Zonlicht zou voetballers beter laten presteren

door: Thomas van Zijl | 30 oktober 2014

Ze zitten uren in het krachthonk, schaven minstens net zo lang aan hun techniek en wagen zich aan lange tactische bespiegelingen. Maar waar voetballers ook beter van zouden worden: de zon. Onderzoek van Griekse wetenschappers wijst uit dat meer vitamine D leidt tot betere prestaties bij profvoetballers. Het is dus zeker geen toeval dat clubs als Manchester United, Bayern München en PSV aan hun spelers een zonnebank ter beschikking stellen.

Het onderzoek van de Grieken heeft de warme aandacht van het Sunlight Research Forum. Dat kenniscentrum werd enkele jaren geleden opgericht door Ad Brand. Na zijn actieve carrière bij Philips wilde hij betrokken blijven bij het onderzoek naar de effecten van uv-straling.

“Meer dan twintig jaar werkte ik aan de ontwikkeling van lampen voor onder meer medisch gebruik. Ik ben er van overtuigd dat steeds meer mensen daar gebruik van gaan maken. Voldoende licht houdt ons scherp en energiek en het zorgt voor betere prestaties. Ook op het sportveld.” Tegelijkertijd is er nog veel onduidelijk over de effecten van de zon en uv-straling op het mentale en fysieke welzijn van de mens. Geld voor verder onderzoek komt in steeds mindere mate van de overheid, dus wenden wetenschappers zich tot het bedrijfsleven. “Via ons forum breng ik hen met elkaar in gesprek. Ik heb namelijk goede contacten aan beide kanten.”

Wij van wc-eend adviseren wc-eend?
Bang dat de industrie de wetenschap al te zeer naar positieve onderzoeksresultaten stuurt, is Brand niet. “Voordat een artikel gepubliceerd wordt, kijken collega-wetenschappers ernaar, peer review. Dat is geen lichtzinnige procedure. Afgezien daarvan kunnen we natuurlijk morele standaarden hanteren, maar het bedrijfsleven is nu al de grootste financier van wetenschappelijk onderzoek. Dat is een feit.”

De Griekse onderzoekers waarover het Sunlight Research Forum bericht, kwamen tot de conclusie dat meer vitamine D bij sporters leidt tot meer springkracht, meer uithoudingsvermogen en meer snelheid. Brand: “Dit onderzoek is uitgevoerd met twee profteams. Het ene team hield vast aan de dagelijkse routine en veranderde niets. De andere ploeg zorgde op natuurlijke of kunstmatige wijze voor voldoende zonlicht Uit deze studie komt naar voren dat met name de tweede categorie er positief uitspringt.”

100% veilig
Voor clubs als PSV en ook Manchester United is dat geen verrassing. Zij laten hun spelers zonnen onder de zonnebank. “De ene zonnebank is de andere niet. De variant waar deze ploegen gebruik van maken is goedgekeurd door de EU. Daar hebben meerdere wetenschappers naar gekeken. Hij moet honderd procent veilig zijn. Dat betekent geen te sterke uv-straling.”

Clubartsen zien dat spelers met een tekort aan vitamine D sneller last hebben van krampen en spierverrekkingen. 'Op peil houden', luidt het advies van Brand. Dat is niet altijd gemakkelijk. “Zo’n 80% van onze dagelijkse behoefte aan vitamine D komt het lichaam in via de huid. De resterende 20% krijgen we niet met voedsel binnen. Slechts met tweemaal daags vette vis komen we een heel eind, maar met dat dieet hebben we de zeeën binnen een maand leeggevist. De zonnebank is een goed alternatief, want we komen niet aan het wenselijke aantal zonuren.

“Kijk naar hoe we ons leven hebben georganiseerd. ‘s Ochtends vroeg kruipen we in ons autootje, dan lopen we als het een mooie dag is met de lunch een rondje om vervolgens weer uren achter een bureau te gaan zitten. Gelukkig wordt het belang van voldoende vitamine D de laatste jaren een beetje op waarde geschat en komt daar langzaam verandering in.”

Brand sluit zijn ogen niet voor de risico’s die er kleven aan te veel zon. “Te veel is nooit goed, maar waar de grens ligt, is moeilijk te bepalen. Iedere huid is anders, dat is wat het verhaal zo complex maakt. Ik pleit niet onverdroten voor onbeperkt zonnen, huidkanker is uiteraard een serieus te nemen en niet te negeren risico. Ik wijs daarnaast graag op positieve effecten van licht, want die zijn er wel degelijk.” Brand trekt die positieve uitwerking graag breder dan alleen het voetbal of de sport. “Een goed humeur en een betere conditie, daar heeft iedereen baat bij. Ook mensen die niet per se drie meter de hoogte in willen springen.”

Leestips:
• Nikolaos E. Koundourakis, Nikolaos E. Androulakis, [...], and Andrew N. Margioris: Vitamin D and Exercise Performance in Professional Soccer Players. Published online Jul 3, 2014. doi: 10.1371/journal.pone.0101659
• Kate A Ward,GeetaDas, Jacqueline L Berry, Stephen A Roberts, Rainer Rawer, Judith E Adams, Zulf Mughal: Vitamin D and muscle function. J Clin Endocrin Metab. First published ahead of print November25, 2008 as doi:10.1210/jc.2008-1284
• John J. Cannell, BruceW. Hollis, MarcB. Sorenson, Timothy N. Taft, and John J. B. Anderson: Athletic Perfor-mance and Vitamin D. Med Sci Sports Exerc., Vol. 41, No. 5, pp. 1102-1110, 2009

Voor meer informatie: www.sunlightresearchforum.nl