Jongeren in sportbesturen

De besturen van sportverenigingen en andere sportorganisaties bestaan nog steeds voornamelijk uit 'oudere' mannen. Vrouwen maar zeker ook jongeren zijn er sterk in de minderheid. Terwijl een divers samengesteld bestuur - op basis van bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, ervaring en opleiding - wellicht beter kan inspelen op veranderende sportbehoeftes van (potentiële) leden en daarmee de toekomst beter tegemoet kan treden. 

In de rubriek 'De jonge sportbestuurder' komt steeds een jongere aan het woord die de nodige ervaring heeft met bestuurswerk in de sport en andere jongeren wil stimuleren daar op zijn minst ook eens over na te denken. Door te laten zien hoeveel plezier ze eraan beleven maar ook hoeveel meerwaarde hun inbreng heeft voor de vereniging én henzelf. Vandaag in 'De jonge sportbestuurder': Danielle den Hertog, voorzitter Handbalschool Rijnmond.

1. Kan je jezelf kort introduceren?
"Ik ben Danielle den Hertog, 28 jaar en woon samen met mijn vriend in Berkel en Rodenrijs. Sinds jongs af aan beoefen ik handbal. Via een clinic op de basisschool kwam ik met handbal in aanraking en sindsdien was ik echt verzot op de sport. Ik heb daarin ook veel kansen gehad. Zo mocht ik bijvoorbeeld trainen bij het Talentencentrum, de voorloper van Handbalschool Rijnmond, en werd ik geselecteerd voor de Rotterdamse Selectie. Daardoor kreeg ik de mogelijkheid om elke dag met handbal bezig te zijn en dat is waar ik echt veel plezier uit haalde. Helaas kreeg ik al op mijn 16e een ernstige knieblessure. Dat heeft vervolgens veel invloed gehad op pijnvrij handbal kunnen spelen, dus na drie operaties aan mijn knie besloot ik rond mijn 24e om te stoppen." 

"Ik ben niet alleen als handballer betrokken bij de sport. Op mijn 18e verhuisde ik naar Eindhoven vanwege mijn studie. Daar werd ik lid van studentenhandbalvereniging E.S.Z.V. Oktopus en in mijn tweede jaar daar werd ik bestuurslid van de club. Dat opende echt een hele nieuwe wereld, namelijk de organisatie van sport in Nederland. Daar kreeg ik veel energie van en wekte mijn interesse. Vanuit daar heb ik dus kennis gemaakt met besturen en de organisatie van sport." 

2. Na je propedeuse-opleiding biomedische technologie aan de Technische Universiteit Eindhoven maakte je de switch naar sportmanagementopleidingen, respectievelijk aan de Haagse Hogeschool en Universiteit Utrecht. Vanwaar die opvallende switch, destijds?
"Ik denk dat het voor bekenden van mij opvallender was dat ik Biomedische Technologie ging studeren dan dat ik de switch maakte naar sportmanagement. Deze deed ik vooral omdat ik weinig voldoening haalde uit de studie Biomedische Technologie. Het is een hele zware studie waar je per week echt wel 40+ uur mee bezig bent. Als je dan niet meer honderd procent motivatie hebt, wordt het erg moeilijk om zo’n studie af te maken. Toen heb ik de keuze gemaakt om ermee te stoppen. Het was toen niet makkelijk. Het voelt namelijk als falen, maar achteraf is het de beste keuze geweest die ik ooit had kunnen maken. Daarnaast heb ik enorm veel geleerd van die studie, dus spijt heb ik zeer zeker ook niet." 

"Naast mijn studie Biomedische Technologie deed ik tegelijkertijd bestuurswerk bij E.S.Z.V. Oktopus en daar haalde ik wel echt veel energie en voldoening uit. Ik wist toen dat ik meer wilde weten over de organisatie van sport en de effecten van sport op een samenleving. Na goed nadenken heb ik toen besloten om de hbo-opleiding Sportmanagement - het heet nu Sportkunde - te volgen. Ik heb bewust gekozen voor een hbo-opleiding, aangezien mijn gedachte was dat in de sportsector je echt vooral binnen komt door te netwerken. Bij een hbo-opleiding volg je stages en op die manier kon ik dus al veel mensen leren kennen en aan mijn netwerk bouwen. Ik ben ook heel blij dat ik dat heb gedaan, want ik heb daar heel veel aan gehad. Bijvoorbeeld mijn eerste baan als coördinator Koningsmatch bij de Koningsspelen." 

