door: Lennart Bloemhof | 31 oktober 2013

Betaald voetbalclub Sparta Rotterdam gaat de aankomende twee jaren actief het overgewicht van Rotterdamse jongeren tussen de 12 en 18 jaar bestrijden. In het programma ‘GAME ON by Sparta Rotterdam’ werkt de Kasteelclub via haar maatschappelijke organisatie Stichting De Betrokken Spartaan samen met diverse partners uit de gezondheidsbranche om een groep van maximaal tachtig deelnemers intensief te begeleiden op gebied van gezondheid. In november start de eerste groep met het programma.

Perry Leijdsman - directeur van Stichting De Betrokken Spartaan - is projectleider van GAME ON. In zijn voetballeven doorliep Leijdsman de jeugdopleiding van Sparta. Hij schopte het tot het tweede elftal, maakte eind jaren tachtig een korte uitstap naar DS’79 (FC Dordrecht) in de eredivisie, om na zijn profvoetbalcarrière weer terug te keren bij Sparta. Eerst als jeugdtrainer, later als sponsor.

De Betrokken Spartaan
“In mijn ruim tien jaar in de jeugdopleiding van Sparta bekleedde ik verschillende functies”, zegt Leijdsman over zijn geschiedenis bij de club uit de Rotterdamse wijk Spangen. “Steeds vaker werd ik gevraagd om maatschappelijke dingen voor de club op te pakken, zoals het organiseren van voetbalclinics, tot het eigenlijk te veel werd. Toen heb ik er bij de club op aangedrongen om beleid te gaan voeren op maatschappelijk gebied.” Dat verzoek mondde uit in de oprichting van Stichting De Betrokken Spartaan in 2011. Leijdsman is vanaf het begin betrokken bij de stichting. ‘GAME ON powered by Sparta Rotterdam’ is voortgevloeid uit een eerder project van de Stichting, gericht op het bestrijden van overgewicht bij kinderen.

Samen met het Vlietland Ziekenhuis uit Schiedam en op voorspraak van een kinderarts die veel patiënten met obesitas op zijn poli ontving, organiseerde de Stichting een aantal jaren samen met het ziekenhuis een beweegprogramma vanuit Sparta-stadion Het Kasteel. En met succes, aldus Leijdsman. “De kinderen kregen echt zin om te sporten bij ons. In een ziekenhuis voel je je namelijk ook echt ziek, in een stadion niet. Tegelijkertijd konden wij de ouders informeren op het gebied van gedrag en voeding.”

ZonMw
Maar vanwege slinkende financiële middelen bij het Schiedamse ziekenhuis - onder meer de diëtisten die meewerkten aan het programma werden geschrapt - eindigde het project noodgedwongen. Leijdsman ging te rade binnen zijn netwerk hoe het project voort te zetten, waarna iemand van volksgezondheidorganisatie GGD hem adviseerde een aanvraag in te dienen bij ZonMw; de organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie die nauw verbonden is aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Een rondgang langs mogelijke projectpartners leverde Leijdsman enthousiaste reacties op, waarna besloten werd de aanvraag in te dienen bij het ZonMw-programma ‘Sportimpuls: Kinderen sportief op gewicht’, dat sinds 2012 bestaat en een totaalbudget van twee miljoen euro heeft voor dergelijke projecten tot en met 2014. ZonMw honoreerde het verzoek. Het eindoordeel van de beoordelingscommissie was ‘zeer relevant en zeer goed’, zegt Leijdsman. In het huidige programma werkt De Betrokken Spartaan onder andere samen met Sport Medisch Centrum Nieuw Rotterdams Peil, CJG en GGD, het Vlietland Ziekenhuis en Erasmus MC. Leijdsman benadrukt dat Sparta in GAME ON kartrekker is. “In het eerdere project waren wij ‘karduwer’ en was Vlietland de kartrekker”, aldus de projectleider.

Expertise
Met het Sportimpuls-project volgen groepen van maximaal tien kinderen per groep tussen 12 en 18 jaar een beweegprogramma van zes maanden op Het Kasteel. De projectpartners van Sparta zorgen voor de medische expertise en organiseren zaken als coaching, voedingsadvies en ouderparticipatie via onder meer groepscoaches, sportpsychologen en fysiotherapeuten.

