door: Nelleke van der Heiden | 18 oktober 2018
Uniek in de sport: een eigen toezichthoudende autoriteit naast de bond(en). De Vechtsportautoriteit bestaat inmiddels een jaar en was nodig om de vechtsport te reguleren, zegt manager Farid Gamei. Van de vijf taken die de autoriteit zichzelf heeft opgelegd, zijn er in het eerste jaar twee gerealiseerd. De derde, het ‘fightpassport’, bestaat nu nog in pilotvorm, maar is vanaf januari een feit.
Verschillende aspecten droegen bij aan de behoefte aan een Vechtsportautoriteit, legt Farid Gamei uit. “De vechtsport was niet gereguleerd. Er waren meerdere bonden en dat zorgde voor versnippering: iedereen had zijn eigen toko. Rond 2009, 2010 was er bovendien nog een aantal misstanden met gala’s die uit de hand liepen. In die tijd was de vechtsport zo verweven met criminaliteit - criminele organisaties troffen elkaar tijdens de gala’s - dat de toenmalige burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan, alle vechtsportevenementen verbood.”
Vechtsport reguleren
Vertegenwoordigers van de vechtsporten hebben Van der Laan vervolgens weten te overtuigen van de positieve impact die de sport ook kon hebben. Daarop wilde de burgemeester sportief zijn en terugkomen op zijn verbod op voorwaarde dat de sport gereguleerd zou worden.
Ook aan onderzoeker Marianne Dortants van de Universiteit Utrecht, gespecialiseerd in sturings- en reguleringsvraagstukken in de (vecht)sporten, schrijft de oud-burgemeester een belangrijke rol toe bij het ontstaan van de Vechtsportautoriteit. Hij vond dat de regulering nationaal moest worden opgepakt. Gamei: “De landelijke overheid dacht dat sporten zichzelf reguleren en vond het niet nodig om in te grijpen. Het ministerie van VWS zag geen probleem met de vechtsporten. Toen heeft Van der Laan en plein public het ministerie gevraagd de handschoen op te pakken.”
"Er zijn veel organisaties en bonden actief in de vechtsport en die hadden allemaal verschillende regels. Dat hebben we rechtgetrokken”
Schakel tussen gemeenten en organisatoren
Dortants heeft destijds in opdracht van Amsterdam onderzoek gedaan naar de reguleringsvraagstukken van full contact vechtsporten. Haar adviezen zijn meegenomen bij de oprichting van de Vechtsportautoriteit.
Een jaar na de oprichting zegt manager Gamei dat er al een positieve slag gemaakt is. Er is een richtlijn voor evenementen die zorgt voor (financiële) transparantie en handvaten voor gemeenten bij het verstrekken van vergunningen. Bovendien houden bonden en promotors zich aan de richtlijn. “De autoriteit is hierbij de schakel tussen de gemeenten en de organisaties van vechtsportevenementen. We hebben een auditteam dat regelmatig bij evenementen langsgaat om te controleren of iedereen zich aan de richtlijn houdt.”
Actiepunten
Ook is er een leeftijdsgrens gekomen voor naar het hoofd stoten en trappen. “Dat mag nu pas vanaf 16 jaar en we gaan gefaseerd naar 18 jaar toe. Er zijn veel organisaties en bonden actief in de vechtsport en die hadden allemaal verschillende regels. Dat hebben we rechtgetrokken.”
“We willen een monitorsysteem ontwikkelen met een keurmerk, zodat mensen kunnen zien waar ze veilig kunnen sporten”
Actiepunt drie van de Vechtsportautoriteit is het ontwikkelen van een uniform digitaal wedstrijdboekje, het fightpassport. “We hebben een digitaal systeem ontwikkeld dat een soort ledenadministratie bijhoudt. Het ene weekend bij de ene bond vechten en de week daarna - ook na een knock-out - een wedstrijd bij een andere bond, kan dan niet meer. Je ziet hoeveel wedstrijden iemand heeft gespeeld en of iemand een startverbod heeft om medische of tuchtrechtelijke redenen.”
