Rob de Leede is bij het grote publiek vooral bekend als perschef van het Nederlands voetbalelftal (1995-2004) en van zijn werk bij KNVB Communicatie (1988-2013). Momenteel is hij media officer bij FIFA (sinds 2002) en bij UEFA (sinds 2010). In 2013 richtte hij de eenmanszaak Rob de Leede Consultancy op. Hij studeerde Engelse Taal en Letterkunde (1987), Corporate Communications (1995) en MBA Sportmanagement bij de Wagner Group (2018). Sinds 1 augustus 2021 is De Leede docent Communicatie en Creative Business op Hogeschool van Amsterdam. Voor Sport Knowhow XL becommentarieert hij met enige regelmaat wat hem opviel in de berichtgeving over sport.
 

Schaatsmoe

Zappend tussen CNN, BBC World News, Euronews en Al Jazeera, op zoek naar verschillende invalshoeken om de afschuwelijke beelden uit Oekraïne te duiden, stuitte ik afgelopen weekeinde op beelden van schaatsen. Een langebaanwedstrijd in een hal die niet leek op Thialf. Ik moest even wachten tot een van de zes of zeven commentatoren en analisten van dienst liet vallen dat het om het WK ging in Hamar. Ik had er nog geen seconde bij stilgestaan en kennelijk zo weinig naar ons aller publieke omroep gekeken dat ik alle enthousiasmerende aankeilers in de aanloop naar het evenement had gemist.

Ik had een dag eerder een paar uur in de lentezon genoten van het eerste roseetje van 2022 en daar in zo’n vrijdagmiddagbui die de lente inluidt ook wat oesters bij besteld. We bespraken op het terras de achter ons liggende werkweek, de ontwikkelingen op de grens van Oekraïne en Polen en natuurlijk het gezelschap om ons heen. Er iets niets leukers dan in het zonnetje met een glaasje voor je neus naar mensen te kijken en die fluisterend van ongezouten commentaar te voorzien. Als het een vak was op school zou ik daar een ruime voldoende voor scoren. We bespraken veel en dachten aan nog veel meer, behalve aan het WK allround schaatsen dat op het op punt van beginnen stond.

Maar goed, ik zag dus schaatsen op de buis en begreep dat het om het WK ging. Het heeft even geduurd, maar sinds de Winterspelen in Beijing kan ik bij de hoofden van de meeste Nederlandse schaatsers ook de namen bedenken. Sven Kramer en Ireen Wüst stonden als oudgedienden al langer op mijn netvlies, maar na hun recente optreden in China mogen Patrick Roest, Thomas Krol, Irene Schouten en Jutta Leerdam zich ook tot mijn sportieve kennissenkring rekenen. Ondanks het feit dat het om het WK ging en dat er weer bakken goud aan de oranjeklanten werden toegedicht kon ik niet blijven kijken. De sfeerloze ambiance, het onophoudelijke gepraat over de kansen voor de Nederlanders, het gevaar van een dalende (of juist stijgende) luchtdruk, de uitgetrapte bochten en verzurende benen deden me snel teruggaan naar de pijnlijke en hartverscheurende realiteit van alledag in Oost-Europa.

Ik geef eerlijk toe dat ik door de jaren heen een tikje schaatsmoe ben geworden, terwijl mijn broers en ik in de gouden tijden van Ard en Keessie toch echt op ons buik voor de gaskachel lagen om op een krantenpagina alle rondetijden bij te houden. Niet alleen van de Nederlandse schaatsers, maar ook van Antonio Gómez, Franz Krienbühl, Fred Anton Maier en andere toenmalige Sterren op het ijs. Om hun persoonlijke records op de verschillende afstanden moet je nu lachen, maar het was de heroïek van het schaatsen en de onverschrokken puurheid van de kampioenen en hun aan gort gereden concurrenten die me zo aansprak.

Schaatsers rijden nu in een flinterdun aerodynamisch pak dat door de mannen meteen na een rit tot net boven de schaamstreek wordt opengeritst. Als Ard, Keessie of 'Heya Jan Bols' hun kamgaren schaatsjasjes hadden open geknoopt na een ritje in de vrieskou van Deventer, Heerenveen, Oslo of enig andere schaatsbaan waar de sneeuwhopen langs de kant lagen opgetast, waren hun borstharen acuut aan elkaar gevroren.

Ik snak naar schaatsers die met rode konen en een toefje sneeuw op de muts over de streep komen en hun schaatsen niet uit kunnen trekken omdat hun vingers verkleumd zijn. Ik wil toeschouwers zien die met drie broeken en vier truien aan hun lijf licht beneveld polonaise lopen achter de tribune omdat ze op de tribune vanwege een sneeuwbui de andere kant van de ijsbaan niet kunnen zien. Alles beter dan de een keurig opgelijnd tribunevak met corporate gasten die na de gerookte zalm en sauvignon blanc nog net op de tijd de tribune opkomen om de laatste twee ritten van de vijf kilometer te zien.

De schaatsinstanties hebben geprobeerd met estafettes en massastarts het langebaanschaatsen nieuw leven in te blazen, maar waar ik echt op zit te wachten zijn helden en heldinnen die besneeuwd en half bevroren hun weg naar finish trachten te vinden, helden en heldinnen die de elementen trotseren en niet piepen over de luchtdruk of de hardheid van het ijs. Ik hoop dat ze nog bestaan.

Rob de Leede