Naast sporten is er daardoor ruimte voor voedingsadviezen en sociaal-emotionele begeleiding in het project. De fundering van het programma bestaat uit een combinatie van de programma’s ‘Wat Is Jouw Stijl’ (WIJS), dat via basisscholen een gezonde leefstijl nastreeft bij kinderen, en het Overbruggingsplan JGZ: een adviesprogramma voor kinderen met overgewicht.

Sparta levert zelf trainers, zet haar profspelers in als inspiratiecoaches en gebruikt de eigen Mbo-opleiding - die de club sinds 2010 voor haar jeugdvoetballers aanstuurt - om het project te ondersteunen. “Dat is uniek”, zegt Leijdsman. “Onze Mbo-studenten krijgen de mogelijkheid om hun stage te lopen via het project. Zo geven wij 300 uur per week (20 uur per speler per week, red.) terug aan de Rotterdamse wijken.”

De jeugdspelers worden gekoppeld aan deelnemers en houden via een Facebook-achtige omgeving contact met elkaar. Leijdsman: “Na die stage hoeven we onze studenten niet meer uit te leggen dat het belangrijk is om als voetballer maatschappelijk actief te zijn na en tijdens je voetbalcarrière, en de deelnemers hebben een ‘buddy’ tijdens het programma.”

Ambassadeurs
Sparta heeft drie van haar spelers als ambassadeur verbonden aan GAME ON: spits Johan Voskamp, keeper Khalid Sinouh en verdediger Donovan Slijngard. “Zij gaan allemaal op jaarbasis aanzienlijk betrokken worden bij dit project”, aldus Leijdsman. “Binnen de selectie hebben we gekeken wie goed bij GAME ON zou passen. Zo was Johan tijdens zijn eerste periode bij Sparta al nauw betrokken bij het eerdere beweegprogramma en is Khalid zelf vader, de oudste en heeft een positieve invloed.”

GAME ON is momenteel druk bezig met het werven van deelnemers voor het programma. Het project wil vooral jongeren in de directe omgeving van het Sparta-stadion bereiken en probeert de programma-activiteiten zoveel mogelijk rond het stadion te organiseren. Leijdsman: “We willen betrokkenheid creëren. Dan kunnen we via nabije scholen makkelijk de mensen informeren en dankzij die nabijheid wordt de drempel om mee te doen lager.

Die betrokkenheid wordt verder nagestreefd door ouders en vrienden uit te nodigen voor ‘Family & Friends’-avonden in het stadion en deelnemers kunnen klasgenoten uitnodigen voor Sparta-wedstrijden. Samen met diverse on-line tools ontstaat op deze manier, volgens Leijdsman, een breed ondersteuningsteam per deelnemer.

Challenges
“We proberen alles te organiseren vanuit de gedachte van het kind”, zegt Leijdsman. “Lekker sporten staat daarom centraal. Als je in een week twee dagen hebt om te trainen en vijf dagen niets, dan motiveert dat niet. Uiteraard zullen de groepen een paar keer met de spelers van het eerste gaan voetballen, maar we proberen op meerdere manieren te inspireren en daarom organiseren we zogenaamde challenges, zodat de kinderen ergens naartoe kunnen werken.”

Als voorbeeld van een challenge noemt Leijdsman een minimarathon waar een groep zich op voor kan voorbereiden, of een challenge waarbij de stadiontrappen lijdend voorwerp zijn. “Een uurtje sporten zonder iets in het vooruitzicht is namelijk saai voor deze kinderen. Maar als je tegen ze zegt: ‘De vorige groep haalde twee kilometer op de loopband’, dan motiveert zoiets.”

Leijdsman hoopt dat de kinderen met overgewicht via het project, vanaf november, in zes maanden geïnspireerd worden tot een gezondere leefstijl en Sparta speelt volgens de projectleider een centrale rol in toewerken naar het hoofddoel van het project: samen sporten en tegelijkertijd gewicht verliezen.

Voor meer informatie: De Betrokken Spartaan