Scholen zetten beweeggames in voor strijd tegen overgewicht 29 augustus 2013

door: Thomas van Zijl | 29 augustus 2013

De sommen blijven hetzelfde, maar de manier waarop ze worden opgelost is totaal anders. Op twee VMBO-scholen in Nijmegen en Ede is een test uitgevoerd waarbij leerlingen met een mobieltje in de hand op het schoolplein lopen om wiskundeopdrachten tot een goed einde te brengen. Speciale games combineren op die manier onderwijs volgen met voldoende bewegen. Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) is een van de initiatiefnemers van dit Play-Fit project.

Games die de speler in beweging brengen zijn er in alle soorten en maten. Jaren geleden al werd er in Amerika nagedacht over toepassingen van beweeggames bij fitnesstraining en revalidatie. Met het goed in de markt zetten van de Nintendo Wii kwam die ontwikkeling in een stroomversnelling, denkt NISB-adviseur Jeroen Hoyng. “De populariteit van de Wii heeft ervoor gezorgd dat een grote groep mensen ermee in aanraking kwam en spelenderwijs meer ging bewegen.”

Terwijl de Nintendo nog uitgaat van een scherm, zijn er ook games die werken aan de hand van een gsm en zich uitstekend lenen voor een schoolplein, blijkt tijdens experimenten in het kader van het Play-Fit project. In dit project worden gametoepassingen bedacht voor diverse onderdelen van een schooldag: de gang, het schoolplein, de gymzaal en de les.

Poppetjes helpen
De games die in Nijmegen en Ede worden gebruikt, zijn ontwikkeld door studenten van de Fontys Hogeschool en Technische Universiteit Eindhoven in samenwerking met serious games-ontwikkelaar RANJ. Hun opdracht: een spel bedenken dat niet alleen leuk is om te spelen, maar daarnaast aanzet tot bewegen. Het resultaat is een game waarbij leerlingen door te lopen ook een poppetje in het scherm van hun telefoon vooruit helpen. Het poppetje haalt onderweg cijfers op waarmee leerlingen een som kunnen oplossen.

Hoyng: “We hebben bewust voor wiskunde gekozen, omdat die les het minst populair is bij veel scholieren, vooral bij de meisjes. Daar was voor ons dus gemakkelijk veel winst te boeken, maar wat mij betreft hoef het daar niet bij te blijven. Denk bijvoorbeeld aan een les geschiedenis of aardrijkskunde, die worden misschien leuker en actiever door een stadswandeling.”

Huiswerk wordt leuk
De reacties van leraren en scholieren zijn positief. Leerlingen hebben er plezier in. Hoyng heeft daar een logische verklaring voor: “Veel kinderen zijn verzot op gaming-principes. Opdrachten vervullen, ergens de beste in zijn en dan doorstoten naar een volgend level. Deze wiskundetoepassing werkt net zo. Bovendien kunnen ze het overal spelen, bij wijze van spreken op de weg van school naar huis. Zo is zelfs huiswerk geen onoverkomelijk probleem meer.”

De voortekenen voor meer beweeggames in het onderwijs zijn dus gunstig, maar de experimenten in Nijmegen en Ede zijn slechts onderdeel van een pilot, waarvan de resultaten de komende maanden nog een verdere analyse vragen. Hoyng: “We willen uiteindelijk natuurlijk in de eerste plaats weten hoe de leerlingen presteren. Onderwijs en bewegen horen elkaar te versterken, het ene hoort niet ten koste te gaan van het andere. Ook belangrijk is hoeveel tijd de scholieren gemiddeld kwijt zijn aan het oplossen van de sommen. Al die facetten nemen we mee. Onafhankelijk van de uitkomsten verwacht ik niet dat scholen nu massaal hun lesprogramma omgooien. Het zou mooi zijn om beweeggames bijvoorbeeld een keer in de week een kans te geven.”

Verantwoordelijkheid
Nut en noodzaak ligt volgens Hoyng in de steeds ongezondere levensstijl van veel Nederlanders. Omdat ze elders niet voldoende bewegen wordt het steeds relevanter dat ook scholen hun verantwoordelijkheid oppakken en ervoor zorgen dat overgewicht niet een nog groter probleem wordt. “Gemiddeld negen uur per dag stilzitten in een klaslokaal was vroeger misschien de normaalste zaak van de wereld, maar daarmee pakken we de problemen van nu niet aan. Ik ben blij dat er initiatieven zijn om het onderwijs te vernieuwen.”

Cruciaal is dan wel dat er een businessplan van de grond komt om de beweeggames door te ontwikkelen en op grote schaal te verspreiden. “Op dit moment zitten we nog in de experimentele fase. Ik hoop dat er in een volgende fase een grote uitgever interesse toont en ervoor zorgt dat meer scholen voor deze leuke vorm van onderwijs kunnen kiezen.”

Voor meer informatie: www.playfitproject.nl of
www.netwerkinbeweging.nl (werkgroep beweeggames)