door: Marc Hoeben | 4 april 2019
Prof dr. Pascal Delheye (1978) is als hoogleraar verbonden aan de leerstoel Frans Verheeke van de universiteit van Gent, met als uitgangspunt ‘de toekomst van de sport’. Uit hoofde van die functie hoort hij zich op thematisch onderzoek te storten en beslist niet vanuit een ivoren toren te redeneren. Een kolfje naar de hand van de drukbezette Belg Delheye, die onlangs nog in een volgwagen kroop voor de wielerkoers Gent-Wevelgem.
Pascal Delheye studeerde lichamelijke opvoeding, sportmanagement en geschiedenis aan de KU Leuven en de Université Claude Bernard Lyon I. Na verschillende omzwervingen kwam hij vanaf januari 2017 bij de faculteit politieke en sociale wetenschappen van de Universiteit van Gent (UGent) terecht. Onder zijn supervisie promoveerden inmiddels drie doctorandi. Daarnaast werkte Delheye uitvoerig aan een aantal publicaties over de geschiedenis van de sport en de lichamelijke opvoeding. Van 2003 tot 2008 was hij hoofdredacteur van Sportimonium, het Belgische tijdschrift voor sportgeschiedenis. Als literair zijsprongetje publiceerde hij in 2005 - samen met Willie Verhegghe - ‘Ook wij waren winnaars: 150 sportgedichten uit Nederland en Vlaanderen’.
Private financiering
Tegenwoordig houdt hij zich dan bezig met de leerstoel Frans Verheeke, vernoemd naar een Gentse bankier en voormalig bestuurslid van profclub AA Gent en ex-voorzitter van de lokale hogeschool. Deze leerstoel organiseert onder meer 'meetings' in het kader van de toekomst van de sport. Delheye: “De leerstoel wordt gefinancierd door private schenkers om thematisch onderzoek te verrichten dat wordt afgestemd op praktische maatschappelijke uitdagingen. Het valt binnen het Centrum voor Lokale Politiek van de faculteit politieke en sociale wetenschappen, met decaan prof. dr. Herwig Reynaert als promotor en ikzelf als ‘chairholder’ of titularis.”
"Sport is vanuit politiekwetenschappelijk perspectief nochtans een heel boeiend thema, omdat het raakt aan veel andere beleidsdomeinen"
De positionering binnen de politieke wetenschappen noemt Delheye ‘uniek’ voor België. “Omdat de bestaande universitaire sportinstituten een medische oorsprong hebben. Sport is vanuit politiekwetenschappelijk perspectief nochtans een heel boeiend thema, omdat het raakt aan veel andere beleidsdomeinen zoals welzijnswerk, volksgezondheid, onderwijs, jeugdwerk, gelijke kansen, inburgering, tewerkstelling, economie, toerisme, openbare orde en intergemeentelijke samenwerking."
"De leerstoel concretiseert dan ook de internationale oproep van auteurs als Bruce Katz en Jeremy Nowak die in hun recente boek ‘The New Localism: How Cities Can Thrive in the Age of Populism’ een lans breken om meer intersectoraal onderzoek te verrichten en vooral meer bakens te verzetten op stedelijk en gemeentelijk niveau." Speciale aandacht gaat naar ‘kansengroepen’, zoals vrouwen, personen met een migratieachtergrond, personen met een beperking, personen in armoede. "Sport wordt niet alleen als doel op zich bestudeerd, maar ook als middel tot het versterken van kansengroepen.”
Sportspecifieke spin-off
De leerstoel moet ook de verschillende maatschappelijke uitdagingen ter sprake brengen tijdens publieke meetings, vindt Delheye. “Enerzijds organiseren we elk jaar vier sportbrede publieke meetings rond concrete thema’s, anderzijds is er elk jaar een sportspecifieke spin-off. Zo organiseren we op 11 april 2019 - samen met Stad Gent en KOERS - ‘Museum van de Wielersport’ in Roeselare. Dat gaat over de toekomst van de koers, 150 jaar na de eerste wielerwedstrijd op Belgische bodem in Gent.”
“In de negentiende eeuw was sport – als nieuw maatschappelijk concept – meteen sociaal innoverend"
Hoe kijkt iemand met de achtergrond van Delheye naar de historische ontwikkeling van sport? “In de negentiende eeuw was sport – als nieuw maatschappelijk concept – meteen sociaal innoverend, waarbij vrouwelijke pioniers in veel gevallen hun sport evenwaardig konden beoefenen aan mannen. Opvallend is wel dat die gelijkwaardigheid van bijzonder korte duur bleek. Vanuit een conservatieve, paternalistische grondstroom werd sport geïnstitutionaliseerd in blanke, elitaire mannenbastions. Na de Tweede Wereldoorlog werden op het sportveld weliswaar stappen in de richting van emancipatie gezet, maar de bestuursorganen bleven grotendeels mannelijk en blank."
"Pas recent, ten gevolge van maatschappelijke veranderingen en onder impuls van sociaal-progressieve actiegroepen, zwelt de kritiek op de door blanke mannen gereguleerde sport meer en meer aan. Zo eisen vrouwelijke topsporters een evenwaardig loon, evenwaardige media-aandacht, meer inspraak in bestuursorganen en een harde aanpak van grensoverschrijdend gedrag.”
Social Inclusion
De leerstoel in Gent kent een financieringsperiode voor drie jaar. “Wat het eigen onderzoek betreft zal ik mij in eerste instantie focussen op de stedelijke en gemeentelijke context en in het bijzonder op de kansengroepen. Daar zal uiteraard over worden gerapporteerd. Communicatie zal gebeuren via diverse kanalen, zowel in wetenschappelijke boeken en tijdschriften als in dagbladen, zowel in gedrukte vorm als digitaal, onder meer via www.detoekomstvandesport.be. Samen met collega’s van andere universiteiten werken we momenteel aan een sportief themanummer voor het tijdschrift Social Inclusion.”
Voor meer informatie: www.detoekomstvandesport.be