door: Mart Waterval

De Olympische Spelen in Nederland? Uit mijn boek ‘Gaan voor goud’ blijkt dat het haalbaar is, mits er een goede gedachte achter zit. Maar is het door de huidige toewijzingsprocedures nog wel mogelijk om de Olympische Spelen naar Nederland te halen?

In september 2019 zal het Internationaal Olympisch Comité (IOC) de organisatie van de Winterspelen van 2026 toewijzen. Vorige maand werd bekend dat de organisatie zal plaatsvinden in het Canadese Calgary, het Zweedse Stockholm of de Italiaanse stedencombinatie Cortina d’Ampezzo en Milaan. De plannen in het bidbook van het Turkse Erzurum werden afgekeurd. 

Afvallende kandidaat-steden
Het is geen sinecure om met drie overgebleven kandidaat-steden over te blijven. Er waren aanvankelijk liefst zeven kandidaat-steden: Graz (Oostenrijk), Erzurum (Turkije), Sion (Zwitserland), Stockholm (Zweden), Milaan-Cortina d’Ampezzo (Italië), Sapporo (Japan) en Calgary (Canada). Eigenlijk was dat aantal nog een wonder. Voor de Zomerspelen van 2024 waren immers van de vijf kandidaat-steden slechts twee overgebleven. Parijs en Los Angeles zouden later de Spelen van 2024 en 2028 met elkaar verdelen.

Het is vrij logisch dat zo veel geïnteresseerde steden uiteindelijk hun kandidatuur laten varen. In het verleden hebben organisatiecomités te kampen gehad met grote verliezen op de organisatie van het evenement, nadat er ook al vele miljoenen euro’s waren uitgetrokken voor de campagne. Dat zorgde ook voor een gebrek aan draagvlak onder de bevolking: geld kan immers ook op andere manieren besteed worden. Daarnaast hangt de zweem van corruptie rond de toewijzing van organisatiecomités. 

IOC-maatregelen
Toch is de situatie veranderd, aldus het IOC. Jacques Rogge maximaliseerde al het aantal deelnemende sporters en het aantal evenementen dat op de Spelen zou plaatsvinden. Zijn opvolger Thomas Bach heeft ook maatregelen getroffen. Steden hebben meer vrijheid om infrastructurele keuzes te maken wat betreft accommodaties, terwijl er ook evenementen georganiseerd kunnen worden buiten de stad of zelfs in een ander land. Zo hadden de schaatswedstrijden van de Spelen in Nederland kunnen plaatsvinden bij toewijzing van de Spelen aan Sion. Dat feestje ging helaas niet door.

Prestigeproject
Het blijft echter afwachten of de maatregelen van Rogge en Bach voldoende zullen zijn. De Spelen zijn nog steeds peperduur, zeker als de accommodaties van een land nog niet helemaal op orde zijn. Bovendien wordt het evenement door landen ook gezien als een prestigeproject, waardoor we hebben kunnen zien dat bijvoorbeeld voor de Spelen van Sotsji kosten noch moeite werden gespaard om het evenement tot een extravagant succes te maken. Hierbij bestaat het logische gevaar dat een organiserend land uit de bocht vliegt, met de dopingaffaire georganiseerd vanuit de Russische federatie als olympisch dieptepunt.

De organisatie van de zomerspelen vindt dus plaats in Parijs en Los Angeles, maar dit zijn enorme steden die de meeste sporten zonder probleem kunnen huisvesten. Is het voor kleinere steden en kleinere landen met de maatregelen van Rogge en Bach wel mogelijk om de organisatie op zich te nemen? In hoeverre is het toewijzingscomité gevoelig voor afbreekbare of herbruikbare stadions? En: zijn er nog voldoende landen waar de bevolking steun verleent aan de organisatie van zo’n megalomaan evenement, of blijft de organisatie van de Spelen in de toekomst voorbehouden aan metropolen en prestigeprojecten van opkomende naties?

