door: Frank Molema | 28 november 2019

Deze winter is TalentNED vooral bekend als naamgever van het schaatsteam met onder anderen Ireen Wüst, maar dat is in april 2020 voorbij. Daarna gaat het puur om de ontwikkeling van de beste talenten van Nederland, die TalentNED volledig voorbereid wil afleveren aan de absolute top. De visie van aanjager Gerard Kemkers is daarbij leidend: “Bij talentontwikkeling gaat het om wíllen winnen, niet om móéten winnen. Beter worden is belangrijker dan goed zijn.” 

De visie van Gerard Kemkers als het gaat om de ontwikkeling van talent is in drie woorden samen te vatten: ontwikkelen boven presteren. Met dit gedachtegoed vond hij bij de toenmalige directie van FC Groningen te weinig steun, maar investeringsmaatschappij Infestos zag het wel zitten in de ideeën van de voormalige schaatscoach en olympisch medaillewinnaar. Infestos en Kemkers sloegen de handen inéén en inmiddels is hij ruim een jaar het boegbeeld van het kersverse talentenprogramma TalentNED, dat zich richt op de beste Nederlandse talenten tussen de 16 en 22 jaar en hen voorbereidt op een duurzame carrière in de top. 

Succes in ontwikkeling
Voorlopig is TalentNED vooral bekend als naamgever van het schaatsteam met onder anderen Ireen Wüst, Marcel Bosker en Esmée Visser. Dat is wellicht een wat onlogische combinatie; het draait bij deze sporters niet om hun ontwikkeling, maar om resultaat. “Zij zijn bezig met succes op de ranglijst, en dat is precies wat TalentNED uiteindelijk níét wil”, zegt Kemkers. “Wij bouwen juist aan succes in ontwikkeling.”

Toch bestaan er enkele goede redenen om het schaatsteam te omarmen, betoogt de man die samen met drie collega’s bouwt aan de visie van het talentenprogramma. “Op deze manier wordt TalentNED in de markt gezet”, legt hij uit. “Als het schaatsteam stopt, hopen wij de infrastructuur te kunnen voorzetten. Denk aan een voedingsdeskundige en een krachttrainer. Daarnaast leren we van dit schaatsteam, bijvoorbeeld op het gebied van marketing en communicatie.” 

Maatwerk aan elke leeftijdsgroep
De steun aan Wüst & co eindigt in april 2020. Vanaf dat moment ligt alle focus op het talentenprogramma dat moet afrekenen met, in de ogen van Kemkers, een verouderde manier van denken over opleiden. Wat de geboren Groninger stoort, is dat jeugdcoaches volwassen topsporters als uitgangspunt nemen. “Een trainer zegt al snel: wat Tom Dumoulin doet, is ook goed voor mijn 14-jarig talent. Daar ageer ik fel tegen. Je moet juist maatwerk leveren aan een bepaalde leeftijdsgroep. Wie 14 of 16 jaar is, moet werken aan onderdelen die noodzakelijk zijn voor een volgende stap.” 

Hij vervolgt: “Als jij de capaciteiten wil hebben van Dumoulin moet je je afvragen: wat heb ik nodig als ik 14, 16 en 18 jaar ben? Dat zou kunnen betekenen dat je bijvoorbeeld twee keer in de week moet hardlopen, of judoën. Het gaat erom dat je dingen opbouwt die je later kunt gebruiken.” 

Piramide
Om het concept van TalentNED goed uit te leggen, tekent Kemkers een piramide. In de breedste laag onderin bevinden zich de recreatieve sporters. De top wordt logischerwijs gevormd door de topsporters. Tussen deze twee lagen plaatst hij de talenten: te goed voor de recreatieve sport, maar nog niet klaar voor het grote werk. Kemkers constateert dat de topsport zich ontwikkelt, terwijl amateurs steeds een beetje minder worden. “Daar ontstaat dus een gat en dat willen wij met TalentNED vullen. Er is behoefte aan aandacht voor het vak talentontwikkeling om het gat te verkleinen.” 

Kemkers ziet waar het fout gaat in het ontwikkelen van talent. Er wordt te veel gekeken naar ranglijst, zoals de uitslag van het jeugd WK. Maar die zegt volgens Kemkers erg weinig. “Het probleem is dat je als 16-jarig talent of talentcoach veelal wordt afgerekend op de prestatiewetten, en niet op de ontwikkelwetten. Met TalentNED willen we daar verandering in brengen. Meestal wordt alleen presteren gezien als topsport, maar jezelf ontwikkelen is dat ook. Wanner je een talent klaarstoomt voor een prestatie op het jeugd WK, is er geen enkele garantie op een duurzame carrière in de top. Dat kan anders: wanneer je je lijf, persoonlijkheid, fysieke en motorische capaciteit voorbereidt op presteren in de top, geloof ik dat je meer succesvol kan zijn. Je rugzak is dan meer gevuld.” 

Uit comfortzone stappen
Een cultuuromslag is nodig om deze filosofie in de praktijk te brengen, beseft Kemkers. Mensen zullen uit hun comfortzone moeten stappen om de visie van TalentNED te kunnen uitvoeren. Het gaat niet meer om móéten winnen, zegt hij, maar wíllen winnen. “Niet iedereen zal openstaan voor verandering. Wij moeten ons daarom gaan bewijzen. En het liefst doe ik dat vanuit samenwerking.” 

Het talentenprogramma van TalentNED is alleen toegankelijk voor de grootste talenten, in welke sport dan ook, van het land. TalentNED hoopt dat het de handen ineen kan slaan met de bonden en NOC*NSF. Laatstgenoemde heeft volgens Kemkers nagenoeg dezelfde visie over talentontwikkeling. In de meest ideale situatie van Kemkers melden bonden zich uit zichzelf bij TalentNED voor een substantiële bijdrage op het gebied van talentontwikkeling. Bij TalentNED worden vervolgens nationale selecties gevormd die zijn samengesteld door kenners per sport. Kemkers verwacht dat die mensen niet alleen kijken naar ranglijsten, maar selecteren op basis van bijvoorbeeld werkhouding, karakter, techniek en algehele fysieke ontwikkeling.

Verzoek om commitment
Het talentenprogramma wordt vooralsnog aangeboden aan beloftevolle fietsers en binnen afzienbare tijd hoopt TalentNED vervolgens nog een aantal sporten toe te voegen. Het programma start in januari met de eerste groep van zeven talenten. De hoop is dat er daarna snel begonnen kan worden met meer groepen. De sporters hoeven geen geld mee te brengen, maar TalentNED vraagt wel commitment. Dat houdt in dat het gezin van een talent tijd moet investeren in TalentNED. 

Via een open bedrijvenplatform wil TalentNED eveneens iets betekenen voor het bedrijfsleven. Kemkers: “Ik merk dat talentontwikkeling ook in het bedrijfsleven steeds meer een thema wordt. Daarbij zie ik kansen om talentontwikkeling in de sport en het bedrijfsleven met elkaar te koppelen, met als doel elkaar te versterken. Uit gesprekken met grote bedrijven word ik daarin bevestigd. Zij kunnen vooral hun eigen medewerkers voordeel bieden. Via een fee hebben bedrijven de mogelijkheid zich aan te sluiten bij TalentNED, zodat wij ons werk beter kunnen uitvoeren. En als wij dat beter doen, kan talentontwikkeling in het bedrijfsleven inhoudelijk mee profiteren en straalt dat ook weer af op het bedrijfsleven.” 

Voor meer informatie: de visie van TalentNED