door: Emilie Maclaine Pont

HoCoSto won in 2019 de Sportinnovator Challenge Energieneutrale Sportaccommodaties. Met de extreme energieprijzen is hun innovatie, het opwekken van warmte met zonnecollectoren en die ondergronds opslaan in een seizoensbuffer, extra actueel. VV Wernhout in het Brabantse Zundert is de eerste sportvereniging waar de buffer van HoCoSto is geïnstalleerd en die daarmee aardgasvrij is.

HoCoSto staat voor Hot Cold Storage. Dankzij dit systeem is het mogelijk om door zonnecollectoren opgewekte warmte gedurende zes maanden in een gepatenteerde ondergrondse buffer op te slaan om in de winter te gebruiken. De buffer wordt op vier meter diepte in de grond geplaatst. Met een dergelijk systeem kan een complex zelfvoorzienend zijn en dus onafhankelijk van de gasaansluiting. De draagconstructie in combinatie met de isolatie zorgt ervoor dat je de ruimte bovenop de buffer kunt benutten, bijvoorbeeld voor een parkeerplaats of voetbalveld én dat de warmte zo lang opgeslagen kan blijven.

Gerda Geerts, directeur van HoCoSto: "Na onze oprichting in 2018 richtten we ons in eerste instantie op kerndorpen: kleine plaatsen met hooguit 500 aansluitingen op elektriciteit en gas. Toen de Sportinnovator-challenge voorbij kwam, prikkelde dat ons om breder te kijken. Sportverenigingen hebben vaak te maken met een hoge energienota, alleen al vanwege het vele douchen in de kleedkamers. Bovendien bieden velden en parkeerplaatsen ruimte voor een ondergrondse buffer."

Energieneutraal en aardgasvrij
In de zoektocht naar een geschikte locatie voor een pilot kwam Geerts uit bij VV Wernhout. Voorzitter Jan Herijgers: "In gesprek met de gemeente, HoCoSto en een aantal aannemers kwamen we tot een plan van aanpak. De investering was flink, maar we maakten ook aanspraak op verschillende subsidies. Het proces duurde een aantal jaren, maar eind 2020 tekenden we de definitieve overeenkomst en een jaar later namen we de buffer in gebruik. We hadden er dus wat geduld voor nodig, maar zijn zeker in de wetenschap van nu heel blij dat we destijds ja hebben gezegd. Met de huidige energieprijzen zouden we nu jaarlijks € 30.000 uitgeven aan elektriciteit en gas. Dat is nu een fractie daarvan. Onze leden mogen dus douchen zo vaak als ze willen."

Ook Geerts is tevreden over het project. "Het was een uitdaging om een technisch systeem te ontwikkelen voor de club vanwege de hoge warmtevraag. Nu we daarin geslaagd zijn, wordt de installatie optimaal benut. Op de naastgelegen gymzaal van de gemeente zijn zonnecollectoren geplaatst voor het opwekken van warmte. Die warmte komt terecht in een ondergrondse buffer. Boven de grond is een voetbalkooi geplaatst. Bovendien liggen er zonnepanelen op het dak van de kleedkamers, de kantine en de bergruimte. Daarmee wekt de vereniging zelf stroom op én is die volledig van het gas af. Dat laatste is niet alleen financieel gunstig, maar past ook volledig in de verplichting om het gemeentelijk vastgoed in 2030 aardgasvrij te hebben."

Nu de pilot succesvol is verlopen, kijkt HoCoSto verder. Geerts: "We richten ons nog steeds op gemeentelijke sportaccommodaties en warmtevoorziening voor kleinere kernen, omdat die vaak meer ruimte hebben voor het creëren van een ondergrondse buffer. We merken dat de vraag sterk stijgt. Zo lopen er projecten op Vlieland, in Nagele en op een scholengemeenschap in Utrecht. Daarnaast zijn niet alleen sportverenigingen, maar ook sportbonden zoals de KNVB geïnteresseerd. En een van onze nieuwe projecten betreft een ijsbaan. Bij het koelen van het ijs ontstaat restwarmte. Die is te gebruiken voor het leveren van stroom aan panden in de omgeving. Het is dus zeker niet zo dat de installatie alleen geschikt is voor voetbalclubs."

Potentie
Met 1.800 kleine kernen in Nederland heeft HoCoSto voorlopig genoeg potentiële afnemers. Herijgers bereidt sportverenigingen die de investering maken alvast voor. "Het is niet een project wat van de ene op de andere dag geregeld is. Het raadplegen van de juiste experts, het maken van een business case, het regelen van een omgevingsvergunning en het aanvragen van subsidies zijn stuk voor stuk belangrijke en tijdrovende aspecten die hierbij komen kijken. Daarbij zitten er altijd zaken tegen. Denk aan later geleverd materiaal. Toch is het alle investeringen meer dan waard geweest als ik kijk naar wat het ons nu oplevert."

Voor meer informatie: ‘Met warmteopslag wordt sportclub onafhankelijk van gasaansluiting’ of kijk op www.hocosto.com