door: Jurryt van de Vooren / Sportgeschiedenis.nl
Ik heb in het huis van Tiemen Groen gewoond, van de mysterieuze Friese
wielrenner uit de jaren zestig. Als een soort Foekje Dillema groeide dit
fenomeen op in Friesland, zonder dat de Grote Wielerwereld het eigenlijk in de
gaten had. In 1964 dook Groen opeens op bij nationale en internationale koersen,
die hij bijna allemaal won. Nadat hij drie keer wereldkampioen was geworden,
verdween hij net zo snel als hij was gekomen. Veertig jaar later is Groen nog
steeds één van de grootste mysteries uit de Nederlandse
sportgeschiedenis.
De Leeuwarder Courant had hem natuurlijk al veel
eerder gespot dan de rest van Nederland, omdat de medewerkers hiervan het geluk
hadden in dezelfde provincie te wonen als het Fenomeen. In juni 1962 won Groen
de Ronde van Bolsward, die door zijn indrukwekkende dominantie behoorlijk saai
was verlopen. ‘Deze wielerwedstrijd kan men gerust de ronde van Groen noemen’,
concludeerde de Courant, ‘want vanaf de start beheerste deze jonge renner de
strijd volkomen.’
En dus ging de krant die week maar eens op bezoek bij de ‘vijftienjarige
poteling’. We lezen dat Groen in april 1961 voor de eerste keer serieus werd met
zijn sport in de Ronde van Veendam. ‘Tiemen won met een ronde voorsprong. Dat
was de eerste van een indrukwekkende serie overwinningen.’
Het maakte de jonge renner niet gek –integendeel zelfs. ‘Hij ziet wel wat in
een carrière als beroepsrenner, maar is nuchter genoeg om te beseffen dat hij
eerst moet leren. Elke dag gaat hij naar de LTS in Heerenveen. Op de fiets.’
Geleende fiets
Het jaar 1964 betekende voor Groen
nationale en internationale erkenning. In januari werd hij opgenomen in de
trainingsploeg voor de Olympische Spelen. In juli 1964 debuteerde hij in het
Olympisch Stadion op een baanwedstrijd, waar hij een verpletterde indruk maakte.
Het ging allemaal zo snel dat hij een baanfiets moest lenen om aan deze
wedstrijden mee te kunnen doen. ‘Geheel sport-minded Friesland volgt op het
ogenblik de verrichtingen van het wielerfenomeen Tiemen Groen’, schreef de
Leeuwarder Courant daarom op 1 augustus 1964.
De provincie zal ervan hebben genoten, want Groen werd drie maal
wereldkampioen bij de amateurs. Op de Olympische Spelen viel hij met een vierde
plaats net buiten de prijzen. Maar toch: wat een sensatie vanuit Friesland! Wat
Foekje Dillema een jaartje of vijftien eerder al leek te doen op de atletiekbaan
deed Groen alsnog op de wielerbaan, want zonder medelijden werd de
internationale sport op zijn kop gezet.
En toen meldde de krant van 31 januari 1969 opeens dat de renner ermee
ophield. ‘Eind vorig jaar kreeg Tiemen Groen de mededeling, dat hij bij
Caballero niet in aanmerking kwam voor verlenging van zijn contract. Hij is
teleurgesteld en verbitterd over de handelwijze van Caballero.’ Een half jaar
later opende hij een antiekwinkel in Lemmer.
Enkele jaren later kocht hij in het Gelderse Dieren een huizenblok in de
Spoorstraat. Mijn ouders, zoekend naar een goede woonruimte, huurden van hem
nummer 35, zodat Groen onze huurbaas was. We hebben er drie maanden gewoond.
Sinds 1995 woont Groen in Zuid-Afrika, waar hij de fiets weer heeft ontdekt.
Op enkele uitzonderingen na ontwijkt hij de Nederlandse pers.
Kijk voor meer historische wielerberichten op
Sportgeschiedenis.nl:
- Gerrit Solleveld won Gent - Wevelgem
- De hofleverancier van Eddy Merckx
- De dood op de wielerbaan