De vraag van… Jolanda Hogewind, directeur van het Calvijn met Junior College te Amsterdam
Aan… Mariska Woertman, directeur van Topsport Amsterdam

De vraag
Dag Mariska,
Sinds september ben je directeur van Topsport Amsterdam, mijn vraag aan jou is: zie jij in het kader van topsportactiviteiten - zoals de evenementen - ook mogelijkheden voor de 'breedtesport' in de stad en wellicht voor participatie en integratie van Amsterdamse jongeren?

Het antwoord
Dag Jolanda,

Je stelt me een vraag waar ik heel eenvoudig en volmondig ‘ja’ op kan antwoorden! Er zijn legio mogelijkheden voor de breedtesport in de stad en voor de participatie en integratie van jongeren daarin. Topsportevenementen spelen daarin een heel belangrijke rol.

Doe even je ogen dicht, zet je fantasie’knop’ aan en stel je voor dat je op de fiets zit. Je start in Amsterdam-Noord op het IJplein, waar je skaters met elkaar de beste tricks zit uitvoeren. Je neemt de pont naar het Centraal Station (waar een paar bmx-fietsertjes naast je komen staan) en je komt terecht in een horde sportieve toeristen die zich spoeden naar de Dam waar het Wereldkampioenschap Beachvolleybal wordt gespeeld. Je pakt even een wedstrijdje mee tussen Amsterdamse scholieren die zich via voorrondes op de diverse beachvolleybalvelden in de stad hebben gekwalificeerd voor de finales in het Damstadion tijdens het WK. Duizenden fans juichen de jongens en meisjes toe. Met glunderende verhitte hoofden nemen ze een prijs aan uit handen van regerend wereldkampioenen Robert Meeuwsen en Alexander Brouwer.

Je neemt een d-tour naar het Stadhuis waar je nog net getuige bent van toptennisser Marin Cilic uit Kroatië die, als kersverse US Open winnaar, nu tennisles geeft aan scholieren uit Amsterdam Zuidoost. Morgen en overmorgen speelt hij de Davis Cup in de Ziggo Dome. Je fietst door naar Zuid richting de Utrechtsebrug. Daar tref je niet alleen reguliere hardlopers en racefietsers, maar ook talloze freerunners die op speciale objecten hun tricks en oefeningen doen.

Doorfietsend naar Zuidoost fiets je langs de skatepool in het Bijlmerpark en het stangenpark in Holendrecht waar een paar jongeren ‘body, mind en soul’ onderhouden in een mix van turnen, atletiek en street. Het heet de Natural Bars Movement.  Geïnspireerd door zoveel activiteit, race je in vol tempo door naar Zuid. Langs de Amstel passeer je talloze hardlopers en racefietsers, beide groepen in training voor de Dam tot Dam versie van hun sport. Je spot ook nog een paar zwemmers in de Amstel, bijna klaar voor de Amsterdam City Swim.

Terug in de bewoonde wereld van Oud-Zuid passeer je het Museumplein en Olympiaplein. Afwisselend zie je daar skaters, bmx-ers en straattennissers. Je fietst via het Olympisch Stadion (waar je even een kijkje binnen neemt bij atletiekvereniging Phanos in training) in het Amsterdamse Bos. Daar zie je op de legendarische Bosbaan talloze vieren, achten en skiffs rank door het water snijden. Er zitten ook een paar jeugdige roeiertjes tussen, gepassioneerd voor de sport geraakt toen ze met hun ouders het WK Roeien in augustus bezochten en via ergometers konden racen tegen echte toppers.

Je eindigt in jouw eigen buurt, Nieuw West. Potje bootcampen of rondje fitnesstoestellen in het Sloterpark? BMX parcoursje meepakken bij Griffioen Outdoor? Freerunnen bij Turnz of skaten in het Gerbrandypark? Je parkeert je fiets bij het Sloterparkbad en bent nog net getuige van onze nationale zwemtoppers zoals Inge Dekker die na Doha ‘gewoon’ in haar eigen Amsterdam ook weer acte de présence geeft.

Natuurlijk heb ik een paar weken samengevoegd in de illusie van een dag fietsen door onze stad, maar begrijp je mijn punt? Zonder woorden als ‘topsport’, ‘breedtesport’, ‘integratie’ of ‘participatie’ in hun mond te nemen, weten jongeren in onze stad elkaar moeiteloos te vinden. Of het nou om toproeiers, -lopers, -zwemmers, -skaters, -rugbyers, -bmx’ers of -freerunners gaat. Vaak zijn het toppers die zich elke dag in het zweet werken om de mondiale wereldtop te behalen. Vaak ook zijn het jonge mensen die helemaal niet bewust bezig zijn met sporten, vitaliteit of presteren. Ze voelen zich gewoon goed om met elkaar in hun eigen wijk hun hobby of hun sport te beoefenen en dragen zo heel onbewust bij aan een gezondere en vitalere stad.

Veel uiteenlopende organisaties in de stad en haar omgeving zetten zich hier gezamenlijk voor in: gemeente (DMO Sport) en provincie, Sportservice Amsterdam en Topsport Amsterdam, stadsdelen, verenigingen, buurtsportregisseurs, diverse partnerorganisaties, het Amsterdamse bedrijfsleven en vele, vele vrijwilligers.

