door: Thomas van Zijl | 21 juli 2016

Scheidsrechters die een wedstrijd leiden met behulp van een communicatiesysteem maken sneller en correcter beslissingen. Uit onderzoek onder ruim 500 arbiters die actief zijn in verschillende sporten blijkt daarnaast dat ze het fluiten leuker vinden en naar hun eigen idee meer gezag uitstralen. Omdat er minder fouten gemaakt worden is de kans op escalatie en onsportief gedrag bovendien minder groot.

Het onderzoek is gedaan door Axitour Communication Systems, leverancier van communicatiesystemen in onder meer de sport. Pieter de Bruijn, marketeer bij het bedrijf, geeft eerlijk toe dat de resultaten er in dat licht uit kunnen zien als een inkoppertje. Toch was er een goede reden voor de uitgebreide enquête onder scheidsrechters.

“Wij willen zelf graag feedback van gebruikers én scheidsrechters die onze systemen nog niet gebruiken; wat zijn de gebruikservaringen én welke mogelijkheden zien zij voor een communicatiesysteem in de sport. Dit onderzoek fundeert waar we mee bezig zijn.”

Toenemende belangstelling
De Bruijn stelt vast dat technische hulpmiddelen in toenemende mate de sport veroveren. Niet alleen de headsets voor scheidsrechters zijn daar een voorbeeld van, hetzelfde geldt voor de inzet van de videoreferee in het voetbal. Axitour merkt een toenemende belangstelling van verenigingen en sportbonden in communicatiesystemen. Het bedrijf levert al communicatiesystemen voor de topscheidsrechters van onder meer de Koninklijke Nederlandse Hockeybond, het Nederlands Handbal Verbond en het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond. Daarnaast hebben ook diverse buitenlandse sportbonden het communicatiesysteem voor hun topscheidsrechters aangeschaft.

De Bruijn verwacht dat de interesse de komende jaren alleen maar toe zal nemen. Cruciaal is dat de communicatiesystemen voor een steeds breder publiek betaalbaar worden. “Voor wedstrijdjes tussen twee vriendenteams is nog beperkte markt, maar bij amateurs op zeker niveau tot en met de profs zie ik nu al een forse stijging. Iedereen die de sport serieus neemt zou een communicatiesysteem moeten overwegen.”

Meer scheidsrechters zonder dan met headset
De tijd dat daar een kapitaal voor nodig was. is voorbij. Het is nog altijd een forse investering, maar De Bruijn rekent voor dat er voor iets meer dan vijfhonderd euro exclusief btw al een headset voor twee personen mogelijk is. Er zijn sportbonden die de apparatuur kopen voor hun topscheidsrechters, maar steeds vaker nemen verenigingen of scheidsrechters zelf de aanschaf voor hun rekening nemen. Toch zijn er nog altijd meer scheidsrechters die zonder dan met de headsets fluiten. Axittour stelde vragen aan ruim honderd arbiters mét en meer dan vierhonderd zónder ‘oortje’.

Sneller en beter beslissingen nemen zien de scheidsrechters als grootste voordeel van het communicatiesysteem. Ze zien dat ze beter fluiten dan voorheen en dat hun handelen de ‘eerlijkheid van het spelletje’ ten goede komt, vooral door duidelijke communicatie met collega-scheidsrechters en officials. Voor onervaren scheidsrechters kan dat even wennen zijn. De Bruijn: “Wat zeg je wel én wat niet, dat is een kwestie van goed afstemmen. Het kan heel efficiënt zijn, maar er zijn wel afspraken voor nodig.”

Basis blijft: spelsituaties kunnen beoordelen
Een communicatiesysteem maakt van een slechte scheidsrechter niet plotseling een goede scheidsrechter, daar is De Bruijn duidelijk over. De basis blijft toch het vermogen om spelsituaties goed waar te nemen en te beoordelen. Jonge scheidsrechters zullen die eerst onder de knie moeten hebben, voordat ze overstappen op het gebruik van een communicatiesysteem.

Toch is er voor dergelijke apparatuur wel degelijk een plek in de opleiding van talentvolle jonge arbiters, blijkt uit de enquête. De Bruijn ziet steeds meer scheidsrechterscoördinatoren van verenigingen die de systemen gebruiken voor coaching. “Ze staan bij wedstrijden langs de lijn. Ze kunnen zo bijvoorbeeld doorgeven of de scheids goed gepositioneerd staat. Er is een heel directe manier van feedback mogelijk. Snellere en correcte beslissingen, daarin zit voor een arbiter altijd de crux."

Minder escalatie
In het verlengde daarvan dient een ander voordeel zich aan: veiligheid en sportiviteit. Als spelers en toeschouwers het idee hebben dat het oordeel van een scheidsrechter eerlijk en zonder willekeur is, neemt de kans op escalatie op en buiten het veld af. Er zijn minder incidenten als wrijving sneller uit de lucht is. De Bruijn: “Niet alleen de scheidsrechter wint aan kwaliteit met een communicatiesysteem, maar de gehele wedstrijd. Dat maakt de sport in zijn totaliteit de grote winnaar.”
 
Voor meer informatie: resultaten van de enquête onder de scheidsrechters