door: Marc Hoeben | 12 september 2019
Plezier en ontspanning staan voorop, samen met het prikkelen van de zintuigen. En geregeld krijgt het door de fysieke inspanning ook een sportief element, is de overtuiging bij manage Craeyenburch in Nootdorp, waar mensen met een beperking kunnen ervaren hoe het is om met een paard om te gaan en hoe het is om op een paard te rijden.
Voor het oprichten van manege Craeyenburch werd in de jaren negentig een speciale sponsoractie op touw gezet. In 1996 kon de eerste paal in de grond en in 1997 werd een begin gemaakt met de paardrijlessen. “Aanvankelijk was het allemaal bedoeld voor mensen van Craeyenburch zelf, wat onderdeel uitmaakt van de grote zorginstelling Ipse de Bruggen”, vertelt Martie Spanhoff, instructrice aangepaste manege Craeyenburch. “Maar tegenwoordig is het ook voor mensen van buiten en zien we ze uit de hele provincie Zuid-Holland naar ons toekomen.”
Maatwerk
De manage kent een binnen- en een buitenaccommodatie. ”Op een prachtige locatie in Nootdorp, naast een zorgboerderij.” Het hele jaar door wordt er door de professionele instructeurs en vele vrijwilligers maatwerk geleverd. ,,We hebben heel veel verschillende niveaus, we kijken altijd wat het beste bij iemand past. Iedereen met een lichamelijke of verstandelijke beperking kan bij ons terecht. Sommigen sturen zelf het paard, anderen genieten, al dan niet met een aangepast zadel, van het zitten op een paard.”
"Als je op het zeil ligt, ervaar je de bewegingen van de pony’s, hun warmte en de masserende werking, op een heel natuurlijke manier, terwijl de koetsier de paarden stuurt"
Craeyenburch heeft ook de mogelijkheid om in een zogeheten ‘huifbed’ vervoerd te worden. “Dat is voor mensen met een meervoudige beperking, die geen balans of zitbalans hebben. Daarvoor zijn er twee paarden aangespannen, met daar bovenop een speciaal ontwikkelde constructie met zeil erboven. Als je op het zeil ligt, ervaar je de bewegingen van de pony’s, hun warmte en de masserende werking, op een heel natuurlijke manier, terwijl de koetsier de paarden stuurt. Dat is echt een prachtige ervaring.”
Speciale training
In het opleiden van de dieren gaat veel werk zitten. “Ze moeten natuurlijk qua karakter geschikt zijn en ze krijgen een speciale training. Als je het huifbed neemt; daarvoor moeten ze wel in een span kunnen lopen. We zijn hier al lang mee bezig en weten goed welke typen paarden geschikt zijn, zodat we de veiligheid kunnen garanderen. De paarden worden eerst getraind, gaan daarna een proefperiode in en vervolgens hakken we de knoop door. Vaak zijn het fjorden, tinkers of haflingers. Ze moeten ook een beetje body hebben.”
Het paardrijden biedt ontspanning voor het lichaam en de geest en stimuleert spelenderwijs het evenwicht, de lichaamshouding en de concentratie, is de overtuiging van Spanhoff. ”Je ziet ook bij mensen de spieren ontspannen. En soms wordt het voor mij sport, omdat ze een fysieke inspanning leveren. En wat ook heel mooi is, als je dat ziet: vaak zijn deze mensen afhankelijk van anderen, om ze bijvoorbeeld in een rolstoel te laten bewegen. Maar hier zitten ze soms op een paard en kunnen ze deze sturen. Geweldig.”
"Mensen kunnen hier paarden verzorgen, helpen in de stallen, schoonmaken, klusjes doen op het terrein. Er is altijd wat te doen"
60 vrijwilligers actief
De instructeurs van Craeyenburch hebben een speciale opleiding bij de hippische sportbond KNHS gevolgd voor het werken met mensen met een beperking. In Nootdorp zijn, vooral als parttimer, vijf mensen met die achtergrond actief, naast een legertje vrijwilligers. “We hebben zo’n zestig vrijwilligers. Per dagdeel hebben we wel vier tot vijf vrijwilligers nodig, de lessen zijn met kleine groepjes en behoorlijk arbeidsintensief.”
Bij Craeyenburch kunnen voor 195 euro per kwartaal paardrijlessen worden gevolgd, voor drie kwartier per week. Voor het huifbed ligt het bedrag op 125 euro per kwartaal, voor sessies van één keer per twee weken. ”In principe moeten mensen dat zelf betalen, maar dat verschilt wel per gemeente. Soms kan het toch uit het PGB (persoonsgebonden budget, red.) bekostigd worden.”
De manage is financieel afhankelijk van de inkomsten uit de lessen en van sponsorbijdragen. Naast het ‘gewone’ paardrijden en het huifbed beschikt zij ook over een menwagen, voor onder andere tochten in de buitenlucht. “En we doen aan dagbesteding. Mensen kunnen hier paarden verzorgen, helpen in de stallen, schoonmaken, klusjes doen op het terrein. Er is altijd wat te doen.”
Voor meer informatie: Manege Craeyenburch