"Toen ik eenmaal klaar was met mijn opleiding was mijn nieuwsgierigheid naar de sport nog niet volledig getemd en heb ik besloten om de master Sportbeleid en Sportmanagement te studeren aan de USBO. Dat was achteraf ook echt de beste keuze die ik kon maken, aangezien ik toen ook geselecteerd werd voor het honoursprogramma Global Master’s Programme Sport for Development. Via dit programma bezocht ik met een groep studenten uit Zuid-Afrika, Japan en Nederland deze drie landen om daar een programma te draaien. Daar heb ik enorm veel van geleerd en is denk ik ook wel de basis geweest van mijn verdere ambities in mijn (werk)leven."  

3. Je bent voorzitter van Handbalschool Rijnmond. Hoe ben je dat geworden, wat ging eraan vooraf?
"Ik was al bekend met Handbalschool Rijnmond. Ten eerste omdat ik zelf bij de voorloper daarvan trainde, maar ook omdat ik tijdens mijn studie Sportmanagement algemeen bestuurslid en beginnend trainer was bij de Handbalschool. Later ben ik gestopt, omdat het qua tijd niet lukte. Toen ik eenmaal klaar was met mijn studies wilde ik mij weer gaan inzetten voor handbal. Handbalschool Rijnmond zette precies op dat moment via Facebook de vacature voor voorzitter uit. Soms lopen dingen perfect en dat was toen. Ik reageerde en werd met open armen ontvangen en sindsdien ben ik voorzitter." 

"Ik vind het heel tof dat het bestuur toen via Facebook de vacature had uitgezet, aangezien je dan breder kijkt dan naar je eigen kring. Daarnaast vind ik het mooi dat wij allemaal open staan voor een divers bestuur en dat ik als toen nog maar 27-jarige met open armen werd ontvangen om de functie van voorzitter te bekleden." 

4. Welke taken heb je als voorzitter van Handbalschool Rijnmond?
"HandbalSchool Rijnmond is een stichting en dus geen vereniging. Bij Handbalschool Rijnmond hebben we een missie die tweeledig is. Enerzijds om het niveau van de jeugdopleiding van de verenigingen in de regio Rijnmond te verhogen, anderzijds om extra trainingsmogelijkheden van hoge kwaliteit aan te bieden aan jeugdspelers uit Rotterdam en omstreken die zich individueel verder willen ontwikkelen en ze daarmee de mogelijkheid te geven door te stromen naar de landelijke groepen. Ik verdeel de missie zelf in een interne en externe missie. De interne missie is laatstgenoemde waar wij zelf vooral indirect invloed ophebben. Eerst genoemde missie is intern en waar wij direct invloed op uit kunnen oefenen." 

"Het mooie is dat naar mijn idee de interne missie goed op orde is. Wij hebben een mooie trainersstaf die heel divers is. Twee hoofdtrainers die enorm veel ervaring hebben en een enorme drive om hun ervaring en kennis te delen met onze trainers die aan het begin van hun trainerscarrière staan. Ik vind dan ook dat wij een duurzame manier van werken hebben. Daarnaast hebben wij zowel vrouwelijke als mannelijke trainers en dus van alle leeftijden en daar ben ik wel erg trots op. Mijn taken als voorzitter, maar eigenlijk als geheel bestuur, is om hier genoeg aandacht aan te besteden om deze lijn te behouden. Dit jaar wilden wij vooral gaan kijken naar andere belangrijke onderdelen naast fysiek trainen, bijvoorbeeld voeding en mentale weerbaarheid. Helaas wordt dit seizoen natuurlijk gekenmerkt door corona en staat dit nu op het lijstje om volgend jaar verder op te pakken." 

"Qua externe missie zijn er nog wel zaken waar wij flink mee aan de bak willen. Mijn taak als voorzitter is dan vooral contact leggen met bijvoorbeeld het Nederlands Handbal Verbond of de andere verenigingen in de buurt. Eigenlijk dus zorgdragen en onderhouden van het netwerk en daarin ook continu op zoek te gaan naar win-win situaties waardoor door toedoen van ons het niveau van de jeugdopleiding in Rotterdam en omstreken verhoogd wordt. Zo zijn wij nu met het handbalverbond bezig om de HT2-opleidingen in samenwerking met elkaar aan te bieden." 

