door: Thomas van Zijl | 14 december 2017
De verlichting van de baan terwijl er niemand staat te tennissen, de lege vriezer die blijft snorren tijdens de zomerstop, het tosti-ijzer dat brandt zonder dat er een boterham in zit; sportclubs verspillen onnodig veel energie zonder dat ze er erg in hebben. In de Haarlemmermeer is dat verleden tijd. In een speciale Energy Battle gingen verenigingen de strijd aan met elkaar en zichzelf. Dat leverde veel lachende gezichten op, ook bij penningmeesters.
Aan de basis van de Battle staat een geavanceerd systeem dat het energieverbruik bij de verenigingen real time monitort. Nieuw is dat het per groep duidelijk maakt waar veel of juist weinig verbruikt wordt, zodat er een effectieve actie op kan volgen. Hockeyclub MHC De Reigers uit Hoofddorp ontwikkelde het systeem voor eigen gebruik en boekte er resultaten mee die de duurzaamheidscommissie van de vereniging verbaasde. Al snel ontstond de gedachte ook andere clubs te laten profiteren van de inzichten, liefst in wedstrijdverband. Zo kreeg de Energy Battle vorm.
“Ons geluk is dat we met dat plan winnaar werden van “Het Groenste idee van de Haarlemmermeer”, zegt Ellen Verhoogt, lid van het projectteam van de Energy Battle. Die prijs zorgde voor een kickstart, want met het prijzengeld werden de monitorsystemen geproduceerd die de deelnemers nodig hadden om aan de wedstrijd mee te doen.
Voor aanvang van de wedstrijd werd bij alle verenigingen een scan uitgevoerd en het gemiddelde energieverbruik van de afgelopen drie jaar vastgesteld
Battle tussen zeven verenigingen
Het projectteam dat werd opgezet en nu nog actief is, bestaat uit zes personen, vier van hen zijn leden van De Reigers. Er zitten een paar technisch specialisten bij en mensen die externe contact onderhouden met bijvoorbeeld de gemeente. Zij gingen in de zomer van 2016 ook in gesprek met clubs om hun enthousiasme voor deelname aan de Energy Battle te peilen. Zo ontspon zich uiteindelijk een wedstrijd tussen zeven verenigingen, verspreid over de gemeente, verschillend van sport en omvang, maar zonder uitzondering vol goede wil om hun energieverbruik naar beneden bij te stellen. Voor aanvang van de wedstrijd werd bij alle verenigingen een scan uitgevoerd en het gemiddelde energieverbruik van de afgelopen drie jaar vastgesteld. Verhoogt:
“De uitdaging was om daar in een jaar tijd procentueel gezien zo veel mogelijk van af te snoepen. Naar absoluut verbruik hebben we niet gekeken. Een grote vereniging zou in dat geval altijd in het voordeel zijn.”
Gemeente investeerde mee
Gedurende het jaar kwamen de deelnemers vier keer bij elkaar om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen. Ook al was het een wedstrijd, de clubs speelden open kaart over wat er wel of juist niet goed ging. Dat deden ze onderling en met de zogenoemde Battle Partners: installateurs, keukenspecialisten en verlichtingexperts. Advies genoeg, maar wie echt slagen wil slaan moet ook investeren. De gemeente probeerde dat zo aantrekkelijk mogelijk te maken door de helft van het bedrag voor zijn rekening te nemen, met een maximum van vijfduizend euro.
Uiteindelijk wist voetbalvereniging SV Hoofddorp het afgelopen jaar de meeste winst te boeken. Door te investeren, maar vooral door leden te betrekken. Energie besparen begint bij een gedragsverandering. De lichten van de kleedkamer uitdoen bijvoorbeeld, of zorgen dat er tijdens een zomerstop niet onnodig veel apparaten staan te loeien. SV Hoofddorp stelde richtlijnen op om de eigen leden bewust te maken en besteedde in nieuwsbrieven meermaals aandacht aan de Battle. Gezamenlijk bespaarden de zeven verenigingen in een jaar tijd maar liefst 58.000 kWh. Dat staat gelijk aan het jaarverbruik van veertien gezinnen.
110.000 euro retour
Een speciale prijs werd uitgereikt aan de Badhoevedorpse voetbalvereniging Pancratius, waarbij het werkelijke gebruik zo afweek van de energierekening dat een technicus van het projectteam namens de club contact opnam met de leverancier. De voetbalclub bleek twaalf jaar lang betaald te hebben voor een meter die ooit fysiek was afgekoppeld, maar administratief nog bleek te bestaan. Pancratius kreeg uiteindelijk 110 duizend euro terug.
“Bewust omgaan met en het besparen van energie kan big business zijn”
Het is een illustratie van het feit dat bewust omgaan met en het besparen van energie big business kan zijn. Mede om die reden is de Energy Battle opgevallen bij instellingen uit andere sectoren. “Dit jaar beginnen we in Haarlemmermeer aan een wedstrijd tussen scholen en er komt een tweede editie voor sportverenigingen. Niet alleen in onze eigen gemeente, maar ook in Medemblik.”
Méér battles
Verhoogt ziet in de toekomst nog wel meer mogelijkheden. Zelf werkt ze bijvoorbeeld in een ziekenhuis; ook daar valt nog een wereld te winnen. “De Energy Battle heeft ontzettend veel potentie. Het initiatief slaat aan en gaat wat ons betreft veel groter worden. We hebben plannen voor nog meer Battles, maar moeten daar dan wel onze organisatie op aanpassen. Het is en blijft vrijwilligerswerk; we drijven op de energie die het ons geeft.
Voor meer informatie: www.energybattle.nu