door: Thomas Bosman
Het voelde vrij onvoorstelbaar toen landen zoals Italië en Frankrijk dit voorjaar een zogenaamde 'lockdown' introduceerden. Langzaam kwam het besef dat wij daar in Nederland misschien ook wel mee te maken gingen krijgen. Een totale lockdown kwam er nog niet. 'Lockdown' kunnen we denk ik wel benoemen als hét woord van 2020. Na de iets meer gematigde zomer had premier Rutte het op de toch wel alarmerende persconferentie in oktober ook meteen over een 'gedeeltelijke lockdown'. We mogen nog wel sporten, maar de meeste wedstrijden liggen stil.
De eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen dat de paardensport, zeg paardrijden, niet in zijn geheel heeft stilgelegen dit voorjaar. Paarden zijn levende wezens en die behoeven zeven dagen per week intensieve verzorging én beweging. De paardensport zat daardoor in een bepaalde uitzonderingspositie ten opzichte van andere sporten; eigenaren van paarden konden blijven rijden. Maar, wedstrijden zaten er niet in. En nu ook weer niet.
"Het compenseren van de startpassen in de vorm van restitutie of verlenging zou extreme financiële gevolgen hebben voor de bond"
Paardensport kent meerdere disciplines. De bekendste zijn ongetwijfeld dressuur en springen. Iemand die wedstrijden wil rijden, koopt bij de KNHS een startpas met in de meeste gevallen een looptijd van een jaar. Met de sluiting van de wedstrijdsport, werd de waarde van die startpas voor een ruiter ineens nihil. Het compenseren van de startpassen in de vorm van restitutie of verlenging zou extreme financiële gevolgen hebben voor de bond. Als bond willen we niets liever dan de paardensport faciliteren in de breedste zin van het woord, maar wel binnen de financiële mogelijkheden.
Introductie Paardrijden.nl
De KNHS-organisatie heeft snel geschakeld. In samenwerking met het KNHS-dressuurforum, een platform met dressuur-experts uit het hele land, is het zogenaamde Paardrijden.nl gelanceerd, in pilotvorm. Startpashouders kunnen op de accommodatie waar hun paard gehuisvest is een wedstrijdproef rijden, die gefilmd wordt met een smartphone en via een app ingestuurd wordt naar een KNHS-jurylid. Op basis van de beoordeling kan de ruiter één of meerdere winstpunten toegekend krijgen. Het winstpuntensysteem hanteren we al jaren in de wedstrijdsport en bepaalt of promotie naar een hogere klasse is toegestaan.
Het platform Paardrijden.nl is bijzonder goed ontvangen bij deelnemers. Inschrijvingen liepen binnen enkele uren vol en we hebben ruim 20.000 inschrijvingen verwerkt dit voorjaar. Een interessante analyse was dat dit platform een nieuwe doelgroep lijkt aan te spreken. Er was een stijging te zien in de aanschaf van nieuwe startpassen en er hebben veel deelnemers een proef ingestuurd die eerder nog nooit een wedstrijd hebben gereden.
Lagere drempel
Zonder overhaast te concluderen lijkt het er sterk op dat dit platform de drempel om van 'recreatiesport' in te stappen in de 'wedstrijdsport' verlaagt. Normaal gesproken vergt een dressuurwedstrijd rijden een behoorlijke inspanning. De ruiter en het paarden dienen over passende wedstrijdkleding en harnachement te beschikken en vaak ook over een transportmogelijkheid zoals een auto met degelijke paardentrailer. De mogelijkheid om op de thuisaccommodatie eens te snuffelen aan het wedstrijdrijden lijkt dus toegankelijker te zijn.
"Ook KNHS-ledenraadsleden plaatsten vraagtekens bij het platform. Wordt de integriteit van de sport wel gewaarborgd?"
Paardrijden.nl kwam ons ook op kritiek te staan. Paardenwelzijn is het thema met de hoogste prioriteit binnen onze sport. Critici waren bang dat bij gebrek aan toezicht op locatie, ruiters hun paarden op oneigenlijke manieren zouden kunnen dwingen tot het presenteren van een goede proef. Ook kan de beleving bij een 'live'-wedstrijd anders zijn. De druk van de jury, publiek en andere deelnemers die direct jouw verrichtingen volgen zou het presteren toch in een andere dimensie zetten. Bovendien speelde er een angst dat lokale paardensportverenigingen, de wedstrijdaanbieders, het online platform zouden kunnen ervaren als concurrentie vanuit hun eigen overkoepelende bond. Er werd ook gewaarschuwd voor fraude aangezien het toekennen van winstpunten het platform direct invloed laat uitoefenen op de promotie in de reguliere wedstrijdsport. Om die en wellicht ook andere redenen, plaatsten ook KNHS-ledenraadsleden vraagtekens bij het platform. Wordt de integriteit van de sport wel gewaarborgd?
Toen de wedstrijden in de zomer weer doorgang mochten vinden, is de pilot Paardrijden.nl ook stilgezet. Er zou eerst een uitgebreide evaluatie plaatsvinden. Echter, na die persconferentie op 13 oktober is de pilot weer hervat. De wedstrijden lagen immers weer stil. Het bestuur van de KNHS, de werkorganisatie en het dressuurforum hebben zich al enige tijd gebogen over het vraagstuk hoe nu verder te gaan met het platform.
Waarborg paardenwelzijn
Het dressuurforum heeft een eindconclusie en aanbeveling aan het KNHS-bestuur geschreven waarin een aantal maatregelen worden genomen voor het waarborgen van paardenwelzijn en een aantal aanvullende maatregelen om de integriteit van de sport te waarborgen, zoals het maximaliseren van het mogelijk te halen winstpunten. Dit op een zodanige wijze dat de concurrentie met lokale verenigingen tot een minimum beperkt blijft en om een verankering aan te brengen zodat het online dressuurproeven rijden géén identieke vervanger van een wedstrijd is. Maar dus wel met een instemming inzake het voortzetten van het platform
Persoonlijk ben ik blij met deze conclusie van het dressuurforum. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om met de tijd mee te gaan als sport. Het lijkt erop dat het platform in een behoefte voorziet en dat kan de sport ten goede komen. Ik ben ook gevoelig voor het argument van critici dat dit kan sturen op individualiteit en dat dit niet gezien mag worden als wedstrijden. Daar ben ik het mee eens en daar moeten we voor waken. Dat is volgens mij ook de insteek van het deskundige dressuurforum geweest en ik denk dat zij dat goed verankerd hebben in hun aanbevolen maatregelen.
Thomas Bosman (1999) is jeugdbestuurslid bij de KNHS en is vierdejaarsstudent Econometrie en Operationale Research aan de Universiteit van Tilburg. Daarnaast werkt hij voor een grote Amerikaanse barbecuefabrikant en heeft hij een eigen bedrijfje dat websites bouwt voor voornamelijk starters en ZZP’ers. Ook geeft hij doordeweeks bijlessen wiskunde en economie aan middelbare scholieren. Verder is hij ook bestuurslid bij paardensportvereniging PV Midland te Utrecht. Thomas Bosman is ook actief in de springsport, met zijn eigen paard en met een paard in eigendom van een fokker. Hij doet regelmatig mee met springwedstrijden in het weekend. Als zijn agenda het toelaat, bezoekt hij hengstenkeuringen, internationale wedstrijden en kampioenschappen.