door: Lennart Bloemhof | 11 juli 2013

Een laagdrempelig alternatief voor de Cruyff Courts. Zo omschrijft Carole Thate - directeur van de Johan Cruyff Foundation - het nieuwste project van de stichting: Schoolplein14. Gericht op basisschoolkinderen tovert het initiatief schoolpleinen via kleurencoating om tot multifunctionele speelplaatsen. Hoofddoel in het project is kinderen meer met elkaar te laten spelen, bewegen en sporten. Om dat te bereiken beslissen de kinderen zelf welke typen coating hun schoolplein bedekt.

Op 25 april 2012, de dag dat Johan Cruijff 65 jaar werd, introduceerde de stichting van de oud-topvoetballer het Schoolplein14-plan. Ruim een jaar later opende Cruijff zelf het eerste officiële Schooplein14 op de Brede School Driemond in Amsterdam Zuidoost. Inmiddels staat de teller op negen schoolpleinen die zijn ingekleurd met de Schoolplein14-coating, maar als het aan Thate ligt houdt de teller nog lang niet op bij negen. “Eigenlijk vinden we dat elke school in Nederland recht heeft op een Schoolplein14”, zegt ze ambitieus.

Cruyff Court-ervaring
Thate legt uit dat het idee voor Schoolplein14 is ontstaan uit de ruim tien jaar ervaring die de stichting nu heeft met haar Cruyff Courts, waarvan er wereldwijd nu bijna 180 liggen. “Wij wilden graag de jeugd directer via scholen proberen te bereiken en specifiek basisschoolkinderen meer en met elkaar laten bewegen, onder meer vanwege de verontrustende overgewicht- en obesitascijfers bij kinderen. De Cruyff Courts liggen ook wel in de buurt van scholen, maar zijn gericht op de wijk”, aldus Thate.

“Het bleek daardoor lastig om de Schoolplein14-doelstellingen via de Cruyff Courts te bereiken. Of je moet structureel begeleiding op de Courts hebben, of je moet een nieuw project starten. We kozen voor het tweede. Schoolpleinen zijn namelijk vaak saai en inspiratieloos en in tegenstelling tot de Cruyff Courts is Schoolplein14 laagdrempelig op te zetten en daardoor snel op te pakken door veel scholen”, zegt Thate.

Resultaten van een daaropvolgend enquêteonderzoek onder scholen - uitgevoerd door beweegruimtespecialist Nijha in opdracht van de Johan Cruyff Foundation - toonden aan dat er behoefte is aan structuur op de Nederlandse schoolpleinen. Vanuit die gedachte werd het project doorontwikkeld en een systeem bedacht om schoolpleinen op te knappen via speelcoatings dat kinderen uit moest dagen om meer te gaan bewegen op pleinen.

Coating
Wanneer een school besluit om Schoolplein14 aan te schaffen, krijgt het een startpakket toegestuurd. In dat startpakket kunnen leerlingen en school zelf bepalen welke van de twaalf coatings zij het liefst terugzien op hun plein. Zo kunnen ze onder meer hun schoolplein opsieren met lijnen van een atletiekbaan, een voetbalveld, of met de omtrek van een voetbaldoel op de schoolmuur.

Thate: “In het beginstadium leveren wij het advies en de kennis en ervaring die wij hebben opgedaan met het goed inrichten van schoolpleinen. Zo is het niet praktisch om het einde van de atletiekbaan bij het begin van het voetbalveld te plaatsen. Verder zijn de scholen volledig vrij om te bepalen hoe ze hun plein coaten. Dat vergroot het draagvlak van Schoolplein14 onder leerkrachten, maar voornamelijk onder leerlingen.”

Thate benadrukt dat de coating van hoogwaardige kwaliteit is. “Wij hebben daar kwaliteitseisen voor opgesteld. Het is duurzaam, toepasbaar op verschillende ondergronden, blijft goed zitten en droogt snel; het schoolplein is binnen een dag weer bruikbaar.”

Naast de coating levert de Johan Cruyff Foundation de scholen een spellenhandboek met daarin mogelijke spelvormen, het 14-regelbord met daarop de veertien spelregels van Johan Cruijff en een pakket met sportmaterialen. Scholen kunnen maximaal drie coatings kiezen. Eventuele extra coatings kosten 1.500 euro per stuk. Verder werken alle Schoolplein14-scholen mee aan de evaluatie van het project.

