Jongeren in sportbesturen

De besturen van sportverenigingen en andere sportorganisaties bestaan nog steeds voornamelijk uit 'oudere' mannen. Vrouwen maar zeker ook jongeren zijn er sterk in de minderheid. Terwijl een divers samengesteld bestuur - op basis van bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, ervaring en opleiding - wellicht beter kan inspelen op veranderende sportbehoeftes van (potentiële) leden en daarmee de toekomst beter tegemoet kan treden. 

In de rubriek 'De jonge sportbestuurder' komt steeds een jongere aan het woord die de nodige ervaring heeft met bestuurswerk in de sport en andere jongeren wil stimuleren daar op zijn minst ook eens over na te denken. Door te laten zien hoeveel plezier ze eraan beleven maar ook hoeveel meerwaarde hun inbreng heeft voor de vereniging én henzelf. Vandaag in 'De jonge sportbestuurder': Rens Geusens, bestuurslid bij voetbalvereniging OSC uit Oosterhout Nijmegen.

1. Kan je jezelf kort introduceren? 
"Mijn naam is Rens Geusens, 25 jaar oud en met trots anderhalf jaar bestuurslid bij de voetbalvereniging OSC te Nijmegen. Binnen mijn vereniging ben ik actief als bestuurslid Vrijwilligerszaken. Daarnaast ben ik jeugdtrainer van OSC JO13-1. Met regelmaat spring ik bij in commissies en werkgroepen om ze te ondersteunen in de organisatie van diverse activiteiten." 

"Ik volg de studie HBO Sportkunde (Sport- en BewegingsEducatie) op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Met mijn afgeronde MBO EventMarketing op zak en mijn knowhow in de sport- en verenigingswereld wil ik na het afronden van mijn opleiding aan de slag gaan als verenigingsmanager in de sportbranche vanuit een vereniging of vanuit een gemeente." 

"Dit seizoen hebben wij bij onze vereniging OSC Walking-Football opgezet voor ouderen uit de omgeving. De dankbaarheid die wij hiervoor krijgen is mijn drijfveer om te doen wat ik doe." 

2. Welke taken heb je binnen het bestuur van OSC? 
Mijn "In februari 2019 ben ik toegetreden binnen het bestuur met een nieuwe post: vrijwilligerszaken. De vrijwilligers binnen de vereniging zijn het belangrijkste orgaan. Zonder een bestuur kan een vereniging nog wel even voortborduren (al hoewel ik dit jullie niet wil aanbevelen), maar zonder vrijwilligers ben je nergens als vereniging. Het manusje van alles, de LvG, de 'ik doe het wel wéér' (en het stiekem hartstikke leuk vindt), de regelaar, en de iets te spontane organisatoren: alles en iedereen heb je nodig om goed te kunnen functioneren als club. Samen ben je de vereniging." 

"Bij OSC willen wij dankbaarheid tonen richting vrijwilligers. Zo belonen wij vrijwilligers onder andere met een vrijwilligerspas waarmee ze gratis koffie kunnen halen aan de bar. Met deze pas kunnen vrijwilligers ook korting krijgen bij sponsoren van de vereniging. Wat we niet moeten doen: iemand die zich aanmeldt als vrijwilliger eerst een kaderlidcontributie laten afrekenen bij de penningmeester, € 36 alstublieft! Daar moeten we echt vanaf. Beloon de mensen die zich in willen zetten voor de vereniging! Hou persoonlijk contact met de vrijwilligers, spreek je waardering uit, en vraag naar de drempels die ze ervaren. Er zijn honderden inspirerende cursussen en workshops, misschien willen ze wel van alles bijleren; kom daarachter. Het motiveert de vrijwilligers, als jij weet wat hen motiveert." 

"Wat wij verder als bestuur erg belangrijk vinden is dat wij een eenheid vormen. Wij proberen de 'not my case'-reactie binnen het bestuur te voorkomen. Zo verricht ik af en toe taken voor de penningmeester en vice versa. Ieder is uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor zijn eigen portefeuille." 

