Hans Koeleman is voormalig topatleet die in 1984 en 1988 meedeed aan de Olympische Spelen. Koeleman is in de Verenigde Staten geschoold als historicus, hij studeerde aan de Clemson University en de University of Southern California. Hij werkte later als brand manager bij Nike en is momenteel als docent verbonden aan de International Sport Management School van De Haagse Hogeschool. Tevens is hij oprichter en hoofdredacteur van het nieuwe literair hardloopmagazine Mystical Miles waarvan in het voorjaar 2021 de eerste editie is uitgekomen. Koeleman schreef twee boeken - 'Het Blauwe Uur' en 'Olympiërs' - en toerde samen met Bram Bakker en Abdelkader Benali langs diverse Nederlandse theaters met de voorstelling ‘Wat beweegt de hardloper?’ Voor Sport Knowhow XL becommentarieert Hans Koeleman zo nu en dan wat hem opviel in de berichtgeving over sport.

Stilte

Het sportnieuws volgend de afgelopen week, vielen me twee dingen op: sommige mensen doorbraken stilte, anderen vielen juist stil. Het overlijden van ‘Stille Willem’ Jansen raakte mij als Feyenoord-fan en iemand die als kleine jongen had staan springen toen Wim Jansen in november ’69 scoorde tegen supermacht AC Milan. De stille werker van het beste middenveld ooit in de geschiedenis van het voetbal – Jansen, de Kromme, Hasil (uitgesproken met een scherpe ‘z’, het geluid van een zaagmachine). Kom daar maar eens langs. Lukte het je, dan zag je IJzeren Rinus en ‘Theo de Tank’ voor je. Mocht het onwaarschijnlijke gebeuren en je kwam ook daar langs, dan had je nog Eddy PG voor je. En zoals mijn broer Pieter dan altijd tegen me zei: ‘Toen begonnen de meeste spitsen te huilen en gaven ze het op’. Stille Willem gaf mensen als ik het gevoel dat het mogelijk was, profvoetballer te worden. Maar schijn bedriegt natuurlijk. Ik was stil toen ik van zijn overlijden hoorde en zag mezelf weer zitten voor de kleine zwartwit TV, krakende stem van Kuiphof, dromend de volgende Kindvall te worden en te scoren in een bomvolle Kuip. Dit is overigens wat helden behoren te doen: kids laten dromen en, als de helden er vijftig jaar later niet meer zijn, volwassen mensen in stilte een traantje weg laten pinken en een stil bedankje laten uitspreken.

Niet stil was Tyler Rattray, aanvoerder van het dameselftal van Raith Rovers die al tien jaar voor de Schotse club speelt, maar liet te weten te stoppen. Reden: de club wil David Goodwillie, een drievoudig Schots international, opstellen in het eerste. Goodwillie, toen spelend voor Stirling Albion, werd in 2017 samen met zijn ploeggenoot David Robertson veroordeeld voor de verkrachting van een vrouw. Kennelijk was dit geen probleem voor het bestuur van Raith. Maar Rattray bleef niet stil, en terecht. Een paar dagen later kwamen de hakkelende woorden vanuit de bestuurskamer: ‘We got it wrong’.

Ook niet stil waren de fans van Rayo Vallecano, een middenmoter in de Spaanse Primera Division. Recentelijk was ene Carlos Santiso aangesteld als trainer van de vrouwenploeg. Daarvoor werkte hij bij de jeugdopleiding van Real Madrid. Hij vond zijn team en technische staf daar ‘geweldig’, maar er ontbrak nog iets. Wat dan? ‘We moeten iets doen zoals die lui van Arandina, man’, zo was te horen op een gelekt telefoontje. ‘Die lui van Arandina’, dat waren drie spelers, veroordeeld voor het samen verkrachten van een vijftienjarig meisje. ‘Prachtig’, vond Santiso. Een wijsgeer schijnt ooit gezegd te hebben dat het beter is te zwijgen en de indruk te wekken een idioot te zijn dan te spreken en alle twijfel weg te halen. Dankjewel, Carlos Santiso, grote idioot, voor het spreken.

Stil was het wel zondagmorgen, in de studio van de NOS nadat duidelijk was dat de Zweed Nils van der Poel Olympisch kampioen 5.000 meter was geworden. Niet de stilte van meteen na die finish, maar de stilte een paar minuten later toen de vraag gesteld werd of het voor Nederlandse schaatsen nu ‘terug naar de tekentafel’ was. Eruit gereden door een ultramarathon lopende bijgoochem, er bijna uitgereden door een Noorse verrassing Engebråten, dat moest hard aankomen. Wat nu? Stilte dus, en de vraag werd omzeild door het over het ijs te hebben en de luchtdruk en dat het moeilijk is meteen na de dweil aan de beurt te zijn. Het leek het middenveld van Feyenoord wel: ‘dat ging dus niet lukken’. Iedereen weet dat Van der Poel met zijn hardlopen gewoon de nieuwe Eric Heiden is, de nieuwe Chad Hedrick, die een nieuw en zeer effectief element toegevoegd heeft aan een sport die, laten we eerlijk zijn, moet vrezen voor olympische status. Heiden introduceerde krachttraining (nu niet meer weg te denken), Van der Poel introduceerde ‘hardlopen’, als betere bezigheid dan ‘fietsen’. Ik twijfel of Rintje Ritsma dit laatste zal willen toegeven. Ik denk dat Mark Tuitert, altijd naar voren kijkend, er wel iets in zal zien. Trainer Jac Orie sprak even later in een geheimtaal die ik nog steeds niet ontcijferd heb. Als antwoord op de vraag van Bert Maalderink wat hij vond van de nederlaag van Roest zei hij ‘we kunnen de strijd aan, we hebben het gat gedicht’. Alsof ‘we’ na jaren werken eindelijk de Zweed ingehaald hadden. Wellicht was het beter dat Orie hier gezwegen had…

Nils van der Poel is fris, onbevangen, straalt leven uit en geniet van alles. Probeert alles. Weet dat schaatsen een middel is, om…

Ondertussen is het vijftig dagen sinds Amy Pieterse tegen de vlakte ging en in coma belandde, bijna een jaar geleden dat Mees Berkhuysen (16 jaar) zijn beste vriend Thijs Wiersma (18 jaar) afzette op de boot naar Harlingen, belovend samen later dat jaar getweeën de halve marathon op de Berenloop te doen. Vijf minuten later ging hij tegen de vlakte, aangereden door een auto. Dood. En dan weten we meteen weer waar het in het leven uiteindelijk om gaat: om leven. Soms in stilte, soms met herrie.

Hans Koeleman