door: Titeke Postma

Zwemmen in 2032, hoe zal dat er uit zien? Een heerlijke vraag, mijn verbeelding wordt direct aangewakkerd. De eerste ‘ja, maar’ komt ook direct in beeld. Er is echt niets te voorspellen. Veel hangt af van de ontwikkelingen in de wereld. En het vermogen om ons aan te passen aan de veranderde omgeving waarin we leven. Er zijn wel mooie scenario’s te schetsen. Met zoveel kansen en mogelijkheden dat ik uitkijk naar de verandering. Droom je met me mee?

Door corona weten we inmiddels dat zwembaden ook dicht kunnen gaan. Wat was het geweldig toen het buitenzwembad in Amsterdam (De Mirandabad) de hele winter open bleef. Er ontstonden popconcerttaferelen om een zwemkaartje te bemachtigen. Corona maakte ons duidelijk: er is behoefte aan zwemmen en dat is heel goed nieuws. Kun je niet binnen zwemmen? Dan doe je het gewoon buiten. Steeds meer buitenbaden zwembaden gingen begin 2021 open. De kans is aanwezig dat dat in 2032 heel gewoon is. En is er geen zwembad, dan wijken we uit naar sloten, meren en grachten. 

Meer aandacht voor zwemveiligheid
Als we meer in de natuur gaan zwemmen, wordt de aandacht voor zwemveiligheid groter. Is het wel vertrouwd? Ben je vaardig genoeg? Deze aandacht kan worden versterkt door mogelijk natuurgeweld dat dreigt. Deskundigen verwachten dat een ijsplaat op Antarctica binnen vijf jaar zal versplinteren. Dit zorgt voor een stijging van de zeespiegel. We zullen ons hierop moeten voorbereiden. Waarschijnlijk staat in 2032 zwemveiligheid en het onderhouden van je zwemvaardigheid hoog op de agenda. Ik kan me voorstellen dat het dan heel gewoon is om jaarlijks een ‘zwembooster’ te halen zodat je zwemveiligheid weer ‘up to date’ is. De zwembaden krijgen het drukker.

Anno 2021 is er sprake van een groot tekort aan personeel. Als je blijft doen wat je doet, wordt zwemmen in de zwembaden schaarser en stijgen de prijzen. Dit heeft met name consequenties voor het leren zwemmen: minder zwemlessen, minder zwemmogelijkheid. Hier moet de zwembranche op anticiperen. Mijn verwachting is dat zwemles er in 2032 er heel anders uitziet. De rol van de gediplomeerde zwemonderwijzer verandert. Ouders en andere zwemlesassistenten nemen een deel van de zwemles over. De zwemonderwijzer stuurt aan en wordt ingezet als personal (zwem)trainer. Dat gebeurt in de grote zwembaden, maar komt ook voor in kleinere (privé)zwembaden waar zwemlessen op initiatief van ouders (of scholen, BSO’s) worden georganiseerd. 

Innovaties leiden tot verandering
In de komende jaren bevestigt onderzoek dat kijken naar zwemvideo’s als voorbereiding op de lessen zeer effectief zijn. Zwemtechnieken worden daardoor veel gemakkelijker geleerd. In 2032 is ‘videohuiswerk’ daarom een vast onderdeel van de zwemles. Ook tijdens de lessen is het kijken naar video’s niet meer weg te denken. 

Door gebrek aan lesgevers móet er worden gezocht naar andere leermogelijkheden. In de loop naar 2032 wordt volop geëxperimenteerd met materialen en hulpmiddelen die het leren en verbeteren van zwemmen versnellen en ondersteunen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de kracht van impliciet leren. De zwembadomgeving wordt zó ingericht, dat de ‘juiste’ beweegervaringen onbewust worden opgedaan. 

Het zwembad als speeltuin
Wie weet wordt al in 2032 het eerste zwembad geopend met een bassin dat is ingericht als een waterspeeltuin of hipper, een waterplayground. Een zwembad met figuren en (vaste) materialen op de bodem van het zwembad en op en aan het plafond. Met zeilen en andere materialen waar je doorheen wilt zwemmen. Met geïntegreerde televisie met zwemopdrachten die je kunt nadoen. Met een laserlichtinstallatie die je uitdaagt om snel door het water te zwemmen of te bewegen. Met interactieve knoppen, waar je op drukt als je een opdracht hebt afgerond. Waar automatisch je level wordt bijgehouden en vervolgens de deur wordt geopend naar een nieuw level met uitdagingen. Een zwembad met allerlei stationnetjes met gevarieerde opdrachten. Waar je jezelf kunt toetsen en je alleen maar door wilt gaan om nóg beter te worden. 

Kortom, een zwembad waar gamification zijn intrede heeft gedaan, variatie troef is en steeds beter leren zwemmen vanzelf gaat. Een omgeving waar ook banenzwemmers en aquasporters graag in actie willen zijn.

Ontwikkelingen als kans
Ziet het zwembad er in 2032 echt zo uit? Als zou het maar de helft zijn van wat ik beschrijf, ik teken ervoor. Het zorgt voor zoveel voordelen. Kinderen maken kennis met de brede mogelijkheden van bewegen in water. Ze ontdekken waar ze goed in zijn en wat ze het leukste vinden. Zwemmen is niet (meer) saai, er is sprake van continue uitdaging. Er wordt geleerd met plezier, leren is leuk. Vaardigheden onderhouden wordt vanzelfsprekend. De kans op een leven lang zwemmen veel groter. Getalenteerde zwemmers komen veel sneller bovendrijven. Ook zwemverenigingen doen hiermee hun voordeel. 

Een drastische ontwikkeling als de coronapandemie dwingt je om in actie te komen. De zwembranche heeft laten zien dat ze dat kan. Maar zodra de noodzaak verdwijnt, gaan we terug naar normaal. December 2021 zijn alle buitenbaden, behalve De Mirandabad, dicht. We hadden niet verwacht ons opnieuw aan te moeten passen. De uitdaging voor de komende tien jaren is om klaar te zijn voor mogelijke veranderingen in de wereld om ons heen. Denken in scenario’s en flexibiliteit zijn nodig. Nog beter is om niet te reageren, maar ‘voor te sorteren’. Het zwembad dat proactief durft te zijn, is helemaal klaar voor 2032. Ik kijk uit naar de opening!

Titeke Postma is bewegingswetenschapper en begeleidt kleine en grote organisaties in het verder verbeteren van de kwaliteit van het zwemlesproduct. Ze initieert en ondersteunt vernieuwing in bewegen en sport. Ze zet je op een originele, creatieve en eigenzinnige manier aan het denken over het leuk(er) maken van bewegen. Zodat bewegers ‘in beweging komen’, met plezier bewegen en daarom niet afhaken maar blijven bewegen. Ze geeft presentaties, workshops en trainingen, begeleidt teams in veranderingsprocessen en was o.a. als projectleider betrokken bij het project NL Zwemveilig en de vernieuwing van het Zwem-ABC. Onlangs kwam haar nieuwste boek uit: ‘In 10 stappen meer plezier in bewegen’. Contactgegevens: titeke@propulztp.nl of 06-4486 0998.