"Om tot een goed resultaat binnen het bestuur te komen moet er een open-kritische sfeer zijn. Ik ervaar dit momenteel als positief waardoor ik mij op mijn gemak voel binnen het bestuur en mijn inbreng ertoe doet. Een open-kritische sfeer betekent ook dat onderlinge ergernissen op professionele wijze uitgesproken dienen te worden. Wanneer dit vertrouwen goed is kunnen er daadkrachtige besluiten genomen worden over ingewikkelde hoofdpijndossiers. 

Een algemeen voorbeeld hiervan is het sluitend krijgen van de begroting terwijl een belangrijke inkomstenpost, de kantine en inkomsten uit evenementen weggevaagd zijn wegens het coronavirus. Moet de contributie omhoog? Kun je dat verkopen aan de leden? Of moet er bezuinigd worden op luxe-uitgaven en representatiekosten?

3. Hoe ziet de rest van het bestuur er uit?
"Bij het lezen van de introductie van de rubriek moest ik stiekem al lachen. Dat veel, voornamelijk voetbalbesturen niet bepaald divers zijn samengesteld is inderdaad een feit. Het bestuur is vaak mannelijk, op leeftijd en stoffig; wat zeer vermoedelijk geen juiste afspiegeling is van het ledenbestand. In het bestuur van OSC hebben wij ook een mannelijk bestuurslid 'op leeftijd', maar ook hij maakt het bestuur van OSC juist divers." 

"Zelf ben ik het jonge blaadje uit het bestuur, de benjamin, die soms dingen vanuit een anders perspectief bekijkt dan de rest. Door mij ingebrachte vragen en agendapunten lijken soms afkomstig te zijn van de advocaat van de duivel. Dit zorgt voor een andere dynamiek."

"In het bestuur van OSC zitten twee dames en naast mij vier heren, allen met zeer unieke kwaliteiten. Zo hebben wij in het bestuur doeners, denkers en dromers; een prettige mix van persoonlijkheden. Daarnaast heeft de één meer ervaring in de uitvoer, management of bestuurlijke rol dan de ander." 

"Bij OSC stimuleren wij van harte dat bestuursleden ook actief en zichtbaar zijn voor de leden. Af en toe met de vingers in de grond en aan de bak is zo slecht nog niet. Bijna iedereen uit het bestuur van OSC heeft naast de bestuurlijke activiteiten ook met regelmaat uitvoerende taken; een wedstrijdje fluiten, een bardienst draaien of helpen bij de toernooitafel." 

4. Hoe lang denk je nog bestuurslid te blijven?
"Ik ben ruim anderhalf jaar actief als bestuurslid bij OSC. Ik zie mijn bestuursfunctie zeker niet als een belasting. De bestuursactiviteiten kosten ons zeker tijd en energie, maar dat krijg je gegarandeerd terug als je weer met een trots gevoel het terrein van de vereniging betreedt. De vlieguren die een jonger persoon in het bestuur kan maken zijn erg leerzaam, daar ben ik van overtuigd." 

"Kijkend naar ons bestuur weet ik zeker dat iedereen plezier heeft en nieuwe kennis en skills ontwikkelt. Hoelang ik nog actief blijf in het bestuur van OSC is voor mij nog onduidelijk. Ik zal ermee stoppen wanneer ik het structureel niet meer kan bolwerken, mijn ambities niet waar kan maken, of te veel verschil op visie met andere bestuursleden. Zo erg is het allemaal niet, dus ik ga zeker nog even door!"

5. Wat was voor jou de reden om tot het bestuur toe te treden? 
"Kind van de club, zo kun je mij omschrijven. Ik ben altijd actief geweest op het voetbalveld maar vooral ook daarbuiten. Op een gegeven moment was ik, samen met een aantal andere leden, ontevreden over verschillende besluiten binnen de club. Wij hebben hier destijds actief beleid tegen gevoerd, een verbeterplan aangeleverd en mensen beschikbaar gesteld om nieuwe taken te gaan vervullen binnen de vereniging op zowel bestuurlijk-, management- en uitvoerend niveau."

"Het bestuur van OSC was hier content mee en stemde in met onder andere mijn komst in het bestuur van de vereniging. Het bestuur was destijds zwaar onderbezet, en bestond uit welgeteld twee personen op duizend leden: De voorzitter en de penningmeester/secretaris. Met mijn komst in het bestuur - en die van Wendy van Lutterveld - bestond het bestuur inmiddels uit vier bestuursleden. Al snel volgden twee andere bestuursleden en zo was de trend gezet. Inmiddels hebben wij een voltallig bestuur bestaande uit zeven personen." 

