door: Nelleke van der Heiden | 27 juni 2019

Sommige dingen zijn gewoon spannend, zegt haptotherapeut Bob Boot. Iedereen ervaart wel eens meer of minder druk, maar de tendens is dat onwelgevallige emoties er niet mogen zijn. Die moeten zo snel mogelijk worden weggepoetst. Terwijl Boots stellige overtuiging is dat als je accepteert dat die emoties erbij horen, je beter met moeilijke situaties om kan gaan. Hij vond in oud-honkbalinternational en nu collega Roel Klaassen en diens dochter Robien Roet-Klaassen twee medestanders en samen schreven ze het boek 'Omgaan met druk'.

Roel Klaassen is ook haptotherapeut, maar dit boek is nadrukkelijk geen boek over haptonomie, zegt Boot. Natuurlijk schrijven ze vanuit hun eigen haptonomie-expertise, maar het boek gaat - de titel zegt het al - over omgaan met druk. Robien Roet-Klaassen werkte als registeraccountant en kent de druk van de Zuidas, Roel Klaassen was zelf topsporter en Boot heeft in zijn haptotherapiepraktijk en daarvoor als fysiotherapeut veel samengewerkt met 'toppresteerders', zoals hij ze zelf noemt, topsporters en teams en toppresteerders in de kunst en cultuur. 

Toppresteerders
Alle drie zijn de auteurs door hun achtergrond dus goed bekend met presteren onder druk. En alle drie geloven ze niet dat vechten tegen de bijkomende emoties je helpt om met die druk om te gaan. “Je hebt van die zelfhulpboeken met titels als '7 ways to get happy'. Dat is dit niet, quick fixes bestaan niet.” 

De drie beschrijven voorbeelden van toppresteerders die op hun eigen manier omgaan met druk. Daar kan iedereen uithalen wat-ie zelf wil. Als voorbeeld vergelijkt Boot hoe oud-volleyballer Bas van de Goor en televisieproducent Paul Römer met druk omgaan. Waar Bas van de Goor het voor zijn rust belangrijk vindt om werk niet met privé te verwarren, kan Paul Römer het makkelijkst met druk omgaan als alle domeinen door elkaar kunnen lopen. “Voor de één werkt het ene en voor de ander het andere. We willen mensen met ons boek aan het denken zetten en niet dé oplossing bieden.” 

Sociale steun
Boot geeft nog een voorbeeld: Shary-An, deelneemster aan The Voice. “Wat ik mooi vind aan haar verhaal, is dat ze tot bloei kwam toen ze de veiligheid van een relatie voelde. Zo kreeg ze het veilige gezin dat ze vroeger niet had ervaren. Met die sociale steun kon ze beter bij zichzelf blijven en bij zichzelf te rade gaan. Daarvoor had ze het gevoel dat ze moest voldoen aan wat iedereen van haar vond en van haar verwachtte.”

Een vergelijkbaar verhaal komt van saxofoniste Candy Dulfer. “In een slechte periode trok ze zich veel meer aan van haar omgeving. in een goede periode was ze veel autonomer en had ze iets van ‘ik mag mijn eigen beslissingen nemen en ik dans niet naar de pijpen van anderen’. In die autonomie maakte ze keuzes die klopten voor haar.”

Emoties horen erbij
Iedereen gaat op zijn eigen manier met druk om en daarom kan iedereen voor zichzelf iets anders uit de voorbeelden halen, wil Boot maar zeggen. Toch zit er wel een overtuiging achter die de auteurs hun lezers wel willen meegeven. Emoties horen erbij en vertellen je veel over jezelf en helpen je bij het maken van de juiste keuzes. Die overtuiging komt voort uit hun haptonomische mensvisie. Daarom toch in het kort wat over haptotherapie. Het idee voor het boek ontstond immers ook toen Klaassen en Boot samen in een denktank zaten die zich boog over de vraag wat haptotherapie kan in de wereld van presteren.

“Haptonomie gaat eigenlijk over het belang van een goed ontwikkeld gevoelsleven. We zijn allemaal denkende én voelende wezens, maar de laatste tijd ligt er wel erg veel nadruk op rationaliteit en efficiëntie en raakt het gevoelsleven ondergesneeuwd, terwijl dat ongelooflijk belangrijk is voor adequate keuzes in het leven.”

Contact met jezelf
Het gaat erom dat je goed voelt, “dus niet om dat je jé goed voelt”, zegt Boot. Het vermogen om te voelen, maakt dat je contact maakt met jezelf, zonder dat vervreemd je van jezelf. Dat is heel in het kort het idee achter haptonomie. En haptotherapie is de toepassing van die leer. Dus een therapie op basis van die theorie. In de praktijk is de therapie een combinatie van gesprekken en fysiek contact. Boot legt uit waarom ook dat laatste erg belangrijk is. 

“Voelen doe je met je lichaam. Het is een lichamelijk proces als je schrikt. Je schrikt ook al voordat je zelf de reden hebt bedacht waarom je schrikt. Dat geldt ook voor blijdschap, ontroering, boosheid of angst. Je lichaam geeft informatie over wat iets betekent.” 

Daarom staat er in de haptotherapeutische praktijk net zo’n behandelbank als in de ruimte van de fysiotherapeut. De aanraking helpt om je meer bewust te zijn van je lichaam en wat je voelt. Heel nuttig, maar ook kwetsbaar. Je moet er heel duidelijk over zijn dat die aanraking erbij hoort, denkt Boot, omdat het altijd een belangrijk onderdeel van de therapie zal blijven. Want, zo is zijn overtuiging als haptotherapeut en dat is toch ook wel de boodschap van het boek:

“Emoties zijn lichamelijke reacties op wat in je omgeving gebeurt. Je kunt ze wegstoppen, zodat je geen druk ervaart. Maar wij zeggen: druk bestaat, emoties bestaan, stress en spanning ook. Dan kun je ze ook maar het beste tegemoet treden en kijken hoe je er het beste mee om kan gaan.”

Klik hier voor meer informatie over het boek 'Omgaan met druk / Leer van ervaringen van toppresteerders en inzichten uit de haptonomie'. Voor verdere informatie: expertisegroep haptotherapie en topprestaties