Natuurlijk valt er ook nog veel te verbeteren. De ontwikkeling van de stad staat ook op sportief vlak eigenlijk nooit stil. In het meest recente Amsterdamse coalitieakkoord committeert de stad zich aan het verbeteren van het aanbod van sport en sportvoorzieningen. Dat geldt niet alleen voor traditionele sporten, maar juist ook voor nieuwe vormen, die sterk in populariteit toenemen en vragen om andere steun vanuit de gemeente. Zo zou er zomaar een urban sports evenement kunnen ontstaan in de stad waar nationale en internationale toppers de jeugd inspireren en waar jongeren de toppers hun stad laten zien met alle, vaak natuurlijke elementen, obstakels en parcoursen die hun plek ook echt de ultieme plek maakt. De ultieme vorm van integratie en participatie, zou ik zeggen.

En wat te denken van de ontwikkeling van sportaccommodaties en het beheer en de exploitatie daarvan? De gemeente, Topsport Amsterdam, de provincie en het bedrijfsleven investeren allemaal in het doorontwikkelen van Amsterdamse accommodaties om de topsport nog professioneler te maken. Ze doen dat op een zodanige wijze dat alle inwoners van Amsterdam leuker, beter, toegankelijker en professioneler kunnen sporten.

De Amsterdamse Sportraad is van mening ‘dat Amsterdam zijn zorgvuldig opgebouwde naam als uitstekend gastheer en organisator van grote sportevenementen verder moet uitbouwen. De inspirerende werking die uitgaat van topsportevenementen moet nog beter benut worden om een optimaal en blijvend effect te realiseren voor de sport in Amsterdam’.

Door hun grote zichtbaarheid kunnen topsportevenementen en –prestaties de jeugd en achterblijvers begeesteren en een blijvend positief, energiek en sprankelend imago voor de stad realiseren. Om de aantrekkingskracht van topsportevenementen te verzilveren, koppelt de stad aan ieder topsportevenement een grootschalig programma van side-events voor de jeugd. Jeugd is gevoelig voor rolmodellen en topsporters zijn een belangrijke ambassadeur van hun sport.

Amsterdamse topsporters zetten zich daarom hiervoor in als hun trainingsschema dat toelaat. Op scholen, pleintjes en velden en in sporthallen in de hele stad zijn er kennismakingsactiviteiten en toernooitjes voorafgaand aan en tijdens de evenementen. Zowel voor kinderen als voor volwassenen. Voor docenten sport en bewegen worden clinics verzorgd waar nieuwe spel- en lesvormen worden gedemonstreerd. Er zijn ook activiteiten voor kinderen uit het speciaal onderwijs en volwassenen met een beperking.

Vaak krijg ik de vraag: jullie heten Topsport Amsterdam, hoe kunnen jullie de stad helpen om meer kinderen en inwoners van Amsterdam aan het sporten en bewegen te krijgen? De kern van het antwoord zit in het motto ‘De top inspireert de basis, de basis voedt de top’. Breedtesport is de voedingsbodem voor talentontwikkeling. Talenten ontwikkelen zich tot topsporters. Deze toppers hebben een podium nodig om te excelleren.

Dit doen we door grote, internationale topsportevenementen naar Amsterdam te halen. Deze events brengen ook economische activiteiten en media-aandacht met zich mee. De prestaties van de Amsterdamse toppers op deze events en de aandacht van de media hiervoor, hebben weer een stimulerend effect op de sportparticipatie van de Amsterdamse bevolking. Dit komt weer de breedtesport ten goede.

Daarom zijn de drie pijlers van Topsport Amsterdam stevig verankerd in de Amsterdamse sportieve samenleving. Enerzijds het CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs), hét middelpunt van topsport en talentontwikkeling in de stad. Samen met NOC*NSF en bonden ontwikkelen honderden talentvolle sporters zich binnen het CTO via een flink aantal professionele programma’s tot medaillekandidaten.

De tweede pijler is het aantrekken en organiseren van internationale topsportevenementen. Hierin speelt Topsport Amsterdam een sleutelrol, van acquisitie en bidbook tot het faciliteren van een goede uitvoering en betrokkenheid van de hele stad.

Tot slot vraag ik aandacht voor de belangrijke rol van het Amsterdams bedrijfsleven en media bij deze events, maar ook bij de rest van de topsport in de stad. Sport biedt kansen voor maatschappelijk ondernemen en kan effectief en relevant ingezet worden als marketinginstrument of vitaliteitstool. Wij zijn dagelijks met honderden bedrijven en organisaties in de stad in gesprek om de juiste match te maken tussen hun doelstellingen en het aanbod van de sport in de stad.

Ik doe een oproep aan iedereen in onze stad die de sport, de jeugd en een sprankelend energiek Amsterdam een warm hart toedraagt en die daar een bijdrage aan kan leveren: wandel door je stad, fiets door je stad, open je ogen en oren, ga in gesprek met de jeugd, sta open voor hun ideeën en ontwikkel dan je plannen. Kinderen en jongeren bepalen de ‘future of sports’, of het nou om top- of breedtesport gaat.

Topsportevenementen en topsporters hebben een ongelooflijk grote uitstraling op het publiek en trekken veel internationale fans die bereid zijn geld te steken in een bezoek aan onze stad. Daar is het imago (en de portemonnee) van Amsterdam zeer bij gebaat. Mijns inziens zit er veel kracht en potentie in het verbinden van ons Amsterdamse sportaanbod aan ons culturele en muzikale aanbod. Hoe kan Amsterdam Marketing helpen om sport net zo succesvol te positioneren als de vele culturele initiatieven in de stad? Welke kruisbestuivingen zijn daar in jouw optiek in mogelijk?