Wensen
Na het overlijden van Nelson Mandela was er weer even aandacht voor zijn gedachtengoed. Zijn overtuiging dat je niets bent zonder de ander heeft hem houvast gegeven bij zijn belangrijkste besluiten en daden. Mandela’s besef dat je zelfs je grootste vijand nodig hebt om grote vraagstukken op te lossen (de apartheid) en dat je daarvoor hem moeten leren respecteren, doorgronden en vergeven. Dit gedachtengoed is gevat in het Zuid-Afrikaanse woord 'Ubuntu', wat betekent 'I am, because of you'.
Een van de dingen die mij hierbij aanspreken is het besef dat werkelijk grote en moeilijke vraagstukken en problemen alleen op te lossen zijn door het bundelen van kennis, ervaring en middelen, door je te verdiepen in dat wat een ander je te bieden heeft en door samen te werken, soms zelfs met je grootste opponent. Het leven van Mandela leerde mij dat een open lerende houding, het uitstellen van je oordeel, het je verdiepen in de drijfveren van een ander en het daadwerkelijk respecteren van je opponenten basisvaardigheden zijn die je daarbij helpen.
Deze gedachte lijkt soms haaks te staan op een basisprincipe uit de sport, 'de competitie' ofwel het 'willen winnen', de tegenstander de loef af steken en te slim af zijn? Toch is dit naar mijn mening niet zo: echte toppers respecteren de prestaties van andere toppers, weten dat zij hem sterker maken. Hij/zij zoekt naar ongebaande paden, probeert nieuwe dingen uit, ook als die nog niet bewezen effectief zijn, werkt samen en leert graag van een ander. De echte kampioen is in staat om het streven naar het hoogst haalbare uit te laten stijgen boven zijn eigen ego en beseft dat hij niets is zonder zijn grootste tegenstander.
Maar waarom raakt het mij, wat kan ik met Mandela's gedachtengoed in mijn dagelijkse praktijk als sportambtenaar van de gemeente ’s-Hertogenbosch en waarom spreek ik deze als mijn Nieuwjaarswens uit?
Het gemeentelijk sportbeleid staat de komende jaren voor de uitdaging om met krimpende budgetten een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken zoals bijvoorbeeld overgewicht, bewegingsarmoede, teruglopende ledenaantallen, vereenzaming, tweedeling in de samenleving, etc. De legitimatie om gemeenschapsgeld in de sport te blijven investeren is gelegen in de overtuiging dat sport en bewegen daadwerkelijk die wezenlijke bijdrage kan leveren. Ik zie het als onze taak om die verwachting ook werkelijkheid te maken.
Dit kan de gemeente niet alleen, dit kan de sport ook niet alleen, sterker nog; dit kunnen we ook niet samen! De potentiële maatschappelijke waarde van sport en bewegen kan alleen optimaal benut worden als we erin slagen om met een groot aantal partners samen te werken. Gemeenten, de sportwereld, het onderwijs, de gezondheidszorg, welzijnsinstellingen, de jeugdzorg, de sociale- opvang- en uitkeringsinstanties, het bedrijfsleven en zelfs de culturele sector.
De uitdaging is om met al deze partijen allianties aan te gaan, elkaars kansen, mogelijkheden en middelen te benutten, van elkaar te leren én wezenlijk open te staan voor de inbreng van anderen. Ook zullen partijen gezamenlijk ambities moeten gaan formuleren, organisatiedoelen ondergeschikt maken aan maatschappelijke doelen en kortetermijnresultaten ondergeschikt moeten maken aan de langetermijndoelen.
Willen we echt succesvol zijn en verandering teweegbrengen dan zullen we buiten de geëigende paden moeten treden, risico’s moeten durven nemen en samen verantwoordelijkheid dragen, ook als iets niet lukt. Het zal veel inzet, betrokkenheid, uithoudingsvermogen en creativiteit van ons allen vragen. Alle kansen en mogelijkheden om mensen in beweging te krijgen zullen benut moeten worden. Zeker omdat er niet veel geld is, zullen we het samen moeten doen.
Echter, als we de werkelijk lastige vraagstukken willen oplossen zullen we vooral moeten leren om ons wezenlijk open te stellen voor andersdenkenden, op zoek te gaan naar wat mensen bedoelen te zeggen in plaats van ze te vangen op hun woorden, voort te bouwen op wat anderen ons aanreiken in plaats van het wiel zelf uit te willen vinden en vanuit een groot zelfbewustzijn en sterke eigen identiteit op zoek te gaan naar wat ons bindt in plaats van te zoeken naar wat ons onderscheidt!
Ik wens iedereen in het nieuwe jaar toe wat Nelson Mandela ons voorgeleefd heeft:
'UBUNTU'.
Corniel Groenen is hoofd van de afdeling Sport en Recreatie bij de gemeente ‘s-Hertogenbosch.