door: Leo Aquina | 5 december 2013
“Sport en cultuur zijn twee verschillende werelden, maar ze kunnen enorm veel van elkaar leren”, zegt Willem de Boer. De onderzoeker van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) kreeg samen met adviesbureau BMC van de provincie Gelderland de opdracht om te onderzoeken hoe de economische spin-off van een aantal Gelderse sport- en cultuurevenementen kan worden vergroot. Het advies vormt de basis voor het nieuwe provinciale evenementenbeleid. Dat leidde tot een handreiking met tientallen tips en good practises. Een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen is het sleutelwoord.
“Voor de provincie was met name economische impact van belang”, zo vertelt De Boer. “Dat is vooral het terrein van provinciaal beleid, terwijl gemeenten meer geïnteresseerd zijn in zaken als sportparticipatie.”
De HAN richtte zich met name op kwantitatief onderzoek, terwijl BMC zich boog over de kwalitatieve aspecten. “Wij hebben bij ons onderzoek gebruik gemaakt van de door de Werkgroep Evaluatie Sportevenementen (WESP) ontworpen methode”, zegt De Boer, zelf als secretaris bij de WESP betrokken. Er werden vijf cultuur- en drie sportevenementen onderzocht te weten: Amateurkunstfestival Gevaarlijk Goed, Literatuurfestival De Wintertuin, beeldende kunstmanifestatie Fort Asperen, NJO Muziekzomer Gelderland, het Nationaal Kampioenschap Baanwielrennen, het Nationaal Kampioenschap Indooratletiek, de World Cup BMX Supercross, én de Arnhem Mode Biënnale.
Sport richt zich op aantallen
De Boer zag verschillen tussen de organisatoren van cultuur- en sportevenementen: “Sportevenementen zijn meer gericht op het binnenhalen van zoveel mogelijk mensen. Bij cultuurevenementen gaat het vaak eerder over het neerzetten van een interessant programma, die organisaties zijn veel meer gericht op de inhoud. In dat opzicht kunnen beide werelden nog veel van elkaar leren.”
Hoewel de benaderingswijze en de inhoud van cultuur- en sportevenementen enorm kan verschillen, zijn beide types evenementen geschikt voor de onderzoeksmethode van de WESP naar economische impact. De Boer: “Je moet natuurlijk goed kijken naar de vraagstelling, maar we konden het op de meeste punten goed met elkaar vergelijken. Bij cultuurevenementen liepen we soms tegen praktische problemen aan. De Gelderse Muziekzomer duurde bijna drie weken en die was op veel verschillende locaties. Dat maakt het moeilijker om het publiek te ondervragen dan bij een sportevenement dat slechts twee dagen duurt.”
Wat kun je meten?
In het persbericht op website van de HAN naar aanleiding van de handreiking valt te lezen:
‘Sport- en cultuurevenementen zijn van grote waarde voor de samenleving: bezoekers en deelnemers hebben er plezier, ze versterken de sociale cohesie en zijn goed voor de fysieke en psychische gezondheid. Daarnaast hebben evenementen ook economische waarde: ze genereren inkomsten en werkgelegenheid bij organisatoren en ook de plaatselijke middenstand en omliggende horeca kunnen er van profiteren.’
Kan je nu ook zeggen dat de baten van sport- en cultuurevenementen over het algemeen de kosten ervan overtreffen? “Een goede vraag”, aldus De Boer. “Dat hebben we niet als zodanig onderzocht. We kunnen met de WESP-methode meten wat de economische impact is en sommige maatschappelijke aspecten kunnen we ook kwantificeren, maar dat is iets anders dan een maatschappelijke kostenbatenanalyse, waarbij je van tevoren onderzoekt of het geld dat je erin steekt ook daadwerkelijk de moeite waard is. Daarin zit natuurlijk ook een waardeoordeel.”
Side-events apart organiseren
Welke conclusies hebben BMC en de HAN getrokken na hun onderzoek? De Boer: “Organisatoren van evenementen zijn vaak heel erg gericht op het evenement zelf en zeker naarmate het evenement dichterbij komt, raakt de spin-off steeds meer buiten beeld. Een advies om daarin verbetering aan te brengen is het aanstellen van één persoon binnen een organisatie die puur en alleen voor die spin-off verantwoordelijk is. Je kunt er ook aan denken om er een aparte organisatie voor in te richten, zodat het niet in het water valt als de projectorganisatie onder druk komt te staan als het evenement zelf nadert. Misschien komen er bedrijven die zich daarin specialiseren en door evenementorganisaties worden ingehuurd. Ik denk op dit moment samen met een collega van HAN Sport en Bewegen na over een dergelijke organisatie om met oud-studenten dat gat in de markt op te vullen.”
Concrete tips
Goede samenwerking is het sleutelwoord. “Je ziet bijvoorbeeld dat cultuurevenementen er vaak beter dan sportevenementen in slagen om door het hele jaar heen belangstelling voor hun evenement te genereren. Dat komt door samenwerking met andere organisaties en andere culturele instellingen. Sportevenementen doen dat minder, maar de mogelijkheden zijn er wel”, zegt De Boer. “In de handreiking zijn ook veel concrete tips te vinden van het borgen van de authenticiteit tot het vaststellen van een strategische toegangsprijs en van het voeren van een locatiebeleid tot het binden van sponsoren en ambassadeurs.”
Voor meer informatie: Maak van je evenement een A-merk | Handreiking voor het vergroten van de economische spin-off van evenementen of www.evenementenevaluatie.nl