door: Lennart Bloemhof | 24 januari 2013
Negen studenten en twee docenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) vertrekken begin maart naar Seoel om te ervaren welke rol sport inneemt in de Zuid-Koreaanse samenleving. De Olympische Spelen van 1988 in de Koreaanse hoofdstad stimuleerden de sportcultuur in het land en waren een springplank voor vooruitgang.
De professionele masterstudie Sport- en Beweeginnovatie van de HAN organiseert de reis naar Zuid-Korea. Kasper Bakker is coördinator van de opleiding en benadrukt dat de Olympische Spelen effect hadden op elke sector van de Zuid-Koreaanse samenleving. “Als je in Seoel bent, lijkt het soms alsof de sluitingsceremonie daar gisteren was. Het is interessant om te zien hoe trots de bevolking nog steeds op dat toernooi is.”
HAN Sport en Bewegen werkt samen met de in Seoel gevestigde Korea National Sport University, die Bakker zelf drie keer bezocht. Vanuit die samenwerking ontstond het idee voor de huidige trip. “De Spelen zijn daar nog steeds een ontzettend belangrijk stuk van de maatschappij. Er is een olympisch park, museum en je merkt het aan het enthousiasme waarmee de mensen praten.”
Droombestemming Zuid-Korea
Eerst stond een uitstapje naar nabijer gelegen olympische gaststeden als München en Londen op het programma. Maar de busreis werd al snel ingeruild voor een vliegreis door de studenten toen Zuid-Korea op de radar verscheen. Het hogere prijskaartje en ruim tien uur vliegen voor de zevendaagse excursie naar Azië vormden geen hindernis.
De lichting studenten die naar Zuid-Korea vertrekt is de eerste cohort van de masteropleiding. Deze hebben allemaal werkervaring in de sportpraktijk, bijvoorbeeld als sportconsulent, leraar lichamelijke opvoeding of als manager binnen de fitnessbranche. De reis past perfect in het studieprogramma, vindt Bakker. “Een basisgedachte van de master is om juist te kijken naar andere contexten. Daar leer je van en ontwikkel je nieuwe ideeën en relaties, in een wereld waar alles anders is.”
De coördinator meent dat in westerse gaststeden de olympische impact eerder vervaagt. “Ook op economisch en technologisch gebied zijn de effecten in Zuid-Korea nog altijd zichtbaar. Causale verbanden zijn lastig te leggen in dergelijke gevallen, maar het wordt alom aangenomen dat Koreaanse bedrijven als LG en Asus de Spelen als springplank hebben benut.”
De bevroren olympische ambitie van Nederland was niet van invloed op de plannen voor de Zuid-Korea-trip. Bakker: “Het was leuk geweest als dat op de lange termijn bij ons in de planning had gestaan, maar het blijft relevant om te kijken hoe landen met Olympische Spelen omgaan en wat voor effect dat heeft.”
Kennisuitwisseling
Studenten die deelnemen aan de reis zitten in het tweede en laatste jaar van de master en zijn bezig met hun masterthesis. Voor Bakker is het daarom niet alleen belangrijk dat ze iets opsteken van de sportcultuur in Zuid-Korea, maar dat er ook een kennisuitwisseling plaatsvindt waarbij de student uitlegt wat in hun beroepsveld de Nederlandse gang van zaken is.
Bakker noemt het voorbeeld van een student die onderzoekt hoe kleinere fitnessketens - via nieuwe manieren van organiseren en ondernemen - de concurrentie aan kunnen gaan met grotere fitnessbedrijven. “We gaan in Korea langs bij de landelijke fitnessfederatie, zodat gedachten uitgewisseld kunnen worden.”
Zo is er voor bijna elke student een dergelijke ontmoeting geregeld. Andere voorbeelden zijn gesprekken met instellingen die bewegingsonderwijs in Zuid-Korea organiseren en ook staat er een bezoek aan het Koreaanse equivalent van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) op het programma, waar het overheidsbeleid op gebied van sport, gezondheid en beweging wordt besproken.
“Belangrijk bij deze reis is: hoe pakt zo’n land die zaken specifiek aan en wat kunnen wij daarvan leren?”, verklaart Bakker de insteek van de studentengesprekken. “Dat sluit goed aan op ons onderwijsprogramma, waarin we zoeken naar datgene waar behoefte aan is in de sportwereld.”
Maatschappelijke meerwaarde
De aanpak en effecten van de Olympische Spelen van 1988 op Zuid-Korea zijn een goede casus voor de studenten, vindt Bakker. “Daar hebben ze de waarde van de sport en van zo’n evenement echt op alle vlakken weten te verzilveren. Dat is vooral macroniveau, onze studenten streven zoiets in eerste instantie op meso- en microniveau na.”
De sportwetenschapper legt uit dat het niet de bedoeling is dat de thesissen straks in een stoffige la, ergens op de HAN, verdwijnen. Als afstudeerproducten van toekomstig sport- en beweeginnovators moeten ze een vertaalslag naar de praktijk maken. “Een maatschappelijke meerwaarde creëren”, zegt Bakker.
Dat gaat een stap verder dan regulier sportonderzoek, waar de verkregen kennis vaak het eindstation is. Na het onderzoek draagt de thesisschrijver zorg voor de maatschappelijke toepassing van de onderzoeksresultaten. Bakker: “Meestal gaat dat over het verbeteren van de desbetreffende sector.”
Hoe dat precies in Zuid Korea gebeurde en op welke gebieden de Spelen van 1988 een meerwaarde hebben opgeleverd, hoopt Bakker dat de studenten kunnen beantwoorden wanneer ze zijn teruggekeerd. De rol van sport is belangrijker geworden na de Spelen in het dagelijks leven van Zuid-Korea, meent Bakker. “Maar in hoeverre bijvoorbeeld cultuurverschillen het kopiëren van Zuid-Koreaanse opvattingen in de weg staan, willen we weten.”
Bakker gelooft dat Zuid-Koreaanse studenten straks ook meehelpen aan het beantwoorden van die vragen. “We verwachten dat die onze kant op komen, nu wij Zuid-Korea bezoeken.”
Voor meer informatie over de Master Sport- en Beweeginnovatie van de HAN: klik hier