Het digitale fightpassport voldoet aan de privacywetgeving, zegt Gamei. Ringartsen, bonden en de sporters zelf kunnen inloggen. “We draaien dit jaar een pilot en zetten nog de puntjes op de i. Vanaf 2019 wordt het verplicht.”
Rotte appels eruit
Volgend jaar wil Gamei met de Vechtsportautoriteit nog twee actiepunten realiseren. Er moet één licentiesysteem komen voor alle trainers, juryleden, scheidsrechters en ringartsen. “We zijn met NOC*NSF in gesprek hoe we dat het beste kunnen implementeren.” De autoriteit wil de kwaliteit van de vechtsportscholen gaan monitoren. “We willen een monitorsysteem ontwikkelen met een keurmerk, zodat mensen kunnen zien waar ze veilig kunnen sporten.”
"Mensen zien vechtsport steeds vaker als hele goeie work-out en vinden het niet meer zo eng. Veel andere bekende sporters doen inmiddels ook aan vechtsport”
In het eerste jaar zijn volgens Gamei al belangrijke stappen gezet. “We zien een heel positief resultaat. We halen de rotte appels eruit. Het imago wordt beter. Niet alleen dankzij ons, ook dankzij iemand als Rico Verhoeven. Mensen zien vechtsport steeds vaker als hele goeie work-out en vinden het niet meer zo eng. Veel andere bekende sporters doen inmiddels ook aan vechtsport.”
Positieve richting
Ook Marianne Dortants ziet de positieve ontwikkelingen. “De vechtsport wordt steeds meer erkend als een echte sport met topatleten”, zegt ze. “Ik fietste laatst door Utrecht en zag daar een poster van Glory. Ik dacht: dit had vijf jaar geleden niet gekund. Vechtsport is iets meer salonfähig.”
Of de balans echt al doorslaat naar de positieve bijdrage aan de maatschappij durft ze niet te zeggen omdat ze er recent geen onderzoek naar heeft gedaan. Maar dat de Vechtsportautoriteit de sport in de positieve richting duwt, is volgens haar wel zeker. De verwevenheid van de criminaliteit met de full contact vechtsporten blijft wel een lastig punt. “Ook omdat de Vechtsportautoriteit niet makkelijk kan handhaven. Het is niet een autoriteit in de traditionele zin, in essentie heeft ze geen machtsmiddelen. Gemeenten kunnen wel handhaven. De Vechtsportsportautoriteit kan de gemeenten wel adviseren over hun vergunningenbeleid. Ook moet ze het hebben van overtuigen en informeren: er kan op een eerlijke manier geld verdiend worden.”
“Iedere sport heeft zijn eigen vormen van sturing gerelateerd aan een eigen historie en cultuur”
Iets voor andere sporten?
Gamei bevestigt dat de handhaafmogelijkheden beperkt zijn, maar door nauw met gemeenten samen te werken en samen met gemeenten en vechtsportorganisaties richtlijnen en convenanten op te stellen, kan de autoriteit wel degelijk wat bereiken.
Zou zo’n autoriteit ook wat kunnen zijn voor andere sporten? Volgens Dortants kun je de Vechtsportautoriteit niet even naar een andere sport kopiëren. “Iedere sport heeft zijn eigen vormen van sturing gerelateerd aan een eigen historie en cultuur. Een voetbalautoriteit gaat niet op deze wijze werken, maar de manier waarop de vechtsport is georganiseerd, met deze autoriteit tussen bonden en overheid, is behoorlijk vernieuwend. Die ervaringen in dat tussenveld kunnen heel interessant zijn voor een aantal issues die in andere sporten ook spelen zoals matchfixing, fraude en verweving van het criminele circuit. Daar is men in de vechtsport al mee aan het dealen en kun je wel wat van leren.”
Voor meer informatie: de taken van de Vechtsportautoriteit