5. Bestaan er afspraken over bijvoorbeeld samenwerking tussen Handbalschool Rijnmond (HSR) en omliggende handbalverenigingen? Hoe luiden die?
"Wij hebben de duidelijke regel dat de vereniging te allen tijde vóór gaat. Heb jij tijdens de training van de HSR ook een wedstrijd bij de club? Dan stop je eerder met trainen zodat je op tijd bij de wedstrijd bent. Ook als iemand geblesseerd is moet die eerst weer trainen bij de club, voordat degene weer bij ons mag trainen." 

"Voor de rest proberen wij continu aan te geven dat trainers en bestuursleden harstikke welkom zijn om bij ons op bezoek te komen en zo te ervaren hoe wij de trainingen geven en welke visie daar achter zit. Helaas worden de bijeenkomsten die wij organiseren niet goed bezocht, dus daar is nog wel echt een slag te maken. De trainingen bij de HSR zijn gericht op de individuele ontwikkeling in zowel technisch als tactisch opzicht met als leidraad de NHV Handbal-visie. Wij merken dat niet alle verenigingen deze visie volgen en willen juist helpen om dit wel te bewerkstelligen."  

"Er zit wel een enorme historie tussen de verenigingen en de HSR. Dit is natuurlijk ook logisch, omdat de voorloper van de Handbalschool al meer dan tien jaar geleden is gestart. Ik hoop dat ik als onafhankelijke voorzitter - ik ben niet actief bij een andere handbalvereniging - bij kan dragen om iedereen te stimuleren de historie wat meer op de achtergrond te laten en te kijken naar het nu en het heden." 

"Als voorzitter heb ik wel al de casus gehad dat er naar ons werd gekeken toen jeugdleden naar een andere club gingen. Dat ligt natuurlijk erg gevoelig bij andere verenigingen. Alleen hebben wij gewoon weg geen actieve rol hierin en dat willen wij ook zeer zeker niet. Jeugdleden moeten zelf kijken welke weg ze willen bewandelen. Natuurlijk komen ze door de handbalschool in aanraking met leden van andere verenigingen, maar is dat erg? Als ik mijzelf als voorbeeld neem was het juist enorm fijn dat ik door het Talentencentrum überhaupt doorkreeg dat er niveauverschillen zijn in het handbal en als je kampioen wordt naar een hogere klasse gaat. Ik wist dat niet. Het is toch mooi dat ik toen zelf de keuze kon maken om naar een club te gaan waar ik meer kon trainen en mij veel beter kon ontwikkelen?" 

"Mijn toenmalige vereniging was daar ook echt totaal niet van gediend en er zijn heftige dingen gebeurd, maar de enige uitkomst daarvan is dat ik nooit meer naar die club terug zou gaan. Als zij normaal hadden gereageerd en mij de volgende stap hadden gegund dan had ik daar misschien wel vrijwilligerswerk gedaan. Echt waar, niemand wint als je je als club zo erg gaat bemoeien met een keuze die een jeugdhandballer maakt. Als Handbalschool stimuleren wij dat ook echt totaal niet. Je komt bij ons om je individueel verder te ontwikkelen of je nou bij de ene of de andere Rotterdamse club traint maakt voor ons geen verschil."

6. Vind je het voorzitterschap bij Handbalschool Rijnmond (steeds) leuk? Hoe lang denk je het nog te blijven?
"Hier kan ik kort op antwoorden: ja, ik vind dit nog steeds leuk. Als dat niet zo was, zou ik direct stoppen. De Handbalschool en vooral de jeugdhandballers die bij ons trainen verdienen vrijwilligers die zich vanuit intrinsieke motivatie inzetten. Ik heb nog niet nagedacht over hoe lang ik nog voorzitter wil blijven. Dat heeft allemaal te maken met verschillende factoren. Mocht ik en/of het bestuur/trainersstaf het gevoel hebben dat het tijd is voor een andere voorzitter dan zal ik dat ook accepteren. Ik vind echt dat er doorstroming moet zijn in een bestuur. Daarmee wil ik niet zeggen dat het erg is als iemand al tien jaar in een bestuur zit, naar mijn idee heb je dat ook nodig. Alleen je moet het ook willen om continu nieuwe instroom te hebben, zodat je niet als bestuur vastschroeit in bepaalde denkwijzen, beslissingen etc. Daarnaast moet je ook echt een divers bestuur hebben. Nieuwe instroom stimuleert dat."

