door: Leo Aquina | 7 februari 2019

3X3 Basketbal is bij het grote publiek nog een relatief onbekende variant op een sport die wereldwijd in de top-10 met populairste sporten staat. Daar kon wel eens snel verandering in komen, want in 2020 staat 3X3 op het olympisch programma in Tokio en het Nederlands team met Jesper Jobse maakt grote kans op een medaille. Naast speler in het Nederlands 3X3 team is Jobse medeoprichter van 3X3 UNITES, een stichting die de sport en de maatschappelijke kracht daarvan naar een hoger niveau wil tillen. Vandaag presenteert de stichting in de Amsterdamse Apollohal het boek ‘3X3 for Development’ als resultaat van twee jaar samenwerking binnen het Erasmus+-project ‘Take it to the street’. "Via deze sport kun je een heleboel skills ontwikkelen die in het echte leven ook goed van pas komen", zegt Jobses collega-founder Mark Schuurman.

Jesper Jobse en Mark Schuurman leerden elkaar in 2014 kennen tijdens het WK 3X3. "Jesper was als speler actief op zijn eerste WK en ik was teammanager namens de Nederlandse Basketball Bond (NBB)", vertelt Schuurman. Hun samenwerking als organisatoren van 3X3 begon twee jaar later tijdens de Urban Sports Week van 2016 in Amsterdam. "De NBB vroeg ons of we daar vier dagen 3X3 basketbal wilden organiseren en daarin hebben we elkaar echt gevonden. We zijn allebei opgeleid als leraar. Juist vanuit die pedagogische achtergrond spreekt 3X3 ons enorm aan. Het gaat om empowerment van mensen. In 3X3 zijn de spelers eigenaar van het spel. Door de manier waarop het spel is georganiseerd, leren spelers allerlei zaken die ze ook buiten de sport goed kan gebruiken, die we ook wel definiëren als life skills: verantwoordelijkheid nemen, flexibel zijn, beslissingen (durven) nemen."

Eigen dromen waarmaken
Acht weken na die eerste vier dagen 3X3 basketbal tijdens de Urban Sports Week in Amsterdam Zuidoost, was er op dezelfde locatie een EK-kwalificatietoernooi. Daarin zagen Jobse en Schuurman de ideale gelegenheid om opnieuw tussen de evenementen hun visie over te brengen op jongeren en hun omgeving.

"Destijds gebeurde er nog weinig tot niks op het gebied van structurele sportactivatie in combinatie met life skills ontwikkeling van jongeren, in dat gat zijn we als organisatie gesprongen. We begonnen samen met het stadsdeel Amsterdam Zuidoost, de NBB en lokale jongeren die op straat en in Amsterdamse basketbalverenigingen speelden. Zij namen de uitdaging aan om zich in te zetten en voor verbetering van hun buurt door middel van 3X3."

"De start van de eerste (gecertificeerde) opleiding tot 3X3 leader was met de jongeren uit de wijk. Hen werd gevraagd: wat willen jullie en wat wil je hier zelf aan doen? Welke tools heb je nodig om jouw dromen te formuleren en waar te gaan maken? Daar waren ze eerst een beetje verbaasd over. Ze waren gewend dat mensen met projecten kwamen vertellen wat ze moesten doen, maar wij wilden juist dat zij hun eigen dromen waar zouden maken. Wij willen de gehele basketbalgemeenschap enthousiasmeren, maar die jongeren zijn zelf eigenaar van hun lokale 3X3 project. Rond dat EK-kwalificatietoernooi is toen een prachtig evenement georganiseerd, waarna zij in een presentatie aan de politiek hun inzet, ontwikkeling en dromen lieten zien. Daarmee was het bestaansrecht van 3X3 UNITES geboren."

Veldjes
Jobse en Schuurman organiseren inmiddels door het hele land en vanuit het partnerschap met ISA wereldwijd de 3X3 Legacy Tour. Een belangrijke voorwaarde daarbij is de aanwezigheid van goede veldjes. Schuurman: "We werken op veel plekken samen met lokale partners om een goede 3X3 community op te zetten en één van de belangrijkste pijlers is goede hardware. Jongeren geven dat zelf ook vaak aan: de ring hangt te laag of te hoog, er is geen netje of de basket staat op een grasveldje met een voetbaldoel eronder waardoor je er niet eens kan dribbelen. Wij geloven dat een goed en verzorgd pleintje aanzet en motiveert, het eerste bewijs was het Museumplein in Amsterdam. We streven ernaar iedere community die zich bewijst zijn eigen ‘home’ te geven. Op verschillende plekken hebben we al officiële 3X3 UNITES legacy courts liggen."

3X3 UNITES houdt zich niet alleen met de praktische kant van de sport bezig, maar initieerde ook onderzoek naar de maatschappelijke kracht van de sport. "Daar hebben we de afgelopen twee jaar met een aantal partners zoals de International Sports Aliance ISA, de Sportuniversiteit Keulen, GAME Denmark, en GAME Lebanon aan gewerkt, met als een van de resultaten het boek ‘3X3 for Development’. Studies tonen aan dat 3X3 basketbal als straatsport veel te bieden heeft, vooral ook omdat de jeugd het zelf organiseert, waardoor ze zichzelf door middel van de sport ontwikkelen."

Schuurman noemt een voorbeeld: "We hebben in ons programma een jongen die ooit in de zaal een groot basketbaltalent was, maar hij raakte in de zaal niet meer geïnspireerd en zelfs op het verkeerde pad. Op een gegeven moment raakte hij geen basketbal meer aan en zat hij liever met een fles drank en vrienden op de bank. Hij was afgehaakt in het reguliere sportcircuit, maar dankzij 3X3 basketbal kreeg hij er weer plezier in. Inmiddels heeft hij binnen ons talentenprogramma en wil hij de nieuwe Jesper Jobse met olympische ambities zijn."

Mijlpaal voor 3X3 UNITES
Op de presentatie van 3X3 for Development zijn vertegenwoordigers van de wereldbasketbalbond FIBA aanwezig, mensen van de NBB en vertegenwoordigers van alle partners van 3X3 UNITES. "Het is een mijlpaal voor 3X3 UNITES en de volgende mijlpaal is het WK 3X3 op het Museumplein in 2019", vertelt Schuurman. Het Nederlands team met mogelijk wederom captain Jesper Jobse is een van de titelkandidaten, net als op de Olympische Spelen in Tokio een jaar later.

"Ze hebben al twee jaar achter elkaar WK-zilver veroverd. Plaatsing voor de Olympische Spelen als land lijkt zelfs honderd procent zeker, als we vanuit onze topsporttak van de stichting er opnieuw in slagen om in Nederland de 3X3 Pro League van de grond krijgen. Vorig jaar was de eerste editie met een spectaculaire interactieve vloer in de Rai Amsterdam. In de Pro League kunnen de Nederlanders voldoende punten verdienen om zich te kwalificeren. Omdat er op de Olympische Spelen maar acht landen meedoen, zijn de medaillekansen in Tokio bij voorbaat al 40 procent. De slogan van de FIBA is: 'From the street to the Olympics'. Wij dragen hier vanuit 3X3 UNITES aan bij."

Voor meer informatie: www.3x3legacytour.com en www.3X3UNITES.com