door: Marloes Nijholt

We weten het al langer, de sportmarkt en haar financiële basis zijn de afgelopen jaren volledig veranderd. Subsidies zijn weggevallen of zijn verlaagd en sponsors stellen nieuwe eisen. Dit betekent dat er van sportverenigingen andere vaardigheden gevraagd worden, als ze willen blijven voortbestaan. We zien dan ook opvallend veel verenigingen die naar andere mogelijkheden zoeken en zich zo steeds meer als kleine ondernemers gaan gedragen.

Het is fascinerend om te zien dat de (vrijwillige!) bestuursleden worstelen met het veranderproces bij sportverenigingen. Soms willen ze de veranderingen wel, soms ook niet, al weten ze dat het eigenlijk niet anders kan. Want wat moet je dán als de inkomsten verminderen, vrijwilligers steeds lastiger te krijgen zijn en bij de vereniging betrokken leden steeds zeldzamer worden. Bijkomend probleem is dat de cultuur en structuur van een vereniging niet altijd toekomstbestendig is. Maar om dit om te buigen, dat is nog niet zo gemakkelijk. Het vergt een verandering in gedrag en denken bij zowel bestuur als leden. De grote hamvraag is hoe het bestuur deze verandering, mét hun toekomstvisie, tot uitvoer zouden kunnen brengen.

Stappenplan
Verplaats je als vereniging eens in de fabrikant van bijvoorbeeld een fietsbel. Je wilt niet zomaar een fietsbel maken, maar eentje die uniek is in zijn soort. Met een innovatief ontwerp, gericht op de behoefte van zijn gebruiker en eentje die tot in lengte van jaren meegaat. Als fabrikant sta je echter voor de uitdaging dat je werkwijze van de afgelopen jaren niet meer werkt. Er moet een nieuw beleid komen om nieuw leven te blazen in de fietsbellenbusiness. Daartoe zou het volgende stappenplan kunnen dienen.

Stap 1 – waarom ben ik ook al weer zo bijzonder?
Een paar jaar geleden stond het bedrijf nog als een huis. Lees: de vereniging liep op rolletjes en leden waren tevreden. Inmiddels zijn klanten minder snel tevreden of komen helemaal niet meer (betrokken leden worden schaars). Hoe zorgen we er voor dat onze fietsbel weer die unieke waarden krijgt? We beginnen met vijf punten op te schrijven die wij bijzonder vinden aan onze onderneming. Deze vijf punten zijn onze kernwaarden. Voorbeelden zijn: gezellige vereniging met ‘wij-gevoel’, educatie is belangrijk, samen uit samen thuis, familie-evenementen, jeugd. Deze vijf waarden vormen de basis van de vereniging, en zijn als het ware ons DNA.

Stap 2 – waar willen we staan over drie jaar?
Het productiebedrijf van de fietsbel draait al jaren. Ieder kent zijn plek en taken. Toch zijn er langzaamaan scheurtjes ontstaan. Wisseling van de wacht maakt dat sommigen niet meer weten wat echt van ze gevraagd wordt of niet meer op de juiste plek zitten. Verder zijn behoeften van klanten veranderd of klagen ze over de gang van zaken – problematiek die je ook terug ziet bij leden. Je wilt tevreden leden die samen optrekken, bereid zijn iets voor de vereniging te doen en lachende gezichten aan de bar. Maar hoe?

Cluster de problemen naar een lijstje van niet meer dan vijf punten. Leg deze pijnpunten eens op tafel, bespreek ze samen met een klein groepje betrokken leden en concludeer of er eventuele veranderingen doorgevoerd moeten worden. Ga ellenlange discussies uit de weg, laat die oude koeien in de sloot en houd het positief. Je wilt per slot van rekening vooruit.

De vijf pijnpunten en de vijf kernwaarden zetten we bij elkaar. En van daaruit bepalen we vier thema’s voor de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan: leden zijn onze eerste prioriteit (het wij-gevoel, goede communicatie van en naar bestuur, en betrokkenheid zitten hier in verweven), evenementen van hoge kwaliteit organiseren, opleidingen op verschillende niveaus (kunde of leeftijd) aanbieden en met PR de vereniging op de kaart zetten.

Stap 3 – tijd voor actie!
We hebben nu in het vizier hoe bijzonder onze fietsbel is en wie we willen zijn. Nu gaan we concrete acties bedenken die bij de vier thema’s passen om onze uniekheid uit te stralen en de pijnpunten te verhelpen. De gebruikelijke activiteiten als de ALV, bestuursvergaderingen, presentatie van de teamkleding, jaarlijkse evenementen en trainingen staan hier ook bij, eventueel aangepast waar nodig. En vullen we aan met de nieuwe thematische acties zoals bijvoorbeeld: 'open podium'-avond waar het nieuwe beleid wordt gepresenteerd en de leden vragen kunnen stellen (om zo ook het draagvlak van het beleid te vergroten), extra persoon aanstellen voor PR en communicatie, nieuwe verdeling van commissies maken die onder het bestuur hangen, familie-evenement organiseren, bedrijven aantrekken (voor sponsoring of nieuwe leden) door een sportief teamuitje voor ze te organiseren.

Met vernieuwing is succes verzekerd
Kortom, de vereniging wordt een ondernemer met een plan. Een ondernemer in een vrijwilligersjasje die veel tijd en energie steekt in het behagen van haar leden. We zetten stappen vooruit, innoveren onze sport en zorgen er voor dat alle neuzen dezelfde kant op staan. De fietsbel laat weer van zich horen, en de vereniging gaat voorop mee in de verandering.

Marloes Nijholt is zelfstandig marketingadviseur in de sport. Ze werkt veelal als marketing of brand manager bij diverse sportorganisaties. Zo is zij bijvoorbeeld betrokken geweest bij het campagnetraject van de NTFU ‘De echt wielrenner laat van zich horen’ (door zijn fietsbel te gebruiken). Verder geeft zij advies aan sportverenigingen in het kader van Veilig Sportklimaat. Voor meer informatie: 06-2215 8775, info@mkrcht.nl, www.mkrcht.nl of Twitter