door: Jurryt van de Vooren / Sportgeschiedenis.nl
Komend weekend wordt de 24 uur van Le Mans gereden, een klassieker in de autosport. In 1955 reed een racewagen met bijna 300 kilometer per uur het publiek in en ontplofte. ‘Het gevolg was te vergelijken met de uitwerking van een bom’, aldus een ooggetuige.
Oordeel zelf, om een indruk te krijgen. In kleur, maar van relatief ver: klik hier. Het Pathé-nieuws in zwart-wit maar gruwelijk dichtbij en confronterend: klik hier
Enkele maanden geleden verscheen het prachtige boek ‘De Klassiekers’, dat werd geschreven door de medewerkers van AD Sportwereld. Ton de Visser schreef hiervoor een indrukwekkend hoofdstuk over de ramp die Le Mans in 1955 trof. Pierre Levegh reed met zijn Mercedes op een talud bij de tribunes, waarna de wagen ontplofte. Er vielen 83 doden, waarna de lijken om een slapende Annie Lanoux werden neergelegd. Ton de Visser bezocht met haar Le Mans en maakte een verslag van die verschrikkelijke dag.
Het ongeluk vond twee uur na de start plaats. Levegh moest een auto ontwijken en raakte daarbij het talud. Zijn wagen werd gelanceerd en ontplofte. Het voorstuk van de wagen kwam hierdoor in het publiek terecht, het chassis bleef liggen op de talud. ‘Was dit laatste niet gebeurd’, zei een onderzoekscommissie een dag later, ‘dan zou de ramp een nog veel grotere omvang hebben aangenomen.’
Lanoux was toen zeven jaar oud. Door een merkwaardig toeval lag ze tijdens de ramp te slapen in een massagetent. Een uur eerder was ze namelijk gevallen bij het schommelen, waarna ze in die tent werd behandeld door een arts. Daar viel ze in slaap en werd ze een uur later weer wakker. Op dat moment lagen allemaal mensen om haar heen, die lagen te slapen, zo dacht zij. “Ik tilde een laken op. En nog een. Aanvankelijk had ik het niet door – ik was een kind. Bij het tiende laken zag ik allemaal bloed. Ik lag tussen alleen maar lijken.”
Gillend rende ze de tent uit en versplinterde daarbij de enkel die bij het schommelen was gekwetst. Haar hele leven bleef ze er last van houden totdat een arts haar adviseerde terug te keren naar Le Mans, de plek waar alle ellende was begonnen. “En dat hielp. Ik háát Le Mans. En ik houd ervan.”
Ook Levegh – de bestuurder van de auto die crashte - was omgekomen en was daarmee de achtste dode in twee maanden racen. De race werd overigens uitgereden, omdat volgens de organisatie de ramp geen aanleiding mocht zijn om ermee op te houden. Mercedes was het hiermee niet eens en verklaarde dat een overwinning in geen verhouding staat tot de enorme prijs aan mensenlevens dat jaar. De Tijd schreef hierna: ‘Voor zulk een mensonwaardige vertoning, voor zoveel gebrek aan eerbied voor de dode mens, kan het meest vlammende protest niet fel genoeg zijn. Het excuus van de organisatoren dat de traditie wil dat races niet worden gestopt na dodelijk ongelukken, is niet acceptabel.’