gepatenteerd middel kunnen verkopen, valt er geld te verdienen. Als je hetzelfde effect kan bereiken met die keer per week een rondje hardlopen, verdient niemand er wat aan, maar de maatschappelijke winst is enorm. Het wordt tijd dat we sport en bewegen ook zien als een medicijn!"

Voor meer informatie: Sport, bewegen en COVID-19: de belangrijkste vragen, Hoe kunt u fit blijven in deze corona-crisis? en/of kijk op www.sportzorg.nl.