door: Marc Hoeben | 4 april 2019
Het was voor de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond (KNBB) een aloud probleem: de jeugd wilde de weg naar de tafels van de verschillende spelsoorten maar niet vinden. Zoals de jeugd meestal ook een hekel aan wiskunde bleef hebben. Laat nou juist het combineren van die twee zaken tot het succes van SmartPool - een van de nominaties voor de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs - hebben geleid.
De Nederlandse Loterij investeert jaarlijks de hele opbrengst in de Nederlandse samenleving, 18 goede doelen en in de Nederlandse sport. De missie van Nederlandse Loterij is om bij te dragen aan een gelukkiger, gezonder en sportiever Nederland. Om de missie extra kracht bij te zetten reikt Nederlandse Loterij jaarlijks een prijs uit aan een persoon of organisatie met een sportief initiatief dat Nederland(ers) in beweging brengt: de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs. Deze prijs bestaat uit een cheque van € 50.000 als aanmoediging en de missie te ondersteunen. Daarnaast ontvangt de winnaar een bronzen sculptuur.
Jury velt finale oordeel
Op 9 mei wordt de winnaar van de jongste editie bekendgemaakt, waarbij de strijd gaat tussen SmartPool van de biljartbond, JUMP van Frank Jol, ZekerBewegen van de Judo Bond Nederland en SurfProject van Suzanne van den Broek-Dietz. Het finale oordeel wordt geveld door de jury, bestaande uit paralympiër Bibian Mentel, oud-minister Hedy d’Ancona, hoogleraar Marjan Olfers, journalist Hugo Borst en voormalig olympisch zwemkampioen Pieter van den Hoogenband.
Voor KNBB-directeur Willem La Rivière begon het allemaal in 2017, toen Nederland de Europese kampioenschappen poolbiljart kreeg toegewezen voor 2018 en er allerlei plannen gesmeed moesten worden. “Je hebt het dan over een behoorlijk groot evenement, met deelnemers uit veertig landen, in verschillende categorieën voor jeugd, heren, dames, senioren en rolstoelers. Wij dachten: hoe kunnen we zorgen dat de EK van blijvende waarde zijn? Je steekt als organisatie heel veel energie en middelen in zo’n toernooi, meestal heeft twee weken later niemand het er meer over.”
"De pooltafel is een lesmiddel. Elke bal heeft bijvoorbeeld een cijfer. Zo kun je met allerlei berekeningen aan de slag"
Biljarten op middelbare scholen
In het hoofd van La Rivière begonnen verschillende zaken zich te combineren. “De grootste uitdaging voor ons is het betrekken van de jeugd bij onze sport. De meeste tafels staan nu eenmaal in horecagelegenheden en daar mag je onder de zestien jaar volgens de wet niet in en door het omhoog brengen van de alcoholgrens hanteren veel locaties tegenwoordig een grens van achttien jaar. Kijk, dan kun je proberen de horecagelegenheden om te praten om zich aan te passen, maar dat gaat waarschijnlijk natuurlijk niet lukken. Toen kwamen we op het idee om het naar de kinderen toe te brengen, naar de middelbare scholen, en het verbinden met een maatschappelijke component. Zo kwam ik op het tekort aan technisch personeel terecht en het vak wiskunde dat daarvoor nodig is, maar waar vele jongeren moeite mee hebben of niet interessant vinden.”
De gedachtes van La Rivière werden vertaald naar SmartPool. “We hebben een mobiele, inklapbare pooltafel laten maken met wat aanpassingen. Hierbij leveren we ook een wiskunde-lespakket. Zo kunnen de kinderen vraagstukken beantwoorden aan de pooltafel. Daarnaast is het gericht op de wiskundedocent. De pooltafel is een lesmiddel. Elke bal heeft bijvoorbeeld een cijfer. Zo kun je met allerlei berekeningen aan de slag. Wat complexer is bijvoorbeeld het berekenen van de hoeken die een bal moet maken. Ze zijn echt spelenderwijs met wiskunde bezig. Dat maakt het zo sterk. Je ontwikkelt je analytische-, strategische- en wiskundige inzicht plús je oefent je fijne motoriek. Het heeft zo veel voordelen voor de ontwikkeling van kinderen.”
"We werden bijna slachtoffer van ons eigen succes. De tafel staat al bij een twintigtal scholen en we hebben nu nog 50 scholen op de wachtlijst staan"
Na NOS Jeugdjournaal in stroomversnelling
Het plan voor SmartPool werd bij de EK gepresenteerd. Daarna werd de KNBB door verschillende scholen zelf benaderd. “Het kreeg veel aandacht, op 15 januari dit jaar haalden we het NOS Jeugdjournaal. Toen werden we bijna slachtoffer van ons eigen succes. De tafel staat al bij een twintigtal scholen en we hebben nu nog 50 scholen op de wachtlijst staan.”
Eerst stelde de KNBB het lespakket plus tafel ter waarde van 750 euro gratis ter beschikking. Inmiddels wordt voor 275 euro een bijdrage verlangd. De start kon gefinancierd worden vanuit een bijdrage van VWS voor de EK. Met het eventueel winnen van de prijs van de Nederlandse Loterij zou SmartPool een succesvol vervolg gegeven kunnen worden. “Die 50.000 euro is wel cruciaal. We willen meer scholen voorzien en we willen ook een schoolcompetitie eraan verbinden, naast het verfijnen van het lespakket wiskunde voor verschillende niveaus en een verbreding richting natuurkunde.”
Schoolcompetitie na zomer van start
La Rivière noemt het ’uniek’ wat in negen maanden is bereikt. “Echt heel gaaf. Terwijl wij het altijd enorm moeilijk hebben gehad om kinderen aan ons te binden. Via die schoolcompetitie hopen we nu echt dat de sport populairder wordt en breder zal worden beoefend. We gaan het volgende maand testen en nog voor de zomer hopen we met die competitie van start te gaan. We willen echt doorpakken en ook kijken of we dit kunnen opzetten voor snooker en gewoon biljart.”
Voor meer informatie: www.smartpool.nl en De Nederlandse Loterij in Beweging Prijs