door: Leo Aquina | 29 mei 2019
"We zijn op zoek naar vernieuwende initiatieven om ervoor te zorgen dat mensen gaan sporten en blijven sporten", zegt Roeland Stekelenburg. Begin dit jaar begon hij op initiatief van NOC*NSF en de gezamenlijke sportbonden met de Sportinnovatiestudio. Stekelenburg, voormalig hoofd nieuwe media bij de NOS, houdt zich in diverse functies al jarenlang bezig met communicatie, innovatie en advies. NOC*NSF klopte bij hem aan vanuit de behoefte om te innoveren als het gaat om sportparticipatie. Begin dit jaar ging de Sportinnovatiestudio van start en inmiddels wordt er hard gewerkt aan diverse ideeën, zoals het inzetten van wandelaars als pakketbezorgers om mensen in beweging te krijgen.
Waar kwam de innovatiebehoefte van NOC*NSF vandaan? Stekelenburg: "Het gaat hartstikke goed met de sport in Nederland, maar er zijn ook ontwikkelingen waar men zich zorgen over maakt. Niet alle groepen in de samenleving doen mee als het gaat om sportparticipatie, de motoriek van kinderen gaat achteruit en het verenigingsleven staat onder druk want steeds meer mensen sporten zonder zich te verbinden aan een vereniging. Sportbonden denken er over na hoe zij relevant kunnen blijven binnen dat speelveld."
Sporter centraal
Als het gaat om innovatie, is het belangrijk om niet vanuit de bestaande structuren te redeneren. Stekelenburg: "Er zijn ideeën zat bij de bonden en bij de verenigingen, maar die blijven vaak op de plank liggen omdat er geen tijd voor is, of omdat de juiste mindset ontbreekt. Het is vaak makkelijker om te innoveren als je een onafhankelijke positie inneemt. Als Sportinnovatiestudio denken wij niet vanuit het bestaande systeem. Wij stellen de sporter centraal en niet de structuur eromheen."
"We kijken of een idee aansluit bij de nieuwste technologische ontwikkelingen, of mensen zich er echt aan willen committeren en of het bijdraagt aan een positieve sportcultuur"
De Sportinnovatiestudio probeert de innovatie op drie manieren te bevorderen. Het belangrijkst is de zogenaamde 'incubator'. Op de website valt te lezen: 'Sportinnovatiestudio nodigt iedereen die een briljant, innovatief idee waar de sport van zou kunnen profiteren uit om zich te melden.' Daarbij gelden wel een paar criteria. Stekelenburg:
"Het idee moet de sporter centraal zetten en niet de bond. Je moet aan de sporter denken als aan een klant. We verwachten ook een gezond businessmodel. Je ziet vaak bij gesubsidieerde projecten dat er niet over is nagedacht hoe het verder moet als de subsidie afloopt. Wij gaan uit van een start-up-filosofie. Een project moet zichzelf in de toekomst kunnen bedruipen. Daarnaast kijken we of een idee aansluit bij de nieuwste technologische ontwikkelingen, of mensen zich er echt aan willen committeren en of het bijdraagt aan een positieve sportcultuur met zaken als veiligheid en inclusiviteit."
Incubator
De 'incubator' is de voorfase van een start-up. Stekelenburg: "In die fase ontwikkel je een idee uit tot een uitvoerbaar gevalideerd plan. Wij helpen door kantoorruimte, expertise, training en toegang tot netwerken te bieden." Dat netwerk is de tweede manier waarop Stekelenburg innovatie in de (breedte)sport wil bevorderen. "Wij geloven in expertise van buiten", zegt hij. "Wij hebben een groot netwerk met mensen zoals bijvoorbeeld Stefan Verkerk, medeoprichter en zakelijk brein van WeTransfer, of Werner Vogels, CTO van Amazon. Dat netwerk koppelen we aan de sportwereld."
De derde pijler is kennisdeling. Om dat te stimuleren geeft de sportinnovatiestudio een magazine uit en iedere maand is er een meet-up.
Naast Sportinnovator
De sportinnovatiestudio wordt gefinancierd uit de algemene middelen van NOC*NSF. Stekelenburg: "We zijn in januari begonnen en we evalueren ieder jaar of we verder gaan." Vanuit het ministerie van VWS wordt er vanuit het door de vorige minister van sport ingestelde Topteam Sport aan sportinnovatie gewerkt in het project Sportinnovator. In hoeverre is de Sportinnovatiestudio daaraan verbonden? Stekelenburg:
"We bestaan naast elkaar. Wij richten ons alleen op breedtesport en nadrukkelijk niet op de topsport, wat je vanuit Sportinnovator wel ziet gebeuren met de Sport Data Valley. We hebben wel regelmatig contact met elkaar. Met de incubator zijn wij vooral bezig met projecten op de korte termijn, de echte start-ups. Met de Sport Data Valley is Sportinnovator veel meer een project van de lange termijn."
"Het zou toch prachtig zijn om bij bol.com een boek te bestellen dat niet binnen 24 uur met een busje wordt bezorgd, maar binnen drie dagen door een wandelaar"
Pakketbezorging door wandelaars
Op dit moment wordt er bij de Sportinnovatiestudio aan diverse ideeën gesleuteld. "Een van de leukste vind ik het idee om fietsers of wandelaars in te zetten bij het bezorgen van pakketjes", zegt Stekelenburg. "Dat is een project waarbij sport en bewegen via nieuwe technologie gekoppeld wordt aan sociaal-maatschappelijke doelstellingen. We gaan nu samen met de wandelbond onderzoeken of we daar een app voor kunnen bouwen en of we daar ook e-commerce bedrijven bij kunnen betrekken. Het zou toch prachtig zijn om bij bol.com een boek te bestellen dat niet binnen 24 uur met een busje wordt bezorgd, maar binnen drie dagen door een wandelaar."
Als tweede voorbeeld noemt Stekelenburg een videoplatform voor masterclasses dressuur. "Daar werken we samen met de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie aan. We hebben in Nederland veel kennis als het gaat om dressuur en er is behoefte aan laagdrempelige masterclasses. Dat proberen we in de praktijk te brengen."
Digitale democratie
Stekelenburg koppelt innovatie in de breedtesport aan wat hij omschrijft als 'digitale democratie'. "Verenigingen zijn allemaal democratisch georganiseerd, maar dat leidt met allerlei formele organen vaak tot een stroperige organisatie. Je kunt digitale gemeenschappen prima gebruiken om kennis te delen, maar ook om besluitvormingsprocessen vorm te geven. Er bestaat al een fietsvereniging waar nooit wordt vergaderd omdat alle verenigingszaken digitaal worden geregeld. Dat is toch prachtig, een fietsvereniging is er om te fietsen en niet om te vergaderen."
Voor meer informatie: Sportinnovatiestudio