7. Welke impact heeft corona op het functioneren van de Handbalschool Rijnmond?
"Natuurlijk hebben wij in de eerste lockdown geen training gegeven, omdat dat niet mocht. Maar sinds wij weer training mogen geven aan deze jeugdhandballers doen wij dat ook. Ik merk dat in de praktijk corona weinig impact heeft. Wij kunnen onze trainingen draaien zoals we dat hiervoor ook deden. Natuurlijk houden de trainers afstand en mogen ouders niet meer naar binnen, maar de trainingen kunnen wij gewoon geven." 

"Ik merk wel dat wij vooraf gestelde bestuurlijke doelen even ‘on hold’ moeten zetten. De continue wijzigingen van de maatregelen vraagt veel van je als sportorganisatie en daar hebben wij nu dan ook focus op. Daarnaast merk ik ook dat corona bij sommigen juist zorgt voor een hogere werkdruk op het werk, in ieder geval bij mij, dus dan moet je als HSR waar iedereen vrijwilliger is ook wel goed kijken dat die balans goed blijft." 

"Gelukkig zijn wij een sterke stichting en zijn wij als organisatie gezond. Natuurlijk heeft corona ook impact gehad op financiën, maar we zitten er nog goed bij om deze absurde periode door te komen. Daarin is het ook mooi dat Rotterdam een stad is die enorm ‘sportminded’ is en ik vertrouw er ook op dat zij al het mogelijke doet om de sportverenigingen te ondersteunen." 

8. Heb je bij de uitoefening van het voorzitterschap van Handbalschool Rijnmond baat bij je werk voor Sportbedrijf Rotterdam? En andersom, pas je bij Sportbedrijf Rotterdam dingen toe die je als voorzitter van Handbalschool Rijnmond geleerd hebt?
"Ik kan twee grote voordelen benoemen van zowel het werken in de sport als daar vrijwilligerswerk doen. Het eerste voordeel is dat ik voor beide in hetzelfde netwerk zit. Ik kan mij voorstellen als je in een hele andere sector werkt je echt twee verschillende netwerksystemen hebt. Bij mij zit dat wel in één netwerk en kan ik mijn netwerk zowel voor werk als mijn vrijwilligerswerk gebruiken. Een ander groot voordeel is dat ik door mijn studies en werkervaring goed weet hoe de organisatie van sport in Nederland en internationaal in elkaar zit. Dat kan ik gebruiken als voorzitter. Zo weet ik ook hoe andere sportbonden dingen aanpakken of hoe het in het buitenland wordt gedaan." 

"Ons sterke punt is dat wij een bestuur hebben waar iedereen in een andere sector werkt. Ik kan dan zaken vanuit de sportsector meenemen, maar het is juist goed als je ook bestuursleden hebt die allemaal in een andere sector werkt. Mij moet je bijvoorbeeld niks vragen over de laatste wijzigingen in de belasting voor stichtingen. Juist een divers bestuur zorgt voor een enorm groot netwerk, ervaring en kennis." 

9. Waar liggen je ambities? Welke functie zou je - in je dagelijkse werk én als sportbestuurder - (uiteindelijk) willen bekleden?
"Mijn ambities liggen niet in een functie, maar in datgene wat ik voor de wereld kan betekenen. Het klinkt misschien een beetje vaag of grijs, maar alles wat ik doe, doe ik met een bepaalde motivatie. Dat is ook de reden dat ik voorzitter ben bij Handbalschool Rijnmond. Ik heb zelf als jeugdhandballer daar zoveel plezier gehad, kunnen leren en ook persoonlijk mij kunnen ontwikkelen. Ik gun dat ieder kind en daarom zet ik mij daarvoor in, zodat anderen dezelfde of mogelijk zelfs een betere ervaring kunnen hebben. Daarom werk ik ook bij Sportbedrijf Rotterdam, omdat ik als Rotterdammer enorm mooie faciliteiten heb gehad om elke dag te kunnen handballen. Dat gun ik anderen ook." 

