De vraag van… Joost Kok, hoogleraar Fundamentele Informatica aan de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Twente, hoogleraar Geneeskunde aan de Universiteit Leiden, initiatiefnemer en directeur van het Leiden Centre of Data Science en van het Sport Data Center én per 1 februari 2018 decaan van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica van de Universiteit Twente
Aan... Daan Bregman, werkzaam bij TU Delft Sports Engineering Institute

De vraag
Beste Daan,
 Jij werkt mee aan een groot onderzoeksprogramma om sportblessures te voorkomen met behulp van technologie. Kun je daar wat meer over vertellen? En wat is jouw inschatting: welk percentage van alle sportblessures kun je voorkomen met behulp van technologie?

Het antwoord
Beste Joost,

We zijn op dit moment inderdaad druk het programma Citius Altius Sanius (sneller, hoger gezonder) op te starten. Het is een onderzoeksprogramma van ruim zes miljoen euro met het doel door middel van technologische innovaties blessures te voorkomen, en zo meer mensen aan het sporten te houden. Voorbeelden van de deze technologische innovaties zijn een sensorbroek die spierbelasting kan meten, een koelvest dat met realtime aanpassing oververhitting kan voorkomen en een fiets die voorkomt dat ouderen vallen op de fiets. 

Dat zijn dus heel verschillende toepassingsgebieden. De gemene deler in al deze innovatieprojecten is steeds het meten van de prestatie van de sporter met kleine sensoren, het verwerken van deze informatie door middel van geavanceerde data science-technologieën en vervolgens het terugkoppelen van informatie aan de sporter met slimme feedbackapparatuur gebaseerd op psychologische kennis, om zo het gedrag te beïnvloeden. 

Het onderzoek is een samenwerking van acht universiteiten en academische ziekenhuizen en zes hogescholen, die in het project gaan samenwerken met NOC*NSF, meer dan twintig bedrijven (waaronder Koninklijke Gazelle, adidas en Zilveren Kruis), meerdere sportbonden (zoals de KNVB, KNHB, KNSB en KNLTB), sportploegen (onder andere Team Sunweb), sportartsen en sportfysiotherapiepraktijken. Het is juist door deze samenwerking tussen al deze verschillende partijen dat we verwachten het verschil kunnen maken. Een dergelijke samenwerking op deze schaal is uniek in de wereld. 

Sportblessures voorkomen
Dat brengt me bij het tweede deel van je vraag: hoeveel van de sportblessures kunnen worden voorkomen met behulp van technologie? Jaarlijks zijn er in Nederland zo’n 4,5 miljoen blessures die zorgen voor 5 miljard euro aan directe medische kosten. Op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten is de inschatting dat de helft van deze blessures is te voorkomen door goede begeleiding en zelfmanagement. 

In het huidige programma zullen we de technologie ontwikkelen die het mogelijk maakt sporters direct en gepersonaliseerde feedback te geven over het huidige prestatieniveau en daarmee het blessurerisico. Daarmee geven we invulling aan het benodigde zelfmanagement van de sporter. 

De technologie alleen kan echter nooit zorgen voor een vermindering in het aantal blessures. Alleen als we de technologische innovaties combineren met inzichten uit de gedragspsychologie de medische wetenschappen zullen deze technologisch innovaties ook daadwerkelijk geaccepteerd en effectief gebruikt worden. Hoe beter we de verbinding tussen deze disciplines weten te maken, hoe effectiever de we het aantal blessures kunnen verminderen.