De vraag van… Rita van Driel, programmamanager bij NOC*NSF/bestuurslid van het Internationaal Paralympisch Comité
Aan... Ragna Schapendonk, manager en vanaf 1-1-2018 directeur van Special Olympics Nederland
De vraag
Om inclusie van mensen met een beperking onder meer in de sport te vergroten, is om te beginnen meer begrip nodig. Om meer begrip te krijgen is het van belang dat mensen met en zonder beperking elkaar ontmoeten en activiteiten met elkaar doen. Een voorbeeld daarvan zijn de bedrijfsuitjes die de Zonnebloem organiseert, waarbij werknemers van een bedrijf leuke uitstapjes ondernemen met mensen met een lichamelijke beperking.
Als ik dat vertaal naar de sport, dan zie ik nog (te) vaak dat bijvoorbeeld de G-teams bij een sportvereniging op een ‘aparte’ G-avond trainen. Dat zou anders en beter kunnen, niet alleen om teams tegelijkertijd te laten trainen en wedstrijden te laten spelen, maar ook om dit mét elkaar te doen. Vanuit Engeland wordt het Mixed Ability Rugby gepromoot, waar ook Rugby Nederland mee aan de slag wil. Echter al veel langer wordt vanuit Special Olympics Internationaal het concept ‘Play Unified’ gepromoot.
Ragna, ik ben benieuwd hoe ‘Play Unified’ kan bijdragen aan ‘niet apart, maar samen, op weg naar Sport for All. En welke plannen hebben jullie om ‘Play Unified’ in Nederland te promoten?
Het antwoord
Dag Rita,
Allereerst van harte gefeliciteerd met jouw herverkiezing in het IPC-bestuur voor de derde termijn, ik wens je heel veel succes in het bereiken van je geschetste ambities, daar dragen wij graag aan bij.
Je hebt gelijk; om inclusie van mensen met een beperking te vergroten, is om te beginnen meer ontmoeting en begrip nodig. Sport is in mijn ogen bij uitstek de plek waar we elkaar ontmoeten, samen emoties beleven en begrip voor elkaar ontwikkelen. Dit klinkt simpel en het is zelfs simpel. Het wordt alleen nog (te) weinig gedaan. Daar willen ook wij vanuit Special Olympics Nederland verandering in gaan brengen! Ons motto is al jaren 'Changing lives, changing attitudes' en daarin zetten we nu de volgende stap met het programma: #PlayUnified
Special Olympics
Special Olympics Inc. is ’s werelds grootste sportorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking: wekelijks sporten er meer dan 4 miljoen sporters in 170 landen onder begeleiding van miljoenen vrijwilligers.
Special Olympics Nederland maakt deel uit van deze wereldwijde beweging en zet zich in om het leven van mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren door middel van het organiseren van sport. Special Olympics Nederland zet zich tevens in om bij te dragen aan een positieve beeldvorming over mensen met een verstandelijke beperking: ‘Changing lives, changing attitudes’.
Zomer 2018, 50 jaar Special Olympics
Volgend jaar introduceert Special Olympics #PlayUnified in Nederland. Exact vijftig jaar nadat de eerste Special Olympics Spelen ooit werden georganiseerd. Tijdens deze spelen kregen mensen met een verstandelijke beperking voor het eerst de kans om met elkaar de sportieve strijd aan te gaan.
In de jaren daarna is er wereldwijd veel bereikt voor mensen met een beperking. De VN-conventie inzake de rechten voor mensen met een beperking en het WHO World Report on Disability hebben geholpen om mensen met een beperking te zien als gelijkwaardige mensen die zo zelfredzaam mogelijk moeten kunnen functioneren in onze maatschappij en dus ook in de sport.
Sinds tien jaar hebben de bonden en NOC*NSF in Nederland de verantwoordelijkheid voor sport voor mensen met een beperking. Tien jaar waarin vele sportdeuren en vooral ook harten zijn geopend voor mensen met een verstandelijke beperking. In de volgende uitspraak wordt dit treffend weergegeven: 'Vroeger durfde ik nooit te vertellen dat mijn dochter een verstandelijke beperking had, nu vertel ik iedereen trots dat mijn dochter deelneemt aan Special Olympics', aldus een vader van een Special Olympics-sporter.
