door: Nelleke van der Heiden | 24 januari 2019
Techniek in Tuinbouw ontwikkelt oprolbare zonnepanelen die over kunstgrasvelden uitgerold kunnen worden op het moment dat er niet wordt gespeeld. Hoewel de flexibele zonnepanelen niet uit de tuinbouw afkomstig zijn, is de techniek om ze op te rollen dat wel. De techneuten van Techniek in Tuinbouw (TinT) hebben allemaal een achtergrond in de glastuinbouw, zagen hoe de techniek daar met grote zeilen werd toegepast en ontwikkelden voor sporthallen een oprolsysteem voor sportvloeren om die hallen multifunctioneel te maken. “En zo rolden we van het één in het ander.” Bart van Meurs van TinT moet hartelijk lachen om de toepasselijke woordgrap.
Dat ze bij TinT wel van een woordgrapje houden, blijkt wel uit de naam voor de oprolbare sportvloeren: Transfloormer. Toen ze een tijdje actief waren in de sporthallen, ontstond het idee voor de oprolbare zonnepanelen. “De techniek hiervoor bestond al: thin film zonnepanelen”, zegt Bart van Meurs. “Je ziet het nog weinig, maar het kan complexere vormen aan. We bedachten: wat als we de ruimte waarmee in de zomer niks gedaan wordt, veranderen in een tijdelijk zonnepark? Zo kunnen we wat betekenen voor verenigingen en gemeenten.” Van Meurs benadrukt dat het expliciet gaat om kunstgras. “Gewoon gras kan het zonnetje zelf goed gebruiken.”
Modulair systeem
De Solar Transfloormer is nog niet in gebruik, maar wordt op het moment ontwikkeld. Van Meurs legt uit dat op één sportveld waarschijnlijk meerdere panelen uitgerold moeten worden. “We willen een modulair systeem, waarbij we een aantal panelen over de lengte van het veld uitrollen. We gaan het paneel als het ware in delen opknippen die we apart kunnen uitrollen.
“Dat niet elk veld even groot is, is voor ons een reden om modulair te werken, zodat we maatwerk kunnen leveren”
Het precieze formaat is nog onbekend. Dat gaat de elektriciteitsbehoefte van het betreffende sportpark bepalen. Het ‘zonnepark’ moet met kabels verbonden worden en er is nog niet helemaal duidelijk hoe de panelen zo optimaal mogelijk werken. “Bij panelen wordt alles in cellen en modules opgebouwd. We zijn nog aan het bepalen wat het optimum is.”
Pilot
Work in progress dus. Van Meurs verwacht in de loop van dit jaar met een pilot te kunnen beginnen. Die komt in Westland op sportpark De Hoge Bomen in Naaldwijk. Bij de eerste pilot zal nog niet meteen een heel sportveld bedekt zijn. Lastig daarbij is ook dat de velden van de verschillende sporten niet allemaal dezelfde afmetingen hebben. Uiteindelijk moet de Solar Transfloormer wel met al die verschillende afmetingen uit de voeten kunnen. “Dat niet elk veld even groot is, is voor ons een reden om modulair te werken, zodat we maatwerk kunnen leveren.”
Ook belangrijk: de zonnepanelenvloer moet zichzelf kunnen uitrollen. Sportverenigingen hoeven geen deskundige in huis te halen. “Gelukkig maar, want anders maakt het de spoeling van potentiële gebruikers wel erg dun. Wij onderzoeken wat we erin moeten stoppen aan techniek zodat iedereen ermee kan werken en het systeem zo autonoom mogelijk kan functioneren. Het uitrollen laat zich makkelijk inroosteren, want je weet wanneer het veld niet wordt gebruikt. Bovendien kun je met sensoren in de gaten houden of er toch beweging op het veld is. Dan wordt het uitrollen geblokkeerd.”
“We ontwikkelen door tot we een acceptabele terugverdientijd hebben”
Tonnen
Van Meurs verwacht dat één kunstgrasveld afdekken voldoende oplevert om een heel sportpark met zo’n vier verenigingen van energie te voorzien. Daar staat wel een forse investering tegenover. De precieze kosten kan Van Meurs niet zeggen, maar: “Voor een heel veld heb je het over tonnen.”
Dat heeft een sportvereniging niet zomaar liggen, vermoedt Van Meurs, maar de velden zijn meestal van gemeenten. Hij hoopt dat overheden een rol kunnen spelen in de financiering. Er is in elk geval een enorm potentieel. “Er zijn 1800 kunstgrasvelden in Nederland. Het is een mooie manier om de ruimte dubbel te benutten, ruimte die binnenstedelijk toch al beperkt is.” Een andere manier van financieren is bijvoorbeeld via een leaseconstructie.
Terugverdientijd
Hoelang het duurt om de investering terug te verdienen, durft hij nog niet te zeggen. “Daarvoor is nog te veel onzeker en het zal ook per veld en zonnepaneel variëren. Maar we ontwikkelen door tot we een acceptabele terugverdientijd hebben.” Van Meurs is hoopvol dat het lukt. Op dit moment zijn starre panelen nog goedkoper, omdat de focus daarop ligt. In de basis is de techniek voor flexibele, dus ook oprolbare panelen goedkoper. Het levert echter per vierkante meter iets minder op. Ook omdat de volumes nu nog minder zijn, liggen de kosten iets hoger, legt de productontwikkelaar uit.
“Wij zijn techneuten, ontwikkelaars. Wij willen een product waarmaken. Als we partners met commerciële kracht vinden, is elke plek met zon een potentiële doelgroep”
Dat TinT met de Solar Transfloormer vorige maand één van de winnaars werd van de Innovation Challenge Energieneutrale Sportaccommodaties, uitgeschreven door het ministerie van VWS en Sportinnovator, is een aangenaam steuntje in de rug. Ze wonnen er 100.000 euro mee en het leverde de nodige naamsbekendheid op.
Partners met commerciële kracht
Potentiële gebruikers en partners melden zich al bij TinT. Zeker partners met commerciële kracht zijn welkom, zegt Van Meurs. “Wij zijn techneuten, ontwikkelaars. Wij willen een product waarmaken. Als we zulke partners vinden, is elke plek met zon een potentiële doelgroep.”
Toch waagt Van Meurs zich niet aan een voorspelling hoeveel klanten ze de komende jaren zullen binnenhalen. “Nee, eerst willen we de pilot goed neerzetten en zeker zijn dat we hiermee een rendabel concept hebben.”
Voor meer informatie: Solar Transfloormer