"Met vernieuwde energie vanuit het bestuur stonden nieuwe enthousiastelingen op en ontpopten er nieuwe initiatieven binnen de vereniging. Het skelet van de vereniging is dankzij vele vrijwilligers weer verstevigd. Wij als bestuur zijn - samen met een hoop vrijwilligers - bezig om de vereniging weer aan te kleden en in te richten." 

6. OSC is - zo begrepen wij - van oorsprong een kleine dorpsclub, die door het volbouwen van Vinex-locatie de Waalsprong heel snel gegroeid is naar rond de duizend leden. Hoe is die groei verlopen? Heeft die snelle groei ook weerstand opgeroepen bij de oorspronkelijke leden die het kleinschalige karakter van hun cluppie zagen verdwijnen? En hoe is het bestuur met die weerstand omgegaan? 
"Ons 'cluppie' is van 250 leden in het begin van dit millennium in rap tempo naar meer dan duizend leden gegroeid. Deze groei kwam in een stroomversnelling rond 2010 toen wij verhuisd zijn van het rustieke sportpark Balveren aan de Oosterhoutsestraat aan de rand van het 'durp' naar het luxueuze sportpark Nieuw-Balveren pal tussen de gemeentegrens van gemeente Overbetuwe en gemeente Nijmegen in." 

"Ik durf met zekerheid te zeggen dat wij de grootste verbindende factor zijn en blijven tussen 'de Vinexwijk' en 'het dorp'. De vereniging is de samenleving in het klein. Kinderen uit Oosterhout en Nijmegen zitten bij elkaar in het team. Het mengt zichzelf van nature en er wordt geen onderscheid gemaakt. De zaterdag- en de zondagcultuur binnen de vereniging is hedendaags nog een verschil. Gelukkigerwijs worden deze verschillen steeds vaker vanuit een positief daglicht bekeken. Waardeer de verschillen die er zijn en leer elkaar kennen. Door middel van festiviteiten en meer jeugdactiviteiten op de zondag leert men elkaar beter kennen wat zorgt voor meer verbinding onderling. Benadruk herhaaldelijk ons gezamenlijke doel: 'Wij zijn en maken één OSC'. En echt, zóveel verschillen zijn er niet." Door te blijven zoeken en borgen van onze gezamenlijke identiteit, hou je het referentiekader scherp, waardoor er een bepaalde verbondenheid is en blijft, ook wanneer het ledenaantal groeit. 

7. Wat voor invloed had/heeft die snelle groei van de club op jouw taken binnen het bestuur?
"Deze explosieve ledengroei was vóór mijn tijd als bestuurslid van OSC. Als trainer en organisator heeft het mij en anderen in die periode ook niet belemmerd. De groei van leden bracht ook een groei aan vrijwilligers met zich mee. De nieuwe vrijwilligers kwamen niet vanzelf, een actief aanspreekbeleid heeft ervoor gezorgd dat mensen zich tijdelijk of structureel willen inzetten voor de vereniging." 

"De accommodatie begint inmiddels uit de kleren te groeien, het ledenaantal stijgt en er staat ons nog een grote bevolkingsgroei in onze directe omgeving te wachten. Met de aanbouw van de nieuwe wijken Hoge Wei, Zuiderveld en de Grote Boel gaat het inwonersaantal stijgen met naar verwachting tienduizend extra inwoners. Dit zal tot een verwachte ledengroei leiden van ongeveer vier tot vijfhonderd nieuwe voetballers en voetbalsters." 

"Op dit moment is OSC de op een na grootste voetbalvereniging van Nijmegen, met de meeste vrouwelijke voetballers en een prachtige jeugdafdeling. De toekomstige ledengroei zie ik niet als een probleem, maar wel als een uitdaging. Hoe richten wij onze accommodatie zo efficiënt mogelijk in, terwijl het wel de club van iedereen blijft. De verwachte ledengroei brengt ook een scala aan mogelijkheden met zich mee, aangezien ons groeipotentieel substantieel groter is ten opzichte van andere voetbalverenigingen in de regio."

