door: Leo Aquina | 13 april 2017

In 2015 tekende een groot aantal vertegenwoordigers van de Nederlandse grasindustrie, diverse sportorganisaties, de toenmalige staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en de toenmalige minister van Economische zaken de Green Deal Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op sportvelden. Afgesproken werd onder meer om te streven naar het volledig uitbannen van pesticiden met ingang van 2020. De Dutch Turfgrass Research Foundation richt zich al sinds 2013 op onderzoek en educatie als het gaat om duurzaam onderhoud van grassen op sportvelden en golfbanen. Daarom financiert de stichting een Europese leerstoel. De in de Verenigde Staten werkzame Duitse professor Bernd Leinauer werd in maart benoemd tot Buitengewoon Hoogleraar Turfgrass Ecology in Wageningen. “Ik moet een wetenschappelijke basis leggen voor het duurzame beheer van gras op sportvelden als golf- en voetbalvelden”, aldus Leinauer. 

Als het gaat om duurzaam beheer van golfbanen en andere natuurgrassportvelden spelen watergebruik, meststoffen en het voorgenomen verbod op het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen een grote rol. ‘Deze problematiek vraagt om een lange termijnaanpak’, schrijft de Dutch Turfgrass Research Foundation over de aanstelling van dr. Leinauer. De Duitse wetenschapper studeerde in zijn vaderland en deed een postdoctorale opleiding aan de Michigan State University in de Verenigde Staten en is sinds 2000 als hoogleraar Turfgrass Sciences verbonden aan de New Mexico State University bij het Plant Sciences Departement. 

Klimaat
Leinauer combineert die baan met zijn nieuwe aanstelling in Wageningen. “Ik werk twintig procent van de tijd in Wageningen. Dat is verspreid over drie of vier blokken van een aantal weken per jaar”, zegt Leinauer. Niet alleen wat tijd betreft, maar ook inhoudelijk kan hij beide aanstellingen goed combineren. 

“Natuurlijk zijn de omstandigheden in New Mexico anders dan in Europa, maar er zijn ook veel overeenkomsten. De benadering verschilt niet zoveel. Het gaat altijd om schaarste van middelen en hoe ga je daarmee om. Bovendien is New Mexico grotendeels woestijn, maar het ligt op 1.400 meter hoogte en dat betekent dat we koude winters hebben. Daardoor groeien veel grassoorten die in Europa groeien hier ook.”

De klimaatverandering zorgt er bovendien voor dat Europa in sommige opzichten meer gaat lijken op New Mexico. Leinauer: “In Europa worden de zomers veel warmer. Daar zullen ook steeds langere periodes van droogte ontstaan, waardoor water steeds schaarser wordt. Irrigatie is ook daar van steeds groter belang.”

Kunstgras
Onderzoek naar het duurzame gebruik van natuurgras voor sportvelden is ook van belang omdat kunstgrasvelden ter discussie staan, niet alleen vanwege de gezondheidsrisico’s die daar al dan niet aan kleven voor de bespelers, maar ook voor kunstgrasvelden is het de vraag in hoeverre deze klimaatneutraal zijn. Leinauer: 

“Zelf ben ik als het om sport gaat traditioneel en houd ik niet van kunstgras, maar ik heb ook vraagtekens bij kunstgras als het gaat om de klimaatafdruk. Die velden gaan een jaar of twintig mee en wat gebeurt er daarna? Het is toch allemaal plastic en dat moet ergens heen.”

Richten op zaden en insecten
De eerste taak voor Leinauer als hij in Nederland begint, is echter het in kaart brengen van de behoeften. “We moeten samenkomen met de onderzoeksinstituten om te inventariseren wat de belangrijkste onderzoeksgebieden zijn. Mijn eerste indruk is dat we ons vooral zullen richten op zaden en insecten, maar wellicht zijn er nog andere belangrijke zaken.” 

Kennis delen en opleiden zijn belangrijke onderdelen van de leerstoel. Leinauer kijkt ernaar uit om intensief samen te gaan werken met collega’s prof. dr. ir. Paul Struik van de leerstoelgroep Centre for Crop Systems Analysis en prof. dr. Coen Ritsema, hoofd leerstoelgroep Soil Physics and Land Management. 

Voor meer informatie: Eerste Europese buitengewone leerstoel Sportgrassen in Wageningen van start