door: Arno Hermans

Na 1 juli zetten we weer een volgende stap, we mogen dan weer binnen sporten. We stappen een vertrouwde omgeving binnen, ontmoeten weer onze clubgenoten en werken ons in het zweet. Na bijna 4 maanden valt er natuurlijk genoeg te bespreken. Wáár gaan we dit bespreken? 

We zien de vereniging vaak als ontmoetingsplek die zorgt voor sociale binding en participatie. Verenigingen vervullen een belangrijke verbindende rol om mensen bij elkaar te brengen. De vraag is hoe verenigingen in de afgelopen periode de (emotionele) band met hun leden (en fans) hebben onderhouden. 

Sport als (bind)middel
In de afgelopen jaren is steeds meer druk gelegd op verenigingen om maatschappelijk actief te zijn. Met sport als (bind)middel is een traject ingezet om te komen tot verbetering van de leefbaarheid en de gezondheid van onze maatschappij. Dit legt een flinke druk op de verenigingen. Hiermee krijgt de vereniging een belangrijke sociale functie. Het sociale en sportieve aspect vormt de vereniging. 

Toekomstbestendige vereniging
Veel verenigingen draaien op een kern van enthousiaste vrijwilligers. Zij maken de vereniging door hun bereidwilligheid en tomeloze inzet. En hopelijk voelen de meeste leden zich thuis. Hoe blijft de vereniging binden en boeien? Er zijn verschillende voorbeelden te vinden zoals:

• het flexibele lidmaatschap;
• de flexibele vrijwilliger;
• het beschikbaar stellen van de accommodatie aan de omgeving;
• de inzet van social media;
• het ontwikkelen van nieuwe initiatieven/activiteiten;
• het professionaliseren van de vereniging.

Toch stagneert de verbondenheid met de verenigingen. Al jarenlang vindt niet alleen een ledendaling plaats, ook het aantal verenigingen zit in een negatieve spiraal. Uiteindelijk moet deze negatieve spiraal worden doorbroken. De focus moet naar de combinatie van sportief en sociaal.

De kneuterigheid van een Limburgse kantine
Als ik terugkijk naar mijn carrière als volleybalspeler in een Limburgs dorp, schiet me meteen de kneuterige sporthal te binnen. Een sportzaal met twee kleedlokalen en een aangebouwde sporthal. Toch zat op zaterdagmiddag de hal vaak vol. Ik kreeg niet veel mee van de wedstrijden, ik was veelal te vinden in de aangrenzende sportzaal of in het materialenhok. Apenkooien en veel herrie maken. Ongeacht de uitslagen, na afloop was het steevast druk in de kantine.

De ingang van de sporthal was via de kantine, de kleedlokalen waren alleen bereikbaar via de kantine. Scheidsrechters moesten eerst naar de kantine voor het ophalen van de sleutels voor het kleine kleedlokaal. Kortom, de kantine was de spil van de vereniging. Je kon er gewoonweg niet omheen. De kantine was zo klein dat je je kont niet kon keren, de tafels stonden te dicht op elkaar, een bar van 2 meter breed, geen keuken maar een tosti-apparaat. De kantine werd steevast verlengd tot in de sporthal en in de gang. Zelfs in het materialenhok aangrenzend aan de kantine werd regelmatig gebruikt als uitloop. Voor de volleybalvereniging was de kantine een echte melkkoe.

Kleedkamers op de 1e etage
In de loop der jaren heb ik veel sporthallen van binnen gezien. Met de ontwerpkennis van nu en terugkijkend naar die vele sporthallen, valt me nu één ding op: de kantine is het ondergeschoven kindje van de vereniging. Als het sociale aspect van de vereniging belangrijk is, waarom bevinden de kantines zich vaak op de 1e etage of juist aan de zijkant van de sporthal? Vanuit de 1e etage heb je vaak nog uitzicht op de actie in de hal, op de begane grond moet je het vaak doen met één raampje. Er is dan ook nauwelijks een verbinding tussen het sportieve en sociale aspect. Deze functies zijn te vaak gescheiden van elkaar. 

Waar de kantine zich op de 1e etage bevindt, wordt een drempel opgeworpen; de trap. De uitgang is vaak te verleidelijk na het douchen. Ook deuren zijn niet bevorderlijk voor de gastvrijheid. Wordt er op de inspiratieloze gang nog nagepraat, dan kiest men vervolgens toch om de deur van de uitgang te kiezen in plaats van de toegang tot de kantine. Wanneer worden de kleedlokalen op de 1e etage gebouwd? En met een trap naar beneden komt men uit in de kantine met toegang tot de sporthal. De innovatie zit in een vernieuwende denkrichting over de sporthal.

Laat zien wat er aan beide kanten gebeurt en maak de kantine de spil van de sporthal en dus je vereniging. Verlaag de drempels en zet in op interactie ook buiten het veld. Kantines zijn bij uitstek de plaatsen waar men elkaar opzoekt voor en na het sporten. Dat is de plek waar de afgelopen vier maanden moet worden besproken. En waar samen, op gepaste afstand, vooruit wordt gekeken naar het volgende seizoen. Ik denk dan terug aan die ene kantine in Limburg.

Arno Hermans begon in 2015 samen met een aantal andere ondernemers Sport eXperience, een bedrijf dat start-ups in de sport helpt bij hun commerciële ontwikkeling met een uniek dienstenpakket. Voor Sport Knowhow XL schrijft hij op regelmatige basis op prikkelende wijze vanuit het internationale innovatieperspectief over de toekomst van de sport. Niet alleen nieuwe producten en diensten passeren de revue. Ook laat hij zijn licht schijnen over het sportbeleid en ontwikkelingen daarin. Voor meer informatie: arno@sportexperience.org. Zie ook www.sportexperience.org.