door: Nelleke van der Heiden | 4 april 2019

Wat ooit begon als een verdiepingsdag voor gediplomeerde wandeltrainers is uitgegroeid tot een groot evenement waar een veel bredere groep van wandelliefhebbers op afkomt. Op de achtste Nationale Wandeltrainersdag - 6 april aanstaande - verwacht organisator Koninklijke Wandelbond Nederland (KWBN) 365 bezoekers. Die kunnen die dag kiezen uit ruim vijftig inspiratiesessies en workshops, vertelt Eric Voet, projectleider opleidingen bij KWBN. De bond krijgt bij de organisatie ondersteuning van Running 2020. 

Binnen de wandelsport bestaat een licentiesysteem. Voor gediplomeerde wandeltrainers levert de dag licentiepunten op. En de toegang is voor hen ook iets goedkoper. Maar Eric Voet merkt dat zo’n dag met inspiratiesessies en workshops ook anderen die geïnteresseerd zijn in de wandelsport aanspreekt. De dag staat dan ook voor iedereen open. Alleen is voor dit jaar de inschrijving al wel gesloten.

Ook mindful wandelen is populair
Voet merkt dat gezondheid een populair thema is bij de wandelaars. “Wandelen als onderdeel van een gezonde leefstijl komt steeds nadrukkelijker naar voren”, zegt Voet. Mensen willen meer weten over voeding en ook mindful wandelen is populair. Het is dit jaar dan ook het centrale thema geworden: gezonde leefstijl. Zelf verwacht Voet veel van de voedingsworkshop van Maus Smeets en de workshop over wandelcoaching van Hilde Backus. “Haar opleidingen zijn niet goedkoop, maar zitten allemaal vol.” Voet is als projectleider opleidingen bij KWBN wel benieuwd naar haar geheim. “En ik heb hoge verwachtingen van de workshops van Hannie Huber, zij is een van de beste trainers die we hebben.” 

Op de Nationale Wandeltrainersdag kunnen mensen ook kennismaken met het nieuwe leefstijlprogramma van KWBN: FitStap. Een van de grondleggers van het programma, Bram Janssen, verzorgt een workshop over FitStap en Joan Boelens toont in een andere workshop hoe de leefstijl ook binnen de fitness past. Wat is dat dan voor programma? Het is een breed aanbod, vertelt Voet, van informatie over voeding tot mentale coaching en van cognitieve fitness tot gezondheidswandelopdrachten. Het is onder andere bedoeld voor mensen die de beweegnorm niet halen. Dat kan bijvoorbeeld zijn vanwege overgewicht of een chronische aandoening, zoals COPD of reuma. “En voor mensen die een stok achter de deur willen hebben om in beweging te blijven.” 

Gedragsverandering
Het programma FitStap duurt twaalf weken en “in die periode beogen we een gedragsverandering zodat ze van onder bóven de beweegnorm komen.” Het gaat om een periode van slechts twaalf weken, dan moet je geen extreme doelen stellen, zegt Voet. “We hadden aanvankelijk op heel veel dingen ingeschoten: een beter voedingspatroon, een lichter gewicht. Maar we merken dat we met deze interventie realistischer moeten zijn. Twaalf weken is de minimale tijdspanne voor gedragsverandering. Dus we hebben nu een bescheidener doel. Meer bewegen na die twaalf weken en meer blijven bewegen, is al heel mooi.” 

Inmiddels heeft KWBN 105 coaches voor het programma opgeleid. Die opleiding bestaat uit twee dagen intensieve training. Daarna kunnen de coaches het hele programma aanbieden, de mentale én de fysieke aspecten. Ze hebben dan allemaal minimaal niveau drie van de kwalificatiestructuur van NOC*NSF. Een examen aan het eind van de training checkt of de trainer ook echt op dat niveau zit. KWBN hoopt dit jaar weer 120 coaches op te leiden. “Als die allemaal tien of iets meer deelnemers aan het programma hebben, dan zouden we de 1500 deelnemers aan FitStap moeten kunnen halen.”

'Zoek het hoogste gebouw in je omgeving'
Het hoofdbestanddeel van het programma is wandelen, zegt Voet. De mentale coaching die erbij komt kijken, moet helpen om de gedragsverandering ook echt blijvend te bewerkstelligen. Bij het programma hoort ook een app. Daarin kunnen de deelnemers wandelingen vinden en opdrachten voor buiten de groepsles. Je zou het huiswerk kunnen noemen - Voet krijgt ook wel eens een reactie mee van ‘ik ga dat niet allemaal lezen, ik wil gewoon wandelen’ - zelf heeft hij het liever over uiteenlopende opdrachten, van ‘sorteer eens de spullen in je koelkast’ of een informatieve opdracht over blaren op je voeten tot ‘zoek het hoogste gebouw in je omgeving en ga met de trap omhoog en maak boven een foto van het uitzicht’. 

“Die opdrachten delen ze dan met elkaar en dat levert grappige verhalen op in de groepsles.” En de trainers kunnen in een online dashboard de opdrachten monitoren. “In de gaten houden klinkt negatief, maar het geeft de coaches de gelegenheid om contact op te nemen als ze zien dat het even niet lekker gaat.”

Ook NLActief enthousiast
FitStap wordt inmiddels ook aangeboden aan studenten die een sportopleiding volgen. Er draait een pilot bij het Graafschap College in Doetinchem. Beweegbranchevereniging NLActief is zo enthousiast over het programma dat ze het in het eigen aanbod wil opnemen. Maar met dit partnerschap wil KWBN nog niet rusten. Samen met de Universiteit Maastricht werkt de bond aan een goede onderbouwing en onderzoek naar de effectiviteit van het programma. Voet zegt het hoogste niveau te willen halen voor FitStap: ‘bewezen effectief’. Als het leefstijlprogramma dat label krijgt, komt het ook in beeld bij de zorgverzekeraars en zou het vergoed kunnen worden. 

De eerste signalen zijn goed. In 2017 liepen er twee pilots en nu wordt het FitStap-programma op zo’n dertig locaties verspreid over het land aangeboden. Het vaste onderdeel groepsles wordt gewaardeerd met een 8,7 en het hele programma krijgt een 8,1. Voet zegt dus nog 120 nieuwe coaches erbij te willen vinden dit jaar en de eerstvolgende training daarvoor is op 21 en 22 juni. “We ontvangen steeds meer aanmeldingen. Om de kwaliteit te waarborgen, zeggen we nu bij twintig coaches dat de groep vol is.” Voet verwacht dat dat voor de training in juni snel het geval zal zijn.

Voor meer informatie: FitStap en Wandeltrainersdag