door: Jurryt van de Vooren / Sportgeschiedenis.nl
Op 22 maart is in Amsterdam het roei-evenement Head of the River. In de
lange roeigeschiedenis van ons land speelt Janus Ooms een belangrijke rol door
zijn officieuze wereldkampioenschap van 1892 (!).
De Amsterdamse roeier Janus Ooms was aan het eind
van de negentiende eeuw een bekendheid in de Nederlandse sportwereld. In 1892
dompelde hij zijn stad in vreugde na het winnen van de Diamond Sculls
op de Henley Royal Regatta. Die roeiwedstrijd werd toen beschouwd als de
officieuze wereldtitel. Ooms was de eerste roeier buiten de Britse eilanden, die
deze won – met recht sportgeschiedenis dus.
Deze zege werd daarom groots gevierd. Ooms kreeg een zegetocht door Amsterdam
en er waren feestelijke bijeenkomsten met veel vuurwerk. De hoofdstad wilde
weten dat het de sterkste amateurroeier van de wereld huisveste.
Roeier Gerard Vissering (later president van de Nederlandsche Bank) schreef
hierover: ‘De prijs was nog nimmer uit handen van de Engelschen te halen
geweest. Tot hunne niet geringe verwondering en teleurstelling moesten zij
echter dit jaar ondervinden dat hun beste roeiers door onzen roeier zijn
verslagen, en dat Ooms de eerste vreemdeling is, die sedert de oprichting van de
Henley in 1844 de Diamond-Sculls uit Engeland medeneemt.’
De Gouden Riem
Deze opmerkelijke sportprestatie speelt in
de Nederlandse roeiwereld tot op de dag van vandaag een belangrijke rol, want
Ooms kreeg toen ook een gouden miniatuur van de gezamenlijke Nederlandse
roeiverenigingen. Die miniatuur heet tegenwoordig De Gouden Riem en
bestaat nog steeds. Sinds enkele jaren is Olympisch kampioen Marit van Eupen
hier de houder van.
Ooms gaf die Gouden Riem in 1921 namelijk aan Frits Eyken nadat die de
Diamond Sculls van dat jaar had gewonnen. Tijdens de officiële overdracht sprak
Ooms de hoop uit dat de trofee door skiffeurs aan andere skiffeurs doorgegeven
zou worden als er iets uitzonderlijks was gepresteerd in dit eenmansnummer. En
die traditie bestaat nu nog steeds, want de Gouden Riem wacht momenteel bij Van
Eupen op een nieuwe eigenaar.
Ooms nam in 1893 trouwens afscheid van de amateursport en werd professional.
Niet zonder reden, want volgens de Nederlandse kranten in zijn tijd werden in de
Verenigde Staten prijzen tot 50.000 gulden verdiend door profroeiers. Dat is nu
al een groot bedrag - laat staan in 1893.
Hoe dan ook: de bijzondere prestatie van Ooms van 117 jaar geleden drukt nog
steeds een stempel op de Nederlandse roeisport en dat is heel bijzonder.
Kijk voor meer historische roeiberichten op
Sportgeschiedenis.nl:
- De held van Sloten stopt voor
eenden
- De roeiende Fin
- De verloren medaille van Diederik Simon