"In 2018 dagen wij alle Nederlanders - met en zonder verstandelijke beperking - uit om met elkaar de sportieve strijd aan te gaan onder de noemer #PlayUnified"
Sport is zoveel meer dan alleen sport. Sport creëert identiteit, maakt zelfredzamer, geeft zelfvertrouwen en trots, niet alleen bij de sporters maar zeker ook bij de familie en direct betrokkenen. Het is tijd om de successen te vieren en om tegelijkertijd de volgende grote stap te zetten. In 2018 dagen wij alle Nederlanders - met en zonder verstandelijke beperking - uit om met elkaar de sportieve strijd aan te gaan onder de noemer #PlayUnified.
#PlayUnified
Het idee van #PlayUnified is ambitieus en heel eenvoudig tegelijk. Het brengt sporters met en zonder verstandelijke beperking met elkaar in contact waardoor wij hun houding en gedrag positief veranderen. Wanneer we dat doen dan leveren wij een tastbare bijdrage aan inclusie.
#PlayUnified-activiteiten zijn ontmoetingen waar mensen met en zonder verstandelijke beperking samen een positieve ervaring delen. Denk hierbij aan samen naar een voetbalwedstrijd gaan, samen trainen en samen een overwinning vieren of samen een nederlaag verwerken. Mensen met en zonder verstandelijke beperking samen in de samenleving.
Waarom #PlayUnified?
Iedereen die ik ken en (soms na wat koudwatervrees) in contact is gekomen met sporters met een verstandelijke beperking is op slag ‘verliefd’. De puurheid en de emotie van ‘onze’ sporters raakt. De momenten waarbij een sporter boven zichzelf uitstijgt zijn bewonderenswaardig en hartverwarmend. Hoe mooi is het om samen die overwinning te behalen en te vieren. Deze ervaring, het inzicht en de verrijking die daarop volgt, dat gun ik iedereen. Want er ontstaat een ander beeld en een andere emotie; het levert ambassadeurs op die hun ervaring en daarmee positieve beeldvorming en acceptatie verspreiden.
"Samen met Noorwegen zijn wij het eerste land in de wereld waar de sportbonden en sportverenigingen hun deuren hebben open gezet voor mensen met een beperking"
Tijd voor actie
Nederland loopt voorop in de sportwereld op het gebied van integratie. Samen met Noorwegen zijn wij het eerste land in de wereld waar de sportbonden en sportverenigingen hun deuren hebben open gezet voor mensen met een beperking. Niet voor niks geeft de laatste Gallup World Poll dan ook aan dat Nederland het beste land is om te wonen wanneer je een verstandelijke beperking hebt.
Alle sportverenigingen en sportbonden verdienen een groot compliment daarvoor.
Maar we zijn er nog niet, het is tijd voor een nieuwe fase, die van integratie naar inclusie. Want Rita, zoals jij aangeeft: '… dan zie ik nog (te) vaak dat bijvoorbeeld de G-teams bij een sportvereniging op een ‘aparte’ G-avond trainen.' Dit terwijl het VN-verdrag dat op 14 juli 2016 in Nederland in werking trad dat wel stelt: 'Teneinde personen met een handicap in staat te stellen op voet van gelijkheid met anderen deel te nemen aan recreatie, vrijetijdsbesteding en sportactiviteiten, nemen de Staten passende maatregelen.'
En belangrijker nog, dit terwijl ‘onze sporters’ zo geven zij in ons onderzoek aan, er heel graag bij willen horen en met mensen zonder beperking willen sporten en van ze leren.
Dit vraagt om actie, niet alleen van ons maar van heel Nederland!
"Wij creëren in eerste instantie ontmoetingen met jongeren op het sportveld. Wanneer zij opgroeien in een inclusieve samenleving, dan zal dat het ‘nieuwe normaal’ worden"
Doelstelling #PlayUnified
Onze concrete doelstelling is om de komende drie jaar 50.000 jeugdleden de kans te geven om 15.000 sporters met verstandelijke beperking te ontmoeten tijdens 1.000 #PlayUnified-ontmoetingen. Daar wordt in plaats van naast elkaar, mét elkaar gesport: ‘Investing in youth is investing in Humanity’.
