door: Bert van Lingen

Vreemd toch, of niet? Je bent 55 jaar professioneel bezig geweest met sportontwikkeling in het algemeen en het voetballen in het bijzonder. Je hebt je vooral met enthousiasme en hulp van vele anderen druk gemaakt om een klimaat te ontwikkelen, waarbij het er vooral erom gaat dat mensen zich optimaal kunnen ontwikkelen, uitdagingen willen aangaan die binnen een tak van sport, in dit geval voetballen, juist zo aantrekkelijk zijn. Met andere woorden sport beoefenen kan omschreven worden als 'welbewust moeilijk doen' of om het ‘netjes’ te formuleren: 'het vrijwillig pogen onnodige obstakels te overwinnen' (Tamboer, J.W.I. 2004/Voetbaltheorie; van Lingen, B./Het coachen van voetballen-het jeugdvoetballeerproces).

Om nu als sportorganisatie sportontwikkelingsbeleid te voeren en in praktijk te brengen gaat het er dan ook primair om dat de tak van sport gekend wordt en dat er dusdanig over gecommuniceerd wordt dat voor alle betrokkenen duidelijk wordt wat er van ze wordt verwacht in relatie tot de rol die eenieder wil spelen (speler, coach, arbiter, arts, fysio, begeleider, pers en ouders als het kinderen betreft). Verder, wat de middelen zijn en niet onbelangrijk, wat de regels zijn.

En dán krijg je dít!

Je zou dan ook verwachten dat de ‘hoogste in rang’ van deze voetbalsector, Jan Dirk van der Zee (directeur amateurvoetbal en sinds de successen van de Oranjevrouwen ook directeur vrouwenvoetbal) zou uitstralen dat hij zich terdege heeft verdiept in wat de core business van zijn organisatie is, namelijk voetballen (spelbedoeling, middelen en regels) en hoe dit spel geleerd kan worden.

Weerstanden afgeschaft
Echter, in meerderheid van zijn columns, die met regelmaat op de website van de KNVB verschijnen, worden juist díe weerstanden en moeilijkheidsfactoren die juist zo aantrekkelijk zijn om het spelen met een bal tot het voetbalspel maken, veronachtzaamd, ter discussie gesteld en vanuit een soort populistische gedachte het liefst worden afgeschaft ('als je het afschaft, dan is het probleem opgelost').

Alles wat binnen het voetbalspel tot een conflict, agressiviteit, oneerlijkheid, ongelijkheid leidt dient afgeschaft te worden en ‘pamperen’ doet zijn intrede als zijnde ‘fair-play’. Geen competitieranglijsten meer, geen scheidsrechter meer, geen grensrechters meer, geen ingooi, niet meer koppen, een high five geven, opleiden staat diametraal op winnen, etc. Met z’n allen in de comfortzone alstublieft! Lees verder de columns er nog maar eens op na.

Om iedereen uit de droom te helpen: voetballen ís een conflict! Daar gaat het juist om, dat bepaalt al het handelen. En dat conflict heeft voetbalspecifieke kenmerken. En juist deze kenmerken zijn voor alle betrokkenen noodzakelijke fundamentals om het spel te kunnen spelen. Voor coaching, training en ontwikkeling en zéker om landelijk voetbalbeleid te voeren!

Dan is het dus vreemd dat op geen enkele wijze in de columns van de directeur doorklinkt, dat er zoiets is als een voetbaltheorie die in het verleden is ontstaan. Een theorie die een objectieve beschrijving in handelingstaal is van het voetbalspel en als uitgangspunt is geweest om verdere ontwikkelingen in de voetbalgemeenschap richting te kunnen geven.

Uitgangspunt opzijgeschoven
Die ontwikkelde en aanvaarde theorie is het uitgangspunt van alle huidige KNVB-opleidingen, maar wordt na alle recente successen (mannen en vrouwen) gemakshalve opzijgeschoven op het moment dat populistische uitspraken, gericht op de waan van de dag, aan de orde lijken te zijn.

Het is vreemd dat, waar de KNVB binnen FIFA- en UEFA-verband uitblonk en baanbrekend werk verrichtte in het ontwikkelen van het voetballen (coachen, leren en trainen van voetballen), de huidige KNVB-directeur geen enkele belangstelling voor deze ontwikkelde expertise toont. Gezien de columns vraag ik me af of de directeur zich deze theorie heeft eigengemaakt of zelfs heeft gelezen.

Hopelijk komt er in de toekomst een klimaat dat het juist cool is om de moeilijkheidsfactoren en de weerstanden die voetballers vrijwillig aangaan te onderkennen, te herkennen, te benoemen en via positieve, aantrekkelijke en uitdagende ontwikkelprogramma’s in beleid te vertalen.

In voetballen gaat het om winnen. Als je niet speelt om te winnen, speel je een ander spel! Dit geldt ook voor kinderen! Wanneer volwassenen winst en verlies niet kunnen relativeren ten behoeve van de ontwikkeling van de kinderen, dan moet je hen scholen in plaats van de kinderen het fundament van het spel ontnemen!

Om met de openingszin te eindigen, vreemd dat je na 55 jaar deze reactie moet schrijven.

Bert van Lingen voetbalde voor de amateurclubs Concordia en DHC. Later werd hij sportleraar en gediplomeerd voetbalcoach. Hij vervulde vervolgens binnen de KNVB talloze functies, onder meer die van assistent-bondscoach van het Nederlandse Militair Elftal, coach van jeugdteams (Oranje < 20 jaar) en assistent-bondscoach Nederlands Elftal (van o.a. de bondscoaches Kees Rijvers, Rinus Michels en Dick Advocaat). Van Dick Advocaat was Van Lingen ook de assistent bij clubs als Glasgow Rangers, Zenit Sint-Petersburg en Sunderland en de landenteams van België, Rusland en Servië. Van Lingen schreef diverse boeken over het trainerschap. Hij is de echtgenoot van Vera Pauw, aan wie de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal in Nederland voor een substantieel deel te danken is.