De Spelen in Nederland?
In mijn boek Gaan voor goud spreek ik met meer dan twintig sportbestuurders. Niet alleen schenken zij een inkijkje in de wereld van de internationale sport en de bestrijding van de corruptie (bijvoorbeeld bij toewijzing van de Spelen), ook vertellen zij over zaken die binnen de IAAF of zelfs de internationale hockeyfederatie spelen. Daarnaast geven zij antwoord op de vraag of de Spelen in Nederland wel haalbaar zijn. En wat blijkt? Het moet kunnen. Maar niet ten koste van alles.

Organisatie van de Spelen moet geen doel op zich worden. Het moet een middel zijn om onze samenleving verder te brengen, de infrastructuur te verbeteren en mensen aan het bewegen te krijgen. Dat vergt een breed gedragen initiatief met een stevige visie en steun vanuit de sportbonden, NOC*NSF, gemeenten, provincies en de centrale overheid. En last but not least: van ons, de burger. Draagvlak is essentieel om de Spelen tot een succes te maken. Organisatorisch is het geen probleem: onze infrastructuur is goed, de sportaccommodaties zijn van hoog niveau en er zijn vrijwilligers genoeg.

Geld stinkt
Maar: wordt het ons nog wel gegund? Zoals gezegd hangt er altijd een zweem van corruptie rond de toewijzing van de Spelen. In mijn boek is te lezen dat zelfs Jacques Rogge en Els van Breda Vriesman, toenmalig voorzitter van de internationale hockeyfederatie, zich niet konden voorstellen dat Rio de Janeiro met hun bid voor de Spelen van 2016 een toewijzing zou krijgen. Dat is toch gebeurd. Natuurlijk zijn corruptieschandalen bij de internationale atletiekfederatie IAAF en de Wereldvoetbalbond FIFA achter de rug, maar: geld stinkt. Waar geld onderdeel van de sport is, wordt uiteindelijk ook vals gespeeld. Dat kun je proberen te minimaliseren, maar uitsluiten zal nooit lukken.

Bovendien zijn er landen die meer infrastructureel voordeel kunnen halen uit de organisatie van de Spelen. Dat gebeurt echter met wisselend succes. In Beijing is veel vooruitgang geboekt met de sportaccommodaties, maar in Athene en Rio zijn vervallen stadions de norm. Helaas zijn die steden geen uitzondering. Het is te hopen dat dit Milaan, Calgary en Stockholm bespaard blijft, net als Tokyo (2020), Beijing (2022), Parijs (2024) en Los Angeles (2028). Dit vraagt om een gedegen plan en een slimme manier om de sport in te zetten, zodat de maatschappij een impuls krijgt en draagvlak onder de bevolking wordt gecreëerd.

Afwachten
Of de Spelen minder megalomaan zullen zijn en de regels van Rogge en Bach hun vruchten afwerpen, zullen we zien vanaf 2024. Of organisatie van evenementen als de Spelen dan nog haalbaar is voor steden zo groot als Amsterdam en landen zo klein als Nederland wordt afwachten. 

Tsjechië en Polen willen zich al kandidaat stellen voor de organisatie van de Spelen van 2030. Bent u net zo benieuwd als ik naar de toewijzing van dat evenement?

Boekpresentatie Gaan voor goud
Voor het boek Gaan voor goud heeft Mart Waterval twintig sportbestuurders geïnterviewd uit de Nederlandse en internationale wereld van het sportbestuur: van Jacques Rogge tot Joop Alberda en van Toon Gerbrands tot Pat McQuaid.

Gaan voor goud wordt op 2 februari 2019 gepresenteerd op de Sportcampus van het Zuiderpark te Den Haag. Het programma begint om 15.00 uur. Adres: Mr. P. Droogleever Fortuynweg 22 (houd voor navigatie nummer 69 aan), 2533 SR Den Haag.

Om het boek Gaan voor goud te bestellen klik hier

Mart Waterval (1989) werkt voor Nuffic als teamleider kennis & innovatie en was daarvoor jarenlang werkzaam bij PostNL. Van jongs af aan is hij sportliefhebber en als manager kijkt hij dan ook met een bijzondere bril tegen sportbestuur aan. Hij schrijft hierover op het blog DeSportbestuurder.nl en schreef hierover het boek Gaan voor goud. Voor meer informatie: info@desportbestuurder.nl.