Sloeproeien is een eeuwenoude sport maar nog steeds populair

door: Thomas van Zijl | 16 januari 2014

Er is een landelijke federatie en er worden jaarlijks bijna dertig wedstrijden georganiseerd, waaronder een Nederlands kampioenschap én een echte klassieker: sloeproeien is 'live and kicking'. De oorsprong van de sport gaat ver terug, tot de tijd dat VOC-schepen waren uitgerust met roeisloepen.

Dat het sloeproeien de tand des tijds heeft doorstaan is grotendeels te danken aan zeevaartscholen waar het tijdenlang een verplicht vak was. Deelnemers organiseren sinds jaar en dag sprint- en langeafstands-wedstrijden. In 1991 resulteerde dat in de oprichting van de Federatie Sloeproeien Nederland (FSN). Haar belangrijkste verdienste is het instellen van een handicap-systeem.

“Er bestaat een groot verschil tussen de sloepen”, zegt Kees Verweel, initiatiefnemer van informatieportal Sloeproeien.info. “Het ene model is rank en snel, het andere log en langzaam. Door het handicap-systeem kan er een eerlijke competitie ontstaan tussen de verschillende typen sloepen.”

Fysiek zware sport
Het aantal sloepen dat in Nederland meedoet aan wedstrijden stijgt gestaag en ligt op dit moment rond de 250. Verweel: “Wie daarin goed voor de dag wil komen, moet het serieus aanpakken. De toppers trainen zeker twee keer per week. Het is een fysiek zware sport.” Sloeproeiers die op hoog niveau willen presteren, komen qua benadering in de buurt van topsporters. Toch is er nog geen officieel contact met de Koninklijke Nederlandse Roeibond. Verweel staat daar overigens niet onwelwillend tegenover.

“Het zou interessant kunnen zijn. Natuurlijk zijn er gelijkenissen met wedstrijdroeien, maar de beweging is wezenlijk anders. Sloeproeiers zitten op een vaste houten doft of bankje. De boten waarin KNRB-leden roeien zijn uitgerust met een bankje dat heen en weer rol. Daardoor roeien zij veel meer met hun benen.”

Iedere sloep mag meedoen, meestal
Voorlopig is de FSN dus de organisatie die het Kampioenschap Sloeproeien Nederland organiseert, in samenwerking met evenement-organisaties. Jaarlijks tellen zo’n zeventien wedstrijden mee voor het kampioenschap. Voorwaarde is dan wel dat iedere sloep kan en mag meedoen. Uitgerekend bij de meest prestigieuze wedstrijd van het jaar is dat niet het geval. Vanaf 1975 gaan er sloepen zo snel mogelijk van Harlingen naar Terschelling. “De omstandigheden zijn er niet naar om er meer dan 130 sloepen aan de start te laten verschijnen. Dat heeft vooral te maken met de getijdestroom.”

Hoe zwaar deze Koninginnetocht is, hangt in grote mate af van de omstandigheden. Verweel: “Door de wind ben ik wel eens te ver afgedreven naar Vlieland. Anderen kwamen vast te zitten in het beruchte Schuitengat vlak voor Terschelling. Als er echt geen kans meer is het eiland te bereiken, wordt de sloep uit het water getakeld door een volgschip. Deelnemers zijn ook als alles voorspoedig verloopt uren onderweg. Harlingen-Terschelling is een echte uitdaging, vooral omdat de organisatie eist dat er in authentieke sloepen wordt geroeid. Dat houdt in dat de riemen bijvoorbeeld van hout zijn.”

Feestje na afloop
Verweel verwacht dat het sloeproeien ook de komende jaren zal blijven groeien. Er komen jaarlijks meer boten bij; fonkelnieuwe of oude modellen die volledig gerestaureerd zijn. Steeds meer mensen sluiten zich aan bij een van de ruim 130 verenigingen of beginnen een nieuwe vereniging. Gezien de roots die teruggaan naar het VOC-tijdperk lijkt sloeproeien een typisch Nederlandse aangelegenheid, maar ook over de grens wordt de sport beoefend. Verweel: “Ook in Scandinavië en Engeland is het een oude traditie, al roeien ze daar in andere typen en weet ik niet of de sfeer kan tippen aan die in Nederland. Een zware inspanning leveren in de sloep en een feestje bouwen na afloop.”

Voor meer informatie: www.sloeproeien.info