"Ik heb door het honoursprogramme Global Master’s Programme Sport for Development kunnen zien wat voor effecten sport kan hebben op meerdere gebieden, bijvoorbeeld voor het herstellen als samenleving van een natuurramp of wat sport kan betekenen in een land waar enorme kloof is tussen verschillende groepen. Ik heb wel echt een ambitie om daar een steentje aan bij te dragen, dus door middel van sport echt een maatschappelijke waarde te creëren. Dat doe ik al bij de Handbalschool en in mijn werk, maar ik zou het mooi vinden om dat eventueel op landelijk of zelfs internationaal niveau te doen. Zodat ik echt het idee heb dat ik onderdeel ben geweest van een positieve bijdrage van een groot maatschappelijk problematiek door middel van sport." 

"Daarnaast zou ik het mooi vinden als dat in een functie is die mijn mening/ideeën kan versterken en ik mogelijk meer directe invloed kan hebben op beslissingen. Ik heb dus niet de ambitie om een bepaalde functie uit te oefenen, maar ik heb de ambitie om door middel van sport een positieve bijdrage te leveren aan maatschappelijke uitdagingen en het uitoefenen van een bepaalde functie kan die ambitie versterken. 

10. Beveel je andere jongeren aan om ook bestuurder te worden? Wat moet er volgens jou gebeuren om méér jongeren richting bestuur te krijgen?
"Ik beveel dit zeer zeker aan. Niet alleen voor je eigen persoonlijke ontwikkeling, maar ook omdat de sport dat gewoon nodig heeft. De sport heeft het nodig dat mensen met een frisse blik meedenken, hun mening kunnen geven en dat daar ook naar geluisterd wordt. Er gebeurt zoveel in de wereld en zeer zeker ook in de sportwereld. Als je alleen al kijkt naar het digitaliseren is er enorm veel veranderd. Er komen steeds dezelfde vragen terug in de sport: hoe zorgen we voor voldoende vrijwilligers of hoe zorgen we dat er meer opkomst is voor de ALV? Wij hebben mensen nodig die niet al die ervaring hebben en enorm vastgeplakt zitten in hoe het altijd is gedaan. Als er mensen zijn die juist met een frisse blik hiernaar kijken hoop ik ook dat we niet in de standaardantwoorden komen, maar mogelijk echt iets structureels kunnen veranderen. De vraag moet eigenlijk niet zijn: hoe zorgen we dat er een hogere opkomst is bij de ALV? maar ‘hoe kunnen we het beslis- en informeerproces in de sport zo veranderen dat het merendeel van de leden hierbij betrokken is?’. 

"Het is dan ook echt nodig om jongeren actief te benaderen. Zowel bij je club, maar ook sportbonden moeten hiermee aan de slag. Geef ze ook een stem en zorg dat er naar ze geluisterd wordt. Ik vind dit ook verder gaan dan in een verenigingsbestuur, ook bondsbesturen of internationale besturen moeten hiermee aan de slag als je het mij vraagt. Ik blijf het echt merkwaardig vinden dat er bijna overal ‘ervaring’ wordt gevraagd. Je moet je eerst hebben bewezen in de sport om voor zo’n positie in aanraking te komen. Tuurlijk moet je daar voldoende mensen van hebben in een organisatie/bestuur, maar als vier van de vijf bestuursleden al 50+ ervaring heeft, dan hoeft die vijfde dat toch niet te hebben? Dan lijkt het mij juist heel fijn als je iemand erbij hebt die met een frisse blik naar dingen kijkt. Daarom blijf ik er enorm op hameren dat diversiteit in een bestuur enorm belangrijk is." 

"Om juist andere jongeren te inspireren en te informeren over het uitvoeren van een bestuursfunctie heb ik een Instagrampagina opgericht, namelijk ‘daniellebestuurt’. Met deze pagina probeer ik een bijdrage te leveren om andere jongeren enthousiast te maken om juist deze uitdaging aan te gaan." 

11. Wat hebben we je niet gevraagd maar wil je wel graag vertellen? 
"Ik ben enorm trots dat wij als handbalschool niet selecteren op talent, maar op motivatie. Iedereen is bij ons welkom, als zij maar laten zien dat zij honderd procent gemotiveerd zijn om als individu zich verder te ontwikkelen in handbal. Ik hoop dat dit meer de standaard gaat worden dan selecteren op ‘talent’."