door: Nelleke van der Heiden | 23 augustus 2018

Al 12,5 jaar brengt de schoolsportvereniging structureel sporten dichter bij kinderen in wijken van Rotterdam waar dat lang niet altijd vanzelfsprekend was, met als bijvangst meer betrokken ouders bij het school- en sportleven en de wijk. Het organiserende Rotterdam Sportsupport moet de interesse blijven wekken van kinderen. Die zijn voornamelijk enthousiast over nieuwe sporten als freerunning en bmx.

Een basisschoolgymleraar zag in 2006 dat veel kinderen op school kampen met overgewicht, maar in de wijk waren nauwelijks sportverenigingen te vinden. Ouders en kinderen gingen destijds zelf niet op zoek naar een club, want die waren te ver weg of niet zichtbaar. De docent dacht vervolgens na over een plan om de kinderen toch aan het sporten te krijgen.

Gezamenlijk doel
Dankzij de observatie van de basisschoolleraar ontstond het idee voor de schoolsportverenigingen. Scholen wilden meedenken, sportverenigingen deden mee en de gemeente Rotterdam en NOC*NSF waren ook enthousiast en wilden investeren. Hun gezamenlijke doel was kinderen structureel aan het sporten krijgen en dus moest de drempel om te sporten omlaag.

“Vanuit sportverenigingen komt een trainer naar de scholen om daar wekelijks in de gymzaal een training te verzorgen”, legt projectleider Evelien Vonk van Rotterdam Sportsupport de werking van de schoolsportverenigingen uit. Rotterdam Sportsupport wil sporten voor alle Rotterdammers toegankelijk maken en met de schoolsportverenigingen richt het zich in het bijzonder op basisschoolkinderen. Met die trainer in de gymzaal komt de sport dichter bij hen te staan. 

Rustig wennen
Als de kinderen vervolgens lid willen worden van de sportvereniging, kunnen dankzij het Jeugdfonds Sport en Cultuur de kosten voor de ouders omlaag. De gymdocent op school kan voor de gezinnen een aanvraag doen bij het fonds voor een bijdrage aan de contributie en vertellen waar en op welke tijd het sporten is. Voor de ouders is het prettig dat de gymdocent dit oppakt. 

Zo kunnen ze rustig wennen aan een vereniging, totdat ze via de school – voor veel ouders toch een instituut, zegt Vonk – vertrouwen in de club krijgen. De kinderen beginnen met sporten in de buurt van school, maar dat is nog maar het eerste deel van het uiteindelijke doel. Op termijn is het idee dat de kinderen naar de hoofdlocatie van de vereniging gaan om daar te sporten en ook mee gaan doen aan de competitie.

Bijdrage aan succes
Na 12,5 jaar is Rotterdam Sportsupport in 25 wijken van Rotterdam actief met schoolsportverenigingen en kunnen kinderen in elke wijk gemiddeld uit vijf sporten kiezen. Daar maken op het moment zo’n 3.100 basisschoolkinderen gebruik van. Dat aantal groeit nog elk jaar, in 2010 ging het nog om 1.200 kinderen, in 2014 was dat al 2.500 en nu zit dat aantal dus al boven de 3.000. 

Rotterdam Sportsupport is niet de enige partij die bijdraagt aan dit succes. De samenwerking met lokale en landelijke organisaties is heel belangrijk, benadrukt Vonk. De basisscholen en verenigingen zorgen voor de uitvoering door toegewijde professionals en het juiste sportklimaat. Rotterdam Sportsupport maakt samen met Sportregie - dat zich net als Rotterdam Sportsupport ten doel stelt om Rotterdammers in beweging te brengen en houden - inzichtelijk welke doelgroepen er in de wijk wonen en of er ruimte is om nieuwe sporten toe te voegen. De gemeente maakt de organisatie van de schoolsportverenigingen financieel mogelijk. Instanties als NOC*NSF en ZonMw dragen bij aan de ontwikkeling van de schoolsportverenigingen toen en nu.  

Ontstaan van nieuwe verenigingen
Rotterdam Sportsupport werkt binnen de schoolsportverenigingen voornamelijk met bestaande sportverenigingen, maar het komt ook voor dat er vanuit de wijk vraag is naar een bepaalde sport en dat er zo een nieuwe vereniging ontstaat. Zo was er een wijk die wilde hockeyen. Toen de kinderen begonnen met trainen in de zaal en op de pleintjes, stelde de gemeente velden beschikbaar en zo ontstond er een hockeyclub.

 “Dat waren eigenlijk gewoon de ouders die daar het initiatief voor namen”, zegt Vonk. “Als die kans zich voordoet, dan heel graag en dan ondersteunen we ze hierbij.” De projectleider heeft nog een voorbeeld. Een dansjuf gaf les door de hele stad en heeft inmiddels drie vaste locaties waarop ze de hele week lesgeeft aan jong en oud.   

Met de tijd meegaan
Vonk verwacht niet dat de schoolsportverenigingen aan hun eigen succes ten onder gaan. Het komt wel eens voor dat Rotterdam Sportsupport in een wijk stopt omdat de verbindingen tussen scholen en sportverenigingen zo goed zijn dat ze er niet meer tussen hoeven te zitten. Maar voorlopig ziet Vonk juist nog groei voor de schoolsportverenigingen.

Daarvoor is het wel zaak met de tijd mee te gaan. Ze ziet dat de interesse van kinderen verandert. Behalve traditionele sporten als hockey en voetbal - maar ook denksporten als schaken - zijn kinderen nu enthousiast over freerunning, bmx en multisports, sporten waarvoor nog niet zoveel gestructureerde verenigingen bestaan. 

Toch probeert ze ook voor die sporten organisaties en goede trainers te vinden of zelfs op te leiden. Ze heeft in de loop der jaren wel gemerkt dat het succes valt of staat met een goede trainer. Die kan kinderen zelfs enthousiast krijgen over een impopulaire sport. Andersom geldt hetzelfde: heb je een slechte trainer voor een populaire sport, dan is het met het enthousiasme van de kinderen snel gedaan. 

eSports
Bij de blik op de toekomst komt ook eSports in zicht. Hebben de kinderen daar wel wat aan, als ze dat zittend met een energiedrankje naast zich kunnen doen? Volgens Vonk moet deze tak van sport toch ook serieus meegenomen worden. eSports heeft de interesse van de kinderen, draagt bij aan sociale vaardigheden en strategisch denken, leert kinderen omgaan met winst en verlies, helpt de hand-oogcoördinatie en het energiedrankje kan natuurlijk worden vervangen door een gezonde snack. “En er kan een beweegmoment aan gekoppeld worden.” 

Rotterdam Sportsupport werkt aan een project om kinderen op de voetbalvereniging eerst FIFA te laten spelen en dan zelf ook nog even het veld op te gaan. Maar, geeft Vonk toe, de organisatie van eSports is in ontwikkeling en staat nog in de kinderschoenen. Toch hoort het zeker bij de focus op de toekomst, zodat het aantal kinderen dat wekelijks sport ook de volgende 12,5 jaar nog flink kan groeien. 

Voor meer informatie: De toekomst van de Schoolsportvereniging