door: Marc Hoeben | 30 augustus2018
De tijd begint te dringen en dat besef heerst lang niet overal. Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen bij sportvelden van vooral natuurgras moet volgens afspraken met het ministerie van Infrastructuur en Milieu voor 2020 aan banden worden gelegd. Drie betrokken brancheverenigingen zien dat er nog veel te weinig gebruik wordt gemaakt van alternatieven en luidden daarom de noodklok.
De discussie over het indammen van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen loopt al langer. Nederland hoort de Europese regelgeving te volgen, aldus Ben Moonen van de Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek (BSNC), maar de praktijk is weerbarstiger dan de theorie. “Eigenlijk bestaat er al een verbod. Niemand is ook voor het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, voor bepaalde onkruiden zijn er echter nauwelijks alternatieven. Daarom is het tot een uitstel gekomen tot 2020.”
Verontrustende situatie
In 2015 kwam het onder de noemer ‘Green Deal Sportvelden’ tot een samenwerkings-overeenkomst. Hierbij was een indrukwekkend rijtje partijen betrokken: het ministerie van Infrastructuur en Milieu, het ministerie van Economische Zaken, sportkoepel NOC*NSF, de Nederlandse Golf Federatie, de Nederlandse Greenkeepers Associatie, de Nederlandse Vereniging van Golfaccommodaties, Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek, Branchevereniging VHG en CUMELA Nederland.
De samenwerking had de opmaat moeten zijn voor een voortvarende aanpak in de kwestie en dat leek het ook te worden met de vorming van een ‘Taskforce Chemievrij Beheer’ van de drie brancheverenigingen in januari 2016. Ondertussen is 2018 voor het grootste gedeelte verstreken, nemen de buitensporten de velden voor het nieuwe seizoen weer in gebruik en spreken juist de brancheverenigingen over een verontrustende situatie.
“Voor specifieke onkruiden zijn er niet echt goede alternatieven. Dan heb je het bijvoorbeeld over weegbree dat voor kale plekken in het natuurgras zorgt”
Kwaliteit van de velden
Moonen: “Het draait natuurlijk allemaal om de kwaliteit van het oppervlaktewater. De overheid wil niet dat daarin bestrijdingsmiddelen, door het uitspoelen, terug te vinden zijn. Dat gaat ons allemaal aan en wij staan als brancheverenigingen ook helemaal achter het beleid van het ministerie. Het mag alleen niet ten koste gaan van de kwaliteit van de velden, maar daar ligt wel een deel van het probleem. Voor specifieke onkruiden zijn er niet echt goede alternatieven. Dan heb je het bijvoorbeeld over weegbree dat voor kale plekken in het natuurgras zorgt. Of over engerlingen. Dat zijn de larven van de meikever. Vogels zijn dol op de larven en maken zo van een veld een ruïne. Dat wil je natuurlijk voorkomen.”
Voor de goede orde: het huidige gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen levert geen direct gevaar voor de gezondheid op. “De hoeveelheid valt erg mee en we hebben het hoofdzakelijk over het gebruik voor natuurgrasvelden. Bij kunstgras heb je het meer over algen en schimmels. Dat zijn organismen die bestreden worden met biociden en die vallen officieel buiten de Green Deal. Als brancheverenigingen kijken we ook daarnaar.”
“We willen richting gemeenten nog meer het signaal afgeven dat ze hiermee aan de slag moeten, dat ze hier goed over moeten nadenken en ook zeker budget moeten vrijmaken”
De noodklok luiden
BSNC, VHG en CUMELA Nederland - die regionale studiedagen organiseren in samenwerking met de Hogere Agrarische School om gemeenten en sportveldenbeheerders beter te informeren over de Green Deal en de mogelijkheden op dat gebied - vinden het de hoogste tijd om de noodklok te luiden, vooral richting de gemeenten die voor 90 procent eigenaar zijn van de natuurgrasvelden in de sport.
“Na dit seizoen hebben we eigenlijk nog maar één seizoen de tijd. We zien wel gemeenten die goed bezig zijn en die experimenteren met alternatieve methoden, maar we willen richting gemeenten nog meer het signaal afgeven dat ze hiermee aan de slag moeten, dat ze hier goed over moeten nadenken en ook zeker budget moeten vrijmaken. Want het beheer van de velden wordt op deze manier duurder. De maatregelen kosten extra tijd, mensen en inzet van machines. Dan praat je misschien niet over tonnen, maar een gemiddeld natuurgrasveld kost aan beheer ongeveer 8.000 euro per jaar. Dat zal nu een paar duizend euro meer worden en dat is procentueel wel een groot verschil.”
Dat er nog zo weinig haast wordt gemaakt met het naleven van de nieuwe richtlijnen mag toch wel verbazing wekken, met Vereniging Sport en Gemeenten als één van de betrokken partijen bij de Green Deal. “Vanuit VSG moet er wat ons betreft veel meer actief beleid worden ontwikkeld”, zo geeft Moonen aan. “Dat is nu nog absoluut onvoldoende. Bij VSG ligt de nadruk vaak meer op de politieke kant en minder op de techniek en het beheer van de velden, maar daarin zal ze toch veel meer een rol moeten spelen. Wij merken dat er nog veel onbekendheid is onder beleidsmedewerkers over de Green Deal en dat vaak de kat nog uit de boom wordt gekeken.”
Voor meer informatie: www.greendealsportvelden.nl