De jeugd is open minded en heeft de toekomst. Daarom creëren wij in eerste instantie ontmoetingen met jongeren op het sportveld. Wanneer zij opgroeien in een inclusieve samenleving, dan zal dat het ‘nieuwe normaal’ worden.
Deze jeugdleden zullen vervolgens veel meer Nederlanders inspireren tot #PlayUnified-actie. Dat kan betekenen dat iemand zijn buurjongen met het syndroom van down meeneemt naar zijn voetbaltraining. Of dat het Heren 1 hockeyteam hand in hand met het G-team het stadion inloopt.
Planvorming
Wereldwijd is #PlayUnified reeds geïntroduceerd en met groot succes. Om dicht bij huis te blijven, in België heeft de #PlayUnified-campagne een bereik gehad van 18 miljoen mensen met drie miljoen euro mediawaarde. Het aantal #PlayUnified-clubs is in één jaar tijd met 32% toegenomen, zes sportbonden hebben een #PlayUnified-overeenkomst getekend en elf steden hebben zich gemeld om #PlayUnified-stad te worden. Onder andere Kevin de Bruyne, Moussa Dembele, Yanina Wickmayer, Greg van Avermaet en De Rode Duivels hebben de stap tot #PlayUnified al gemaakt.
"Terwijl wij achter de schermen druk bezig zijn met het ontwikkelen van #PlayUnified nodigen wij iedereen uit om nu al suggesties of mooie voorbeelden met ons te delen"
Ook in Nederland zijn er al initiatieven. AV Sprint in Breda organiseerde op 6 oktober jl. Special Unified Kidsdag en Coca Cola liep al twee jaar achter elkaar de Rotterdam Marathon met een estafetteteam bestaande uit medewerkers van Coca Cola en sporters met een verstandelijke beperking. Prachtige voorbeelden die wij in onze planvorming meenemen en gezamenlijk met de sportbonden, de politiek en het bedrijfsleven in Nederland groot willen maken.
Oproep tot #PlayUnified
Terwijl wij achter de schermen druk bezig zijn met het ontwikkelen van #PlayUnified nodigen wij iedereen uit om nu al suggesties of mooie voorbeelden met ons te delen (info@specialolympics.nl). Denk daarbij aan acties zoals:
• #PlayUnified-partijtje aan het einde van de training.
• #PlayUnified-run/swim met medewerkers en sporters met een verstandelijke beperking
• #PlayUnified-demonstraties tijdens een NK/EK/WK
De essentie van #PlayUnified is dat wij samen de wereld mooier, gastvrijer en inclusiever kunnen maken. Voor iedereen. Dat doen wij training voor training, wedstrijd voor wedstrijd. Voor #PlayUnified hebben wij jullie hulp hard nodig #PlayUnified doe je samen!
Volgende keer het antwoord op de vraag van Ragna Schapendonk aan Jeroen Stevens, directeur Koninklijk Nederlandse Golf Federatie:
Beste Jeroen,
Eind oktober verhuizen vijf bonden waaronder die van jou en verschillende sportpartners (waaronder wij) naar het gezamenlijk kantoor aan de Orteliuslaan in Utrecht. Jij bent een van de initiatiefnemers en je ambities zijn groot op het gebied van gezamenlijke marketing, combinaties in lidmaatschappen en je geeft aan dat de bonden complementair aan elkaar zijn en elkaar kunnen versterken. Met een miljoen leden hebben jullie een groot bereik om samen tot grote hoogte te komen en het tot een groot succes te maken. Van elkaar leren en elkaar sterker maken is daarbij het leidende principe. De nieuwe ‘sport hub’ van Nederland.
Een gezamenlijk gebouw is een prachtige randvoorwaarde voor deze ‘sport hub’. Ik ben benieuwd hoe het allemaal tot stand is gekomen. Waar liep je tegenaan in het proces en welke successen kun je nu al benoemen die een mooie voorbode voor de toekomst zijn. Jeroen, hoe zie jij de toekomst op de Orteliuslaan? En met welke de ‘softe’ randvoorwaarden wil jij de ‘sport hub’ realiseren?