door: Arno Hermans

AV Sprint Breda is de grootste atletiekvereniging van Nederland. De 1.880 leden realiseren een omzet van meer dan € 500.000,- per jaar. De vereniging is financieel gezond en kan een verwachte ledendaling ook financieel opvangen. De sponsorinkomsten (commerciële inkomsten) bedragen in 2018 3,76% van de totale inkomsten. In Breda verwachten ze dat dit aandeel voor 2019 en 2020 onder de 3% uit gaat komen. Eindhoven Atletiek genereert met meer dan 1.200 leden gemiddeld € 350.000,- aan inkomsten over de laatste jaren. Voor 2019 verwacht deze vereniging 13,05% van hun inkomsten te genereren uit sponsoring en subsidies. In Rotterdam zijn Rotterdam Atletiek met 1.200 leden en PAC met ruim 1.700 leden prominent aanwezig als atletiekverenigingen. Andere grote atletiekverenigingen zijn GAC Hilversum, Prins Hendrik Vught en HAAG Atletiek. Amsterdam kent verscheidene atletiekverenigingen waardoor de hoofdstad veel leden registreert bij de Atletiekunie.

Net als veel andere bonden zit ook de Atletiekunie in een neerwaartse spiraal als het gaat om het aantal leden. De NOC*NSF-ledenmonitor laat een continue daling zien van 143.000 leden in 2013 naar 135.000 leden in 2018. Ook in de ons omringende landen neemt het aantal geregistreerde atleten af. 

Atletiekvereniging kijkt jaloers toe
Eén discipline binnen het atletiek blijft aan populariteit winnen: hardlopen. Menigeen loopt zijn of haar wekelijkse ronde om in conditie te blijven. Voor veel mensen is dit een perfecte manier om te bewegen wanneer het hem of haar uitkomt. En eens in de zoveel tijd neemt men deel aan een wedstrijd. 

Niet alleen de traditionele afstanden worden veel gelopen, ook de alternatieve vormen zoals de mud runs, obstacle runs, light runs, ultra runs etc. zijn populair. Het zijn met name de commerciële organisaties die daarop slim inspelen met diverse uitdagingen. Het aanbod is divers en groot. En door een intensievere internationale samenwerking en promotie brengen veel buitenlandse atleten een bezoekje aan ons land en omgekeerd. De grootste marathons van ons land bereiken langzamerhand hun capaciteitsgrenzen waardoor andere uitdagingen aan het programma worden toegevoegd. In een weekend staat dan een stad geheel op zijn kop; afgesloten straten, sportieve deelnemers en nog meer supporters. De stad laat zich dan zien. In Amsterdam, Rotterdam en op gepaste afstand Eindhoven staan prominent op de Nederlandse marathonkalender. Deelname aan de NN Rotterdam Marathon in 2020 kost € 83,50 als individu en in Amsterdam vraagt men € 80,-. De 14.556 deelnemers in Rotterdam (2019) brengen meer dan € 1,2 miljoen bijeen. In Amsterdam is dat met 13.596 deelnemers (2019) bijna € 1,1 miljoen. Dit zijn bedragen waar elke atletiekvereniging jaloers op is. In Kopenhagen werkt atletiekvereniging Sparta met een omzet van € 6 miljoen. Zij kijken hier niet raar van op.

Deens atletiek vernuft
Met 1.550 leden kan Sparta zich meten met de grote atletiekverenigingen in Nederland qua aantallen. Toch is hier iets bijzonders aan de hand. De events zijn ondergebracht bij Sparta. Deze vereniging is verantwoordelijkvoor 16 tot 18 events per jaar met meer dan 200.000 deelnemers. De marathon van Kopenhagen trok in 2019 13.300 deelnemers en de halve marathon 25.000. Saillant detail is dat deze vereniging momenteel de snelste halve marathon op haar naam heeft staan. In september 2019 noteerde Geoffrey Kamworor in de Deense hoofdstad een tijd van 58.01. Sparta is daarnaast ook verantwoordelijk voor het grootste hardloopevent ter wereld; de DHL stafetten. 120.000 mensen lopen in estafettevorm door de straten van Kopenhagen. 95% van de deelnemers bestaat uit bedrijven. 

Om alle events te kunnen organiseren besteden zij onder andere meer dan € 300.000 aan het inzetten van vrijwilligers van andere sportverenigingen. Door alle events heeft Sparta een grote maatschappelijke impact en vormen zij een belangrijke spil om de stad in beweging te krijgen en te houden. 

Allerlei faciliteiten
De 1.550 leden betalen hun jaarlijkse lidmaatschap van omgerekend € 270. Niet alleen krijgen zij professionele begeleiding, ook het krachthonk staat tot ieders beschikking, de eigen indoorhal is dagelijks geopend, de fysiotherapeut geeft de leden een aantrekkelijke korting en de gebruikelijke korting bij de hardloopzaak is onderdeel van het lidmaatschap. Sparta geeft haar leden ook de mogelijkheid om gratis deel te nemen aan de events (op voorwaarde dat het deelnemende lid ook in het clubtenue aan de start verschijnt). 

De eventstak genereert voldoende inkomsten om Sparta steeds verder te professionaliseren. De 12 fte zetten zich ook in voor de vereniging in de rustigere periodes. En door de betrokkenheid bij andere grote sportevents in Kopenhagen (onder andere EURO 2020) blijft deze vereniging groeien. 

Marathon verder verankeren in lokale maatschappij
Zou deze werkwijze ook in Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam kunnen werken? Welke stad durft het aan om hun marathon onder te brengen bij de plaatselijke atletiekvereniging? En met ondersteuning van experts de marathon nog verder te verankeren in de lokale maatschappij. Welk effect heeft dit op het ledenaantal? En hoe gaat de gemeente om met de financiering van het event en dus de vereniging? 

Arno Hermans begon in 2015 samen met een aantal andere ondernemers Sport eXperience, een bedrijf dat start-ups in de sport helpt bij hun commerciële ontwikkeling met een uniek dienstenpakket. Voor Sport Knowhow XL schrijft hij op regelmatige basis op prikkelende wijze vanuit het internationale innovatieperspectief over de toekomst van de sport. Niet alleen nieuwe producten en diensten passeren de revue. Ook laat hij zijn licht schijnen over het sportbeleid en ontwikkelingen daarin. Voor meer informatie: arno@sportexperience.org. Zie ook www.sportexperience.org.