door: Marc Hoeben | 11 juli 2019

Enschede is een van de gemeenten in Nederland waar serieus werk gemaakt wordt van sport en bewegen in het sociale domein. De laatste jaren maakt zij daarbij gebruik van de ondersteuning van de Stichting Life Goals Nederland als het gaat om hulp aan kwetsbare groepen als dak- en thuislozen, statushouders, verslaafden, zwerfjongeren, tienermoeders, ex-gedetineerden of verwarde personen die in de opvang zitten. Het vormt geregeld een eerste opstapje voor een terugkeer naar de samenleving.

Arjan Kampman is wethouder in de gemeente Enschede en achter die titel staan vele begrippen, om de volledige spanwijdte van zijn functie aan te geven: Werk en Inkomen, Emancipatie en Transformatie sociaal domein. Die verschillende toevoegingen blijken niet voor niets, het een grijpt ook hier in het ander.

“Sport en bewegen spelen bij ons een belangrijke rol in het sociale domein, waarbinnen je het al snel hebt over zaken als werk, inkomen en leren. Dan heb je het natuurlijk niet alleen maar over het fysieke aspect van sport en bewegen en het bezig zijn met een gezonde leefstijl. Maar in sport zit bijvoorbeeld ook heel erg het leren omgaan met winst en verlies, het verwerken van teleurstellingen, het sociale aspect, het functioneren binnen verenigingen, met heel uiteenlopende mensen. In sportclubs zie je van alles door elkaar heen lopen, van topadvocaten tot bijstandsvaders. Dat verschil valt vaak weg. Je sport niet alleen, je drinkt en je praat wat met elkaar.”

Bindmiddel
Sport is volgens Kampman, met het sterke verenigingsleven, een ‘krachtig bindmiddel’ in de samenleving, waar sommigen juist buitenvallen of buiten dreigen te vallen. “Het mooie is ook: je streeft hetzelfde na, je kunt verschillende talenten benutten en ontwikkelen. Hier in Enschede hebben we een geschiedenis met het inzetten van sport en bewegen bij sociale vraagstukken, zoals bijvoorbeeld in de jeugdzorg. Jongeren springen wel eens uit de band, dan is het juist zaak om ze erbij te houden en te proberen dingen met elkaar op te lossen."

"Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook proberen via sportclubs het gat tot de arbeidsmarkt te verkleinen van mensen die in de bijstand zitten. Je kunt ze een opleiding geven, via het horecagedeelte of binnen de facilitaire werkzaamheden als de groenvoorziening. De laatste tijd zijn we op vier plekken in de stad bij sportclubs bezig met jongeren die extra aandacht nodig hebben, vanwege hun thuissituatie. Voorheen werden ze met busjes naar een zorgboerderij gereden, tegenwoordig kunnen ze in de buurt terecht en aan de slag met techniek, met weerbaarheidstraining en hebben ze de mogelijkheid tot huiswerkbegeleiding. Dat gaat zo goed dat we zien dat ook de ouders geïnteresseerd raken en langzaam betrokken raken.”

Cohesie versterken
Een ander project is ‘Scoren in de wijk’, ontsproten uit een samenwerking van profvoetbalclub FC Twente met enkele andere sportverenigingen en de gemeente. “Daar zitten projecten met nieuwkomers tussen, soms zijn ze ook bedoeld om de cohesie in een wijk te versterken, bijvoorbeeld door het samen lopen van de avondvierdaagse.”

Voor de meest kwetsbare groepen werkt Enschede ook samen met de Stichting Life Goals Nederland, die als landelijke aanjager van lokale sport- en beweegprogramma’s voor kwetsbare mensen geldt. Ze leiden lokale mensen op als managers en uitvoerders, om zo een concrete invulling te geven aan de opgave van gemeenten en sportservicebureus om sport in te zetten binnen het sociale domein.

Concept Life Goals succesvol
Enschede heeft twee sportcombinatiefunctionarissen binnen het gemeentelijke sportservicebureau Sportaal die werken met de methodiek van Life Goals Nederland. Kampman: “Het concept van Life Goals is bij ons heel erg succesvol. Je hebt het over mensen uit de maatschappelijke opvang en de verslavingszorg. Het blijkt dat ze graag komen, het gaat erom dat ze weer iets van een sociaal leven krijgen. Bijna elke dag valt er wel wat te doen bij de sportverenigingen. Dat is heel mooi, want het gaat om een behoorlijk grote groep. Enschede kent alle grootstedelijke vraagstukken, bijvoorbeeld ook een groep van tienduizend mensen uit Syrië. Life Goals maakt voor al die groepen gebruik van de bestaande infrastructuur, ik kan het iedereen aanraden en dat doe ik ook, als ik collega’s uit andere gemeenten spreek. Je kunt het allemaal heel moeilijk maken en het over beleidsplannen hebben. Maar uiteindelijk gaat het erom dat je wat doet en dat mensen op je kunnen rekenen.”

Voor meer informatie: Life Goals Enschede