Cofinanciering
Totaalprijs van een Schoolplein14-pakket is eenmalig 7.000 euro, die gedeeltelijk gefinancierd wordt door óf de Johan Cruyff Foundation, of bijvoorbeeld door gemeenten of bedrijven. Gedeeltelijk is een belangrijk woord in deze context, vindt Thate. Ze hecht veel waarde aan cofinanciering in het project.

Thate: “Zo kan het zijn dat een partij 5.000 euro doneert aan een school voor Schoolplein14. De school neemt dan de overige 2.000 euro voor haar rekening. Wij vinden het belangrijk dat de school zelf ook bijdraagt aan de schoolpleinaanpassingen. Als de ontvanger betrokken is, is de kans groter dat het plein goed wordt onderhouden en het is de bedoeling dat de coating er lang ligt”, benadrukt Thate.

Dankzij haar vaste partners kan de Johan Cruyff Foundation veertig scholen per jaar een bedrag van 5.000 euro schenken voor Schoolplein14. Op basis van onder meer een motivatiebrief bepaalt de stichting welke scholen in aanmerking komen voor die ondersteuning. “Maar er zijn allerlei financieringsvariaties”, zegt Thate. “De gemeente Amsterdam kiest er voor om dertig scholen in de gemeente met 5.000 euro te sponsoren en we hebben ook donaties van bedrijven ontvangen.”

Verder kijkt de stichting bij het beoordelen van een Schoolplein14-aanvraag nadrukkelijk of de scholen willen bijdragen aan cofinanciering. Ook wordt gecontroleerd of de schoolpleinen geschikt zijn voor het implementeren van Schoolplein14 en het plan moet binnen een jaar gerealiseerd zijn.

Minder pesten
De eerste resultaten van het Schooplein14-initiatief zijn positief, verklapt Thate. “Bij de pilotscholen zijn de 14-regelborden bijvoorbeeld een absolute meerwaarde. Daarin staan zaken als respect en samenspelen centraal en dat wordt aangegrepen door de scholen. Daar zijn wij erg blij mee. Nog belangrijker is dat wij een afname van pesten constateren”, aldus de directeur.

“Dat komt door de gevarieerde bewegingsmogelijkheden die de kinderen tot hun beschikking hebben met de vele soorten sporten en spellen. Er is voor ieder wat wils. Daarnaast zijn de coatings goed afgekaderd: de kinderen lopen elkaar niet in de weg. Ze hebben simpelweg geen tijd om elkaar te pesten en zijn constant bezig. Dat zijn toch de neveneffecten waar je stiekem op hoopt”, zegt Thate enthousiast.

Evaluatie
De Johan Cruyff Foundation plant een uitvoerige evaluatie van het project, waarin onder meer de eerste pilot-observaties aangaande het verminderde pestgedrag verder worden onderzocht. Wie die evaluatie voor de stichting gaat uitvoeren, is nog onbekend. Thate: “We zijn in gesprek met meerdere universiteiten en onderzoeksinstellingen en zijn van plan om de onderzoeksresultaten op jaarlijkse basis te publiceren. Nu is het nog te vroeg om iets te zeggen over het totale effect van het project.”

Het komende half jaar zal het project zichtbaarder worden in Nederland via reclamecampagnes. Het projectlogo verschijnt op acht miljoen kuipjes Blue Band en figureert als tag-on (een korte reclame na een hoofdcommercial, verderop in een reclameblok) in tv-reclames van Unilever.

Thate kijkt hoopvol naar de toekomst. “Het zou mooi zijn als we met dit project er voor kunnen zorgen dat de Nederlandse jeugd gezonder en gezelliger op schoolpleinen speelt. Daar doe je het voor, als stichting.” Dertig scholen voegen zich binnenkort bij de negen scholen die nu deelnemen aan het Schoolplein14-project. Als doelstelling heeft de Johan Cruyff Foundation om honderd schoolpleinen per jaar op te fleuren met de Schoolplein14-speelcoating.

Voor meer informatie: www.cruyff-foundation.org en www.schoolplein14.nl