door: Marc Hoeben | 10 oktober 2019

Wat moet je toch met al dat kunstgras van de sportvelden als het de hoogste tijd wordt om de oude mat te vervangen door een nieuw speeloppervlak? Bij het Sportbedrijf Rotterdam vonden ze dat een vraag die in deze tijden van duurzaamheid en circulaire economie weleens gesteld mocht worden. Het is het vertrekpunt gebleken van een zoektocht naar pasklare oplossingen. Een zoektocht bovendien die nog altijd niet ten einde is.

Het Sportbedrijf Rotterdam zou je kunnen zien als de particuliere voortzetting, vanaf vorig jaar, van de vroegere gemeentelijke dienst die de sportvelden beheerde en exploiteerde. Met de verzelfstandiging kreeg het een forse klus voor de kiezen: 181 sportaccommodaties in de Maasstad kwamen voortaan onder de vleugels van het Sportbedrijf, waaronder ook 71 buitensportlocaties met kunstgrasvelden.

Recycling oude kunstgras
Tsja, kunstgras dus. Materiaal dat door onder meer uitzendingen van het NPO-programma Zembla onder het vergrootglas kwam te liggen. “Iedereen in deze wereld heeft die uitzendingen natuurlijk met belangstelling bekeken’’, zegt Ed van der Burg van het Sportbedrijf Rotterdam. “Wij dus ook. Wij betalen als opdrachtgever veel geld voor het inzamelen en afvoeren van het oude kunstgras, terwijl er blijkbaar maar weinig mee gebeurde.”

Lang - misschien wel te lang - telde bij het aanleggen en het vervangen van kunstgras maar één ding: de prijs. “Wat je wilde was een zo hoog mogelijke kwaliteit qua speeleigenschappen tegen een zo laag mogelijke prijs. Dan werd er minder op zaken op als duurzaamheid of de mogelijkheid tot recyclen gelet. Door die tv-uitzendingen kwam kunstgras in een slecht daglicht te staan. Toen zijn wij er ook naar gaan kijken. Wij zijn een groot sportbedrijf en hebben daarom slagkracht op de markt.”

Vervangschema
Het Sportbedrijf Rotterdam ging ook aan de slag met een nieuwe gebruikersnorm van voetbalbond KNVB voor het beoordelen van de staat van de velden. “Zo kregen we een beter beeld. Na acht jaar moeten velden gekeurd worden. Zo zien we goed wat de opgave is voor de komende jaren. Veertien velden bleken direct aan vervanging toe te zijn en dat is ook afgelopen zomer gebeurd. Nog eens 25 velden zullen binnen twee tot drie jaar vernieuwd moeten worden.”

Via een Europese aanbesteding – verplicht vanwege het ermee gemoeide miljoenenbedrag – werden partijen gezocht voor deze klus. “Een mooie kans op een meerjarig contract.” Maar wel een kans waar duidelijke voorwaarden aan werden verbonden en waar een selectiecommissie met extern duurzaamheidsexpert Jaap Flendrie op zat. “In de eerste fase had iedereen een kans. Vervolgens selecteerden we vijf bedrijven, op basis van visie. We wilden liever dat bedrijven leidend waren op onderwerpen als duurzaamheid en circulariteit dan dat ze de markt volgden. We hebben die vijf ook gevraagd een concreet plan te schrijven hoe ze de komende jaren voor zich zagen, waar ze dachten te kunnen vernieuwen.”

De prijs van verwerking
Uiteindelijk kwamen GKB Realisatie (voor Rotterdam-West) en CSC Ceelen Constructies  (voor de oostkant) als beste kandidaten uit de bus. “De doorslag gaven criteria als wat er met de oude matten ging gebeuren, welk systeem ze hadden voor de verwerking en hoe het plan van aanpak was, of ze bijvoorbeeld zo min mogelijk overlast voor de omgeving vormden. Het heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat GKB de rollen van oude matten inpakt, zodat je bij het afvoeren geen rubber meer verspreidt.”

Natuurlijk heeft dat alles ook een prijs, weet Van der Burg. Soms is de verwerking wel twee keer zo duur als oorspronkelijk. “Maar misschien wilden we al die tijd eigenlijk te weinig betalen.”

De oude matten worden in meer en meer producten verwerkt, van picknickbanken tot en met slagplanken rond een hockeyveld, rubberen tegels, nieuw kunstgras, drainagebuizen, waterdoorlatende bestrating en vloeren. “Nu brengt GKB het naar Denemarken, omdat ze het daar netjes scheiden. In de toekomst zal CSC het naar de nieuwe alliantie van GBN brengen in Amsterdam, naar een fabriek die er nu nog niet is. We willen dat zo veel mogelijk wordt hergebruikt. Het allermooiste is toch als je van de oude vezels nieuwe vezels voor kunstgras kan maken. Daar zijn nu verschillende bedrijven mee bezig, hopelijk is dat volgend jaar al mogelijk. Daar willen we echt naartoe en daarvoor moeten we gewoon even doorpakken.”

Voor meer informatie: 'Van kunstgrasveld naar picknicktafel'