door: Leo Aquina | 3 februari 2011
‘Positieve beeldvorming creëren ten aanzien van mensen met een beperking in onze maatschappij.’ Dat is het doel van (S)Cool on Wheels, een voorlichtingsproject voor het basis- en voortgezet onderwijs. Op 12 januari bezocht een team van (S)Cool on Wheels het IJburg College in Amsterdam. “Rolstoelbasketbal, dat was dus écht heel leuk”, vertelt Mats Hopstaken, leerling van klas 4HV.
(S)Cool on Wheels gaat te werk volgens een vast concept: een team van twee docenten bezoekt een school en verzorgt in een ochtend of een middag een theorie- en een praktijkles. Het project borduurt voort op ‘Klas op Wielen’ eenzelfde soort project dat uitging van NebasNsg. “Klas op Wielen werd indertijd uitgezet bij de provinciale sportraden”, vertelt Loes Boetes, projectcoördinator vanuit de provincie Noord-Holland. “Twee jaar geleden is Gehandicaptensport Nederland in samenwer-king met het Fonds Gehandicaptensport begonnen met (S)Cool on Wheels en ook dat wordt uitgevoerd door de provinciale sport-raden.” In Noord-Holland rekent Boetes dit jaar op ongeveer dertig schoolbezoeken in de provincie en ongeveer twintig in Amsterdam, waar het project dit jaar van start gaat.
“We beginnen altijd met een theorieles”, legt Boetes uit. “Twee sporters met een beperking vertellen hun verhaal. Dat verhaal verschilt afhankelijk van wie er voor de groep staat, maar we hebben eigenlijk altijd een paar vaste thema’s: respect voor elkaar en sporten met een beperking.” Op het IJburg College vertelde Betty Meyer haar verhaal. “Eerst vroeg ze ons wat we wisten over handicaps en toen deelde ze handicaps in vijf categorieën in”, aldus de bijna 16-jarige Mats. “Vervolgens vertelde ze wat ze zelf had: een spierziekte. Ze liet zien wat ze allemaal tegenkomt op een dag, dingen die bij haar thuis zijn aangepast vanwege de ziekte, een aangepaste kaasschaaf bijvoorbeeld. Dat duurde allemaal best wel lang. Daarna vertelde ze over de sport die ze zelf deed, een soort ijshockey op een sleetje. Sledgehockey heet dat geloof ik. Ze was de enige vrouw die het deed en ze was zelfs keepster in het nationale elftal. Op zich was ik nog wel geïnteresseerd, maar ik merkte aan de klas dat tijdens de theorieles de concentratie na een uurtje wel weg was.”
Mats leeft op als we over de praktijkles praten. “Ja, dat was echt heel leuk. Eerst werden we geblinddoekt en moesten we een bal met een belletje zoeken, puur op ons gehoor. Makkelijk was het niet. Het voelt ook raar want je hoort die bal gewoon langskomen, maar ondertussen durf je geen wilde bewegingen te maken omdat je bang bent dat je ergens tegenaan loopt. We deden het in groepjes van zeven man. Het was best lachwekkend om de anderen bezig te zien.” Na geblinddoekt achter een bal aan te gaan, moesten de leerlingen met een blinddoek naar de overkant van de zaal sprinten, waar zij werden opgevangen door een docent. Die oefening vergde nogal wat van het vertrouwen. “Ik was niet een van de eersten, dus ik had gezien dat ze ons goed opvingen, maar als je aan het rennen bent, ga je toch al snel niet meer helemaal voluit omdat je bang bent dat je tegen een muur oprent.” Is het de docenten gelukt om de leerlingen te laten voelen wat het is om met een visuele handicap door het leven te gaan? Mats vindt van wel: “Ik heb me wel kunnen inleven. Je merkt gewoon hoe eng het is. Ja, ik heb wel kunnen voelen hoe het was om blind te zijn.”
Het afsluitende rolstoelbasketbal was zowel letterlijk als figuurlijk een eyeopener voor veel leerlingen. “Vroeger had ik er wel respect voor of zo, maar ik dacht toch dat gehandicaptensport veel saaier was dan gewone sport. Nu merkte ik dat rolstoelbasketbal gewoon een heel echte sport is. Wel anders dan normaal basketbal natuurlijk, maar ik heb me echt vermaakt. Dat zou ik best nog eens een middag willen doen. We hebben gelachen en we werden natuurlijk steeds handiger met die rolstoelen. Op een gegeven moment ging het heel hard en dan speelden we nog met aangepaste regels. In het echt wordt er veel gebotst en omgevallen, maar wij mochten niet stuiteren. Bij het dribbelen moest je de bal op schoot leggen en dan mocht je met je handen twee keer rollen voordat je weer af moest spelen. Op een gegeven moment werd er echt tactisch gespeeld, mooie aanvallen, diepe ballen, terugleggen en zo. Zelf heb ik niet gescoord, maar dat was ook echt moeilijk hoor. Je zit natuurlijk best wel laag. Er werd sowieso niet zoveel gescoord.”
Bij het creëren van een positieve beeldvorming ten aanzien van mensen met een beperking probeert (S)Cool on Wheels de nadruk te leggen op de mogelijkheden en niet op de onmogelijkheden van een gehandicapte sporter. Op het IJburg College is Betty daar voor een groot deel in geslaagd. “In de filmpjes zagen we bijvoorbeeld ook iemand die deed aan blind voetbal. Dat leek me eigenlijk bijna onmogelijk, maar je zag iemand die vier man passeerde. De verdedigers gingen ook echt in op de bal en die jongen maakte een passeerbeweging alsof hij echt kon zien.” Er blijft echter werk aan de winkel. “Honkbal”, antwoordt Mats resoluut op de vraag of er sporten zijn die voor een gehandicapte sporter onbereikbaar blijven. “Dan krijg je zo die bal tegen je kop.” Getuige het bijgevoegde filmpje blijkt dat echter wel mee te vallen.
Voor meer informatie over (S)Cool on Wheels in Noord-Holland klik hier
Voor meer informatie over Sledgehockey klik hier
Videofilm over Beep Baseball: honkbal voor mensen met een visuele beperking