"Terwijl er in de jeugdteams op 3e divisieniveau gespeeld gaat worden, loopt het eerste elftal nog flink achter op de steeds hoger spelende OSC-jeugd. Ons eerste elftal is actief in de 4e klasse zondag. In het nieuwe seizoen gaan er veel jeugdspelers doorstromen naar het eerste elftal waar wij als club veel potentie in zien. Met de promotie van trainer Jeffrey Leiwakabessy (oud-prof N.E.C. Nijmegen, tevens trainer van N.E.C. Nijmegen U15) vanuit de jeugdafdeling van OSC naar hoofdtrainerschap van OSC 1 hopen wij onze sportieve ambities te verwezenlijken."

8. Voor welke bestuurlijke uitdaging staat de club in het algemeen en jij in het bijzonder vooral in dit jaar? Op welke manier wordt die uitdaging beïnvloed door de coronacrisis?
"Eén belangrijke doelstelling van dit seizoen is om een financieel gezonde club te worden, de uitgezette koers te volgen en onze financiële verplichtingen na te komen. Onze vereniging heeft een lange periode in het rood gestaan, na afloop van dit seizoen verwachten wij de cijfers weer zwart te krijgen. Door de invloeden van het coronavirus is dit onzeker geworden, de kantineomzet is nihil, de toernooien en evenementen zijn stopgezet. Toch houden wij er goede moed in dat wij ons doel gaan bereiken." 

"Verder zijn wij aan het onderzoeken hoe wij de niet-vrijwilligers makkelijker kunnen bereiken en inspireren om ook een 'actief-lid' te worden binnen OSC. Het zijn vaak dezelfde gezichten die de dingen oppakken binnen de vereniging, dat is niet erg! Maar... deze mensen hebben wel helpende handjes nodig, ze zijn geen duizendpoten die onvermoeid rondjes blijven lopen op onze voetbalvelden. De minder actieve leden moeten zich er bewust van worden dat vrijwilligerswerk leuk en laagdrempelig kan zijn. Nieuwe leden moeten weten wat er verwacht wordt bij onze vereniging; ze zijn tenslotte geen klant. Hebben wij ons in het verleden dan te veel gericht op een ledengroei? Ik denk het wel." 

9. Beveel je andere jongeren aan om ook bestuurder te worden?
"Nee, niet direct. Wel indirect. Werk jezelf naar boven binnen de vereniging, bouw expertise op, ken de identiteit van je vereniging en kijk waar jouw ambities liggen. Als er sprake is van een match met het bestuur, of je bent er heilig van overtuigd dat dit het juiste moment is om in te stappen: doen! De ervaringen die je kan leren in het bestuur draag je altijd met je mee, daar ben ik van overtuigd. 'Het bestuur' klinkt altijd zo serieus, dat is het grotendeels ook, maar ook bij het bestuur staat plezier voorop!"

10. Wat moet er volgens jou gebeuren om méér jongeren richting bestuur te krijgen?
"Doorgaans betrekken veel voetbalverenigingen de jeugdleden bij uitvoerende taken van toernooien en evenementen, en enkele jeugdspelers willen vanuit intrinsieke motivatie een jeugdteam gaan begeleiden. De jeugd is de toekomst dus blijf deze doelgroep binden en boeien. Probeer de jongeren die gemotiveerd zijn méér verantwoordelijkheden te bieden binnen bestaande commissies en werkgroepen. Het gemiddelde commissie- of bestuurslid zal snel genoeg de kwaliteiten van deze jongere inzien en zijn of haar naam binnen de vereniging verspreiden. Het bestuur moet alert zijn op nieuwe bestuurlijke of organiserende talenten binnen de vereniging, en heel eerlijk: soms kan een frisse wind door de vereniging ook echt geen kwaad." 

11. Wat hebben we je niet gevraagd maar wil je wel graag vertellen? 
De vraag: 'Welk advies zou jij nieuwe jonge bestuurders mee willen geven?' Mijn antwoord: durf fouten te maken, het is tenslotte een amateurvereniging geen betaald voetbalorganisatie. Geef duidelijk aan waar je tegenaan loopt, en wees daar eerlijk en oprecht in. Wees een TEAM-player maar durf anderen ook te overtuigen van je ideaal; jouw generatie is